Morgunblaðið - 23.06.2001, Blaðsíða 35

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. JÚNÍ 2001 35
Kanarí-
veisla
í haust
frá kr. 58.185
Heimsferðir
kynna nú aft-
ur haustferðir
sínar til Kanarí-
eyja þann 20. október og 20. nóvember, en
Kanaríeyjar eru tvímælalaust vinsælasti vetrar-
áfangastaður Íslendinga í dag. Við bjóðum nú
betri gistivalkosti en nokkru sinni fyrr í hjarta
ensku strandarinnar og að sjálfsögðu njóta far-
þegar okkar rómaðrar þjónustu fararstjóra
Heimsferða allan tímann. Sigurður Guðmundsson verður að vanda
með fjölbreytta skemmti- og íþróttadagskrá, leikfimi og kvöldvök-
ur, til að tryggja það að þú fáir sem mest út úr fríinu.
Þökkum frábærar undirtektir.
Helmingur sæta seldur í
ferðina 20. október.
Paraiso Maspalomas
Brottför
· 20. okt. - 31 nótt
· 20. nóv. - 25 nætur
Gististaðir Heimsferða
· Roque Nublo
· Los Volcanes
· Paraiso Maspalomas
· Tanife
25 nætur
Verð frá 58.185
20. nóvember, m.v. hjón með 2
börn á Tanife, 25 nætur.
Verð kr. 77.030
21. nóvember, m.v. 2 í íbúð,
Tanife, 25 nætur.
5. vikur
(31 nótt)
Vinsælasta ferðin
– tæpar 5 vikur á
frábæru verði.
Verð frá 66.084
20. okt., m.v. hjón með 2 börn
á Tanife, 31 nótt.
Verð kr. 89.830
20. okt., m.v. 2 í íbúð, Tanife,
31 nótt.
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Þórhildur Sandholt
lögfr. og lögg. fast.sali
Gísli Sigurbjörnsson
sölumaður
FAX 568 3231
OPIÐ HÚS Í DAG FRÁ KL. 14-16
SKÓGARÁS 3, 2. hæð til hægri
Kristinn og Hulda Lilja taka vel á móti gestum í dag milli kl. 14 og 16.
Mjög falleg 4ra herbergja íbúð,
107,7 fm, á 2. hæð í góðu fjölbýlis-
húsi ásamt vönduðum 25,3 fm bíl-
skúr. Þrjú svefnherbergi, stofa með
s-svölum, fallega innréttað eldhús
með borðkróki, baðherbergi með
baðkari, stórum sturtuklefa og góð-
um innréttingum. Sérþvottahús í
íbúð. Parket og flísar á gólfum. Ný-
legar hurðir í íbúðinni. Góður bílskúr
með geymslulofti og sjálfvirkum opnara. Áhvíl. ca. 5,3 millj. Verð 14,9 millj.
HINN ágæti reikni-
meistari Náttúruvernd-
arsamtaka Íslands,
Þorsteinn Siglaugsson,
fer nokkrum orðum um
aðferðir í Morgun-
blaðinu þriðjudaginn
síðastliðinn, og er það
vel, því fátt er mikil-
vægara en klár aðferða-
fræði á villugjörnum
stigum vísindanna. Seg-
ir hann mér til í þeim
efnum og ber að þakka
þá viðleitni, betra seint
en aldrei að einhver
reyni að koma vitinu
fyrir mig auman. Víkj-
um þó fyrst að verkum
reiknimeistarans sjálfs.
Í skýrslu sinni fyrir Náttúruvernd-
arsamtökin heldur Þorsteinn því
fram að meðaltalslækkun á álverði sé
1,5% á nafnverði árlega. Telur hann
rétt að notast við 1% (ekki skýrt hvers
vegna ekki skal nota 1,5%). Til þess að
fá út raunlækkun álverðs deilir hann
nú með því sem hann kallar meðal-
verðbólgu í Bandaríkjunum upp í 1%
verðlækkun og fær þá
(1-0,01)/1,02=0,97059 en það er
2,941% lækkun álverðs á raunvirði ár-
lega, og það er sú tala sem hann notar
í líkani sínu. (Í endurskoðaðri útgáfu
notar hann síðan 2% lækkun, sem
hann segir vera meðallækkun áls frá
aldamótum!!)
Hér stendur allt og fellur með
þeirri fullyrðingu að árleg meðal-
lækkun á áli sé 1,5% og þá tölu fær
Þorsteinn með því að finna svonefnda
leitnilínu (trendline) og halla hennar
yfir álverð frá janúar 1989 til maíloka
2001. Til grundvallar leggur hann
verð á áli eins og það er birt hjá Lond-
on Metal Exchange (http://www.lme.
co.uk) sbr. mynd 1.
