Morgunblaðið - 26.08.2001, Side 2

FRÉTTIR
2 SUNNUDAGUR 26. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BÁTSLENGD var á milli fremstu
keppenda eftir fyrsta legginn í
Hvammsvíkurmaraþoninu í kajak-
róðri sem haldið var í gær. Kepp-
endur voru 21, þar af tvær konur,
og voru ræstir við Geldinganes
kl. 10 í gærmorgun. Fyrir hönd-
um var mikil þolraun, 42 kíló-
metra róður að Hvammsvík í
Hvalfirði.
Sjórinn var rennisléttur við
Geldinganesið en fyrir Kjalarnesi
var norðvestanstrekkingur. Því
gaf nokkuð á bátana og talið var
líklegt að bestu tímarnir yrðu
nokkru lakari en í fyrra.
Hart bar-
ist í kajak-
maraþoni
ÍSLENSK nafnavenja hefur valdið Íslend-
ingum á ferðalagi vandræðum frá því ný lög
um vegabréf tóku gildi fyrir tveimur árum,
þar sem fólk hefur ekki getað sannað að börn
sem eru með þeim á ferðalagi séu börn þeirra.
Frá gildistöku nýju laganna er ekki lengur
hægt að skrá nöfn barna í vegabréf foreldra.
Börn, jafnvel hvítvoðungar, fá eigin vegabréf
og er sömuleiðis ekki hægt að skrá nöfn for-
eldra í vegabréf barnanna.
Kjartan Magnússon borgarfulltrúi varð fyr-
ir 45 mínútna töf á flugvelli í París fyrr í þess-
um mánuði sem rekja má til þessarar breyt-
ingar. Frakkland er þó innan
Schengen-svæðisins þar sem ekki þarf að
sýna vegabréf. Kjartan var á ferð með fjöl-
skyldu sinni þegar konu sem vann við inn-
ritun á flugvellinum fannst grunsamlegt að
þarna væru maður og kona á ferð með
tveggja ára barn meðferðis og að ekkert
þeirra bæri sama eftirnafnið. „Við Íslendingar
erum með aðrar nafnahefðir og þarna var eins
og ekki væri fjölskylda á ferð. Þessu fólki er
sagt að vera á verði gagnvart öllu slíku því
barnaræningjar vaða uppi,“ segir Kjartan.
Hann segir að hann hafi heyrt strax í fyrsta
símtalinu sem konan hringdi hvert vanda-
málið væri og að hann hafi reynt að útskýra
íslenska nafnahefð fyrir konunni en ekki kom-
ist að með athugasemdir. Símtölin urðu alls
fjögur, öll mjög löng, og voru nöfn Kjartans,
eiginkonu hans og dóttur stöfuð ofan í hvern
gagnabankann á fætur öðrum. Þau fengu loks
að fara í flugvélina eftir dúk og disk og misstu
ekki af fluginu þar sem þau höfðu mætt tím-
anlega á flugvöllinn. „Þetta er ávísun á enda-
laus vandræði fyrir Íslendinga erlendis,“ seg-
ir Kjartan. Hann segist óttast að þetta gæti
leitt til þess að fólk sem ferðast mikið, eða
býr erlendis, taki upp ættarnöfn í stað þess að
viðhalda gamla íslenska nafnakerfinu.
Bauð upp á misnotkun að
hafa nöfn barna í vegabréfum
Haukur Guðmundsson, lögfræðingur í
dóms- og kirkjumálaráðuneyti, segir að
ákveðið hafi verið að hætta að skrá nöfn
barna á vegabréf foreldra þar sem það hafi
boðið upp á misnotkun. „Við vorum með mjög
sveigjanlega eða losaralega framkvæmd þar
sem fólk gat sett nöfn barna inn á vegabréf
og frá þeim tíma eru til dæmi um börn sem
voru færð ólöglega landa á milli,“ segir Hauk-
ur. Það hafi t.d. gerst í forræðisdeilum. Hann
segir að Íslendingar hafi gerst aðilar að svo-
kölluðu Haag-samkomulagi um brottnám
barna árið 1996 og að alþjóðlegur þrýstingur
á stjórnvöld til að reyna að koma í veg fyrir
ólöglegan flutning barna hafi aukist.
„Þau óþægindi sem Íslendingar verða fyrir
í bakherbergjum á flugstöðvum eru smávægi-
leg í samanburði við hagsmuni þessara barna
sem við erum að tala um.“ Haukur segir að
það verði sífellt algengara í nágrannalöndum
að konur taki ekki upp ættarnafn manna
sinna eins og áður var og þar sem fjölskyldu-
mynstur séu fjölbreytt hljóti viðhorfið, að
undarlegt sé að allir í fjölskyldunni heiti ekki
sama nafni, að vera á undanhaldi. Hann segir
að það kunni þó að vera athugunarefni að
koma einhverjum upplýsingum í vegabréf
barna um foreldra vegna þessara sérstöku ís-
lensku aðstæðna.
Jóhann Jóhannsson, framkvæmdastjóri Út-
lendingaeftirlitsins, sem hefur umsjón með út-
gáfu vegabréfa, telur afar fátítt að grunur um
smygl á börnum vakni. Hann leggur áherslu á
að fólk hafi meðferðis fæðingarvottorð barna
sinna á ensku og önnur gögn þar sem kemur
fram hverjir tilheyra fjölskyldunni, sérstak-
lega ef það ferðast utan Schengen-svæðisins.
Íslensk nafnavenja hefur valdið vandræðum við vegabréfaeftirlit
Foreldrarnir voru
grunaðir um barnarán
MORGUNBLAÐINU í dag fylgir
bæklingur frá Baðhúsinu. Bæklingn-
um verður dreift á höfuðborgar-
svæðinu.
VEIRUSÝKING hefur látið á sér
kræla seinnihluta sumars og virðist
það taka fólk nokkra daga að hrista
hana af sér, að sögn Atla Árnason-
ar, læknis á Læknavaktinni.
Atli kvað einhvers konar vírus-
pest í gangi sem hefði stungið sér
niður af og til en ekki væri um far-
aldur að ræða. Eitthvað væri líka
um að fólk fengi hálsbólgu og nið-
urgangspestir.
Ekki óvanalega mikið af
pestum miðað við árstíma
„Það er ekkert óvanalega mikið
af pestum núna miðað við árstíma
en þessi veirusýking hefur verið
svolítið leiðinleg.“ Atli segir að
meira hafi verið um veikindi um og
kringum verslunarmannahelgina,
eins og vill verða þegar hópur fólks
kemur saman á afmörkuðu svæði.
Tilfellum hafi farið fækkandi síðan
þá en pestin sé þó enn að stinga sér
niður hjá fólki.
„Fólk hefur verið að hrista pest-
ina af sér á fjórum til fimm dögum
en einkennin eru þessi venjulegu,
hiti, beinverkir, stíflað nef og hósti.
Við ráðleggjum fólki að fara vel
með sig og leita læknis ef bati
gengur óeðlilega fyrir sig, en yfir-
leitt hristir fólk þetta af sér af
sjálfsdáðum.“
Veirusýking og
hálsbólga gengur
PÁLL Pétursson félagsmálaráð-
herra segir að búið verði að setja nýj-
ar reglur um viðmiðun lánsfjárhæða
Íbúðalánasjóðs áður en nýtt bruna-
bótamat tekur gildi 15. september.
Stjórn Félags fasteignasala hefur
skrifað félagsmálaráðherra bréf þar
sem kallað er eftir nýjum reglum, en
viðmiðun lánsfjárhæða Íbúðalána-
sjóðs hefur verið brunabótamat sem
lækkar verulega á flestum fasteign-
um 15. september. Það er sjónarmið
Stjórnar Félags fasteignasala að lán-
veitingar eigi ekki að miðast við
brunabótamat sem sé orðið þetta
lágt heldur eigi þær eðlilega að mið-
ast við markaðsverð. Framboð og
eftirspurn eigi að ráða verði fast-
eigna.
Félagsmálaráðherra sagði að
greint yrði frá því hvernig tekið yrði
á þessu máli þegar þar að kæmi, það
yrði að líkindum í næstu viku en
örugglega fyrir miðjan mánuð.
„Stjórn Íbúðalánasjóðs þarf að koma
að málinu sem og Seðlabankinn. Ég á
von á því að þetta gangi allt saman
upp og hef ekki áhyggjur af þessu,“
segir Páll.
Páll Pétursson
félagsmálaráðherra
Nýjar regl-
ur kynntar
bráðlega
ÖKUMAÐUR flutningabif-
reiðar sem flutti 22.500 lítra af
hreinni tjöru hafði ekki tilskilin
ADR-réttindi til að aka bifreið
með hættulegan farm. Þetta
kom í ljós þegar lögreglan
stöðvaði akstur bifreiðarinnar
við Mjóddina á fimmtudag.
Við skoðun lögreglu kom í
ljós að hættumerkingar vantaði
á bifreiðina og einnig varúðar-
merkingar á festivagn. Hvorki
var slökkvitæki í bifreiðinni né
á tengivagni. Ökumaðurinn má
vænta sektar.
Hafði ekki
réttindi til að
flytja hættu-
legan farm
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur framlengt gæsluvarðhald yfir
portúgölskum karlmanni sem hand-
tekinn var á Keflavíkurflugvelli með
um 2.500 e-töflur innanklæða hinn 3.
ágúst sl.
Gæsluvarðhaldið var framlengt í
sex vikur, eða þar til dómur fellur.
Mikill fjöldi „burðardýra“ hefur
verið handtekinn undanfarið. Slíkir
aðilar eru yfirleitt ófúsir til sam-
starfs og afplána frekar þunga dóma
en að upplýsa um samverkamenn.
Smygl á e-töflum
Gæslu-
varðhald
framlengt
BÍL var ekið á stúlku þar sem hún
var á gangi í Varmahlíð í Skaga-
firði í fyrrinótt. Ökumaður bílsins
mun ekki hafa séð stúlkuna í
rökkrinu fyrr en um seinan.
Samkvæmt upplýsingum frá lög-
reglunni á Sauðárkróki var bíllinn
á lítilli ferð. Stúlkan varð fyrir
framhorni bílsins og féll í götuna.
Við það hlaut hún höfuðáverka og
var flutt á Fjórðungssjúkrahúsið á
Akureyri. Meiðsli hennar reyndust
þó ekki alvarleg.
Stúlkan mun hafa verið að
ganga heim eftir dansleik í Mið-
garði sem að sögn lögreglu fór vel
fram.
Ekið á
stúlku í
Varmahlíð
♦ ♦ ♦