Morgunblaðið - 23.06.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 LAUGARDAGUR 23. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Hr. Mathiesen þorir ekki fyrir sitt litla líf að setja kvóta á okkur, Arthur minn.
Ráðstefna um listir, fötlun og samfélag
Samtenging og
vægi listar
LEIKHÓPURINNPerlan er með sýn-ingar á Kirkjulist-
arhátíð í dag í tjaldi á
Skólavörðuholti.
Nýlega sótti Sigríður
Eyþórsdóttir, stjórnandi
leikhópsins Perlunnar, al-
þjóðaráðstefnu og nám-
skeið í St. Petersburg sem
samtökin WSA-Arts stóðu
fyrir. Hún var spurð hvað
fjallað hefði verið um á
þessari ráðstefnu.
„Ráðstefnan stóð í tæpa
viku og yfirskrift hennar
var: Linking end Leverag-
ing Arts. Arts, disability
end Community – sem þýða
má sem Samtenging og
vægi listar. Listir, fötlun og
samfélag. Inntakið er eins
og heitið ber með sér: að-
gengi fatlaðra að list.“
– Hvernig var viðfangsefnið
nálgast?
„Það var aðallega með fyrirlestr-
um og eins með heimsóknum á
listamiðstöðvar fatlaðra á Flórída
og einnig með opnun listasýninga,
svo sem í Salvador Dali-safninu.
Þetta var mjög yfirgripsmikið allt
saman svo vandinn var að velja,
mann langaði að taka þátt í öllu
saman, en það var auðvitað ógjörn-
ingur. Ég reyndi að leggja mig eft-
ir leiklist og annarri listsköpun. Ég
fór t.d. í listsmiðju þar sem leið-
beint er af fagfólki í öllum listgrein-
um í björtu og fallegu húsnæði.“
– Eru Bandaríkjamenn framar-
lega í að veita fötluðum aðgengi að
listsköpun?
„Það er að minnsta kosti mark-
mið þessar samtaka sem stóðu að
umræddri ráðstefnu. Undir merkj-
um WSA-Arts er unnið í öllum
fylkjum Bandaríkjanna. Það sem
ég hins vegar sá í St. Petersburg er
unnið og styrkt af aðilum á því
svæði.“
– Hvenær voru þessi samtök
stofnuð?
„Það var árið 1974 sem Jean
Kennedy Smith, yngsta systir
John F. Kennedy heitins forseta,
sem var sendiherra Bandaríkjanna
á Írlandi sem stofnaði WSA-Arts. Í
fyrstu hétu samtökin Very Special
Arts, en svo fór að þessi nafngift
hafði tapað merkingunni og nafn-
inu var breytt í WSA-Arts. Ein úr
hópi Kennedy-systkinanna var
þroskaheft og það hefur að líkind-
um verið kveikjan að hugmynd
Jean Kennedy Smith, sem hún
hratt nú heldur betur í fram-
kvæmd. Hún stofnaði þessi samtök
raunar í tengslum við Kennedy
Center-leikhúsið í Washington.
Markmið samtakanna er að vinna
að aukinni kennslu í listsköpun fyr-
ir fólk á öllum aldri með líkamlegar
eða andlegar sérþarfir. Síðan urðu
þessi samtök alþjóðleg
árið 1984 undir nafninu
Very Special Arts Int-
ernational. Yfir áttatíu
þjóðlönd eiga aðild að
samtökunum í dag og
þau heimsviðurkenn-
ingu sem leiðtogar í
listastarfi fyrir fatl-
aða.“
– Nú átt þú og Perl-
an aðild að þessum samtökum –
hafið þið haft mikið gagn af því?
„Svo sannarlega því við fáum
upplýsingar um allt það sem er að
gerast í listsköpun og listþjálfun
fyrir fatlaða víðs vegar um heim.
Alþjóðlegt fréttabréf WSA-Arts
kemur út nokkrum sinnum á ári og
samtökin miðla fræðsluefni og þau
skapa tengsl, í gegnum slík tengsl
hefur mér og Perlunni borist boð
um þátttöku í ýmsum ráðstefnum
og einnig hef ég kennt á þessum
vettvangi leiklist og leikræna tján-
ingu víða um heim. Það hefur
styrkt mig mikið í starfi mínu með
Perlunni að kynnast þessum sam-
tökum því ég hef fengið góð tæki-
færi til að fylgjast því sem er að
gerast á alþjóðavettvangi og verið
beinn þátttakandi úti hinum stóra
heimi. Það sem ég hef kynnst í
WSA-Arts hefur hvatt mig og
styrkt í trúnni á það starf sem ég
hef verið að vinna í leiklistarmálum
með fötluðu fólki í Perlunni, það er
afar þýðingarmikið í svona starfi.“
– Er list heppilegt form á tján-
ingu fyrir fatlaða?
„Það virðist svo sem fötlun þurfi
ekki að vera nein hömlun þegar
listsköpun er annars vegar. Ég hef
séð blinda dansa ballett sem alsjá-
andi og handalausa mála stórkost-
leg listaverk með munni eða tám,
einfætta dansa, svo dæmi sé tekið.
Listsköpun fatlaðra opnar nýjar
víddir í listsköpun. Listin auðgar
ímyndunaraflið og ímyndunaraflið
opnar fyrir manni heiminn.“
– Er blómleg starfsemi hjá Perl-
unni um þessar mundir?
„Já, það er alltaf mik-
ið að gerast. Við erum
með sýningar núna í dag
á Kirkjulistarhátíð. Þar
sýnum við dansinn Róm-
antíka eftir Láru Stef-
ánsdóttur sem er afar
góður liðsmaður Perl-
unnar, Síðasta blómið
var sérstaklega beðið
um og einnig sýnum við
Ef þú bara giftist. Það verður því
nóg að gera hjá Perlunni í dag. Af
því að blessað sumarið er nú komið
þá langar okkur í Perlunni og
Perluvini að fara og kíkja aðeins á
lundinn okkar í Hvammsmörk við
Hvammsvík til að athuga hvernig
trjáplönturnar okkar hafa komið
undan vetri.“
– Hvað eru margir sem starfa í
Perlunni núna?
„Þar starfa núna þrettán félagar
á ýmsum aldri, eins og gerist í góðu
leikhúsi.
Sigríður Eyþórsdóttir

Sigríður Eyþórsdóttir fæddist
í Selvogi 1940. Eftir próf úr
Kvennaskólanum í Reykjavík
lauk hún leiklistarprófi úr Leik-
listarskóla Leikfélags Reykja-
víkur 1968 og prófi frá Kenn-
araháskóla Íslands 1991, einnig
hefur hún lokið starfsleikniprófi
frá sama skóla. Hún hefur starf-
að að leiklistarmálum, var við
dagskrárgerð hjá Ríkisútvarpinu
um árabil en er nú kennari hjá
fullorðinsfræðslu fatlaðra í
Reykjavík. Hún hefur stofnað
ýmsa leikhópa, m.a. Snúð og
Snældu og leikhópinn Perluna
sem víða hefur farið með sýn-
ingar. Sigríður á tvö börn og tvö
barnabörn.
Listin auðgar
ímyndunar-
aflið og
ímyndunar-
aflið opnar
fyrir manni
heiminn