Línuritið á mynd 1 er byggt á
samningsverðum á áli sem gilda allt
að 15 mánuði fram í tímann á tíma-
bilinu janúar 1989 til maí 2001. Þar
sést greinilega að hallatala leitnilín-
unnar er –0,0149 sem Þorsteinn virð-
ist túlka þannig að meðallækkun áls á
tímabilinu sé 1,49%. Þessi túlkun á
halla leitninnar er einkennileg og hef-
ur lítið vísindagildi en trúlega meira
skemmtigildi. En látum það vera. Ef
reiknimeistarinn hefði nú viljað nota
verð í ennþá lengri samningum sem
er ekki óeðlilegt í ljósi samninga milli
Landsvirkjunar og Reyðaráls, til
dæmis til 27 mánaða samningum, þá
eru þau verð einnig til hjá þessu fyr-
irtæki, en það er dálítil fyrirhöfn að
setja þær tölur inn í Excel og senni-
lega hefur reiknimeistarinn ekki talið
það þurfa. Gallinn við þá talnaröð er
sá, að hún nær ekki nema aftur til júní
1991, sjá mynd 2:
Hér sést að séu notuð verð í 27
mánaða samningum á tímabilinu júní
1991 til maí 2001, að leitnilínan hefur
hallan 0,033 og þar með hækkar ál í
verði á þessu tímabili að meðaltali um
3,3% á ári hverju. Ef Þorsteinn hefði
nú notað þessa tölu í sínum útreikn-
ingum og miðað við 2,5% verðbólgu
eins og fyrr, þá hefði hér átt að miða
við raunhækkun á álverði næstu 60 ár
um 1,27% á hverju ári. Þessi niður-
staða, sem er í fullu samræmi við að-
ferðir Þorsteins, hefði skilað ríflega
37 milljörðum króna í nettó hagnað af
Kárahnjúkavirkjun, samkvæmt
reiknilíkani Þorsteins sjálfs. Hér er
viðmiðun 10 ár aftur í tímann í stað 12
ár hjá Þorsteini, en talnaraðirnar hjá
hinu enska fyrirtæki þó teknar í heild
sinni í báðum tilvikum.
Betra hefði þó verið að miða við
verð í þriggja mánaða samningum og
hafa tímabilið frá október 1991, en þá
hefði fengist, sjá mynd 3:
Hér sést að verð á áli hækkar um
10% árlega að meðaltali á tímabilinu
en þegar verðbólgu hefur verið deilt
út er hækkunin 7,2% á ári að raun-
gildi. Samkvæmt reiknilíkani Þor-
steins sjálfs hefði þetta leitt til 227,77
milljarða króna nettó hagnaðar af 107
milljarða króna fjárfestingu í virkjun-
inni eftir 60 ár.
Náttúruverndarsamtök Íslands
keyptu skýrslu sem
byggir á þessari að-
ferðafræði af Þorsteini
Siglaugssyni. Hann vel-
ur greinilega forsendur
við hæfi viðskiptavina
sinna.
Mínar aðferðir
Það líkan sem undir-
ritaður hefur notað og
lesendur sáu niðurstöð-
ur úr í tveimur síðustu
laugardagsblöðum
Morgunblaðsins er ekki
gallalaust, en þar er
verið að finna arðsemi
fjármagns fremur en
arðsemi framkvæmdar
eða rekstrar (eða eigin fjár). Það var
notað varðandi Fljótsdalsvirkjun í
desember 1999 og eiga því lesendur
Morgunnblaðsins heimtingu á að sjá
hver yrði niðurstaðan í Kárahnjúkum
með sömu aðferð, en hún er auðvitað
ekki heilög.
Undanfarið hafa margir haft sam-
band og komið á framfæri upplýsing-
um. Einn kunnur álmaður fullyrðir að
Reyðarál þoli ekki hærra orkuverð en
18,5 mills (1,85 kr/kwst). Með því að
nota 17 mills fast verð í 60 ár á móti
107 milljarða króna álveri og gera síð-
an ráð fyrir því að maður á borð við
Jóhann G. Bergþórsson bjóði í verkið
og vinni það á 70% kostnaðarverði í
kreppu, þá má gera ráð fyrir 11,39%
arðsemi fjármagns í virkjuninni einni
saman og trúlega góðum hagnaði í ál-
verinu líka. Þetta er því hinn besti
kostur, ennþá betri en áður er fram
komið.
Um aðferðir –
ennþá betri útkoma
Guðmundur
Ólafsson
Kárahnjúkar
Gera má ráð fyrir
11,39% arðsemi fjár-
magns í virkjuninni
einni saman, segir
Guðmundur Ólafsson,
og trúlega góðum hagn-
aði í álverinu líka.
Höfundur er hagfræðingur.
Mynd 2.
Mynd 3.
Mynd 1.