Morgunblaðið - 26.08.2001, Side 37

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. ÁGÚST 2001 37
✝ Hilmar ÞorgnýrHelgason aug-
lýsingateiknari og
kennari fæddist í
Reykjavík 24. maí
1947. Hann varð
bráðkvaddur á
heimili sínu í Noregi
17. ágúst síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Helgi S. Eyj-
ólfsson, f. 11. maí
1906, d. 17. okt.
1985, og Ragnheiður
Emilía Jóhannsdótt-
ir, f. 2. júní 1916, d.
20 sept. 1988. Systk-
ini Hilmars eru: 1) Stefán, lækn-
ir á Akranesi, f. 11. júlí 1943,
kvæntur Soffíu Sigurjónsdóttur
kennara, f. 3. okt. 1944, og eiga
þau þrjú börn. 2) Kristjana Barr
húsmóðir, búsett í Bandaríkjun-
um, f. 18. okt. 1952, gift S. Saul
Barr hagfræðingi, f. 6. ágúst
1949, og eiga þau tvær dætur.
Hilmar stundaði nám við
Myndlista- og handíðaskóla Ís-
lands frá 1964-1968 og hélt að
því loknu til tveggja ára fram-
haldsnáms í Royal College of
Art & Craft í Edinborg. Hilmar
kenndi um nokk-
urra ára skeið við
Myndlista- og hand-
íðaskóla Íslands og
starfaði m.a. til
margra ára við aug-
lýsingateiknun og
myndskreytingar í
bókum.
Hilmar giftist
Katrínu Gísladóttur
1970 og skildu þau
1976. Þau eignuðust
saman eina dóttur,
Sif Björk, f. 13. júní
1972, og er hún
hans einkabarn.
Sambýlismaður Sifjar er Hákon
Svavarsson fasteignasali, f. 14.
maí 1967. Hilmar fluttist til Nor-
egs 1995 og giftist sama ár Sig-
rúnu Steinþórsdóttur og skildu
þau árið 2000. Síðustu sex ár
ævi sinnar í Noregi kenndi Hilm-
ar m.a. teikningu við Ung-
domsskolen í Ranvik í Sande-
fjord.
Útför Hilmars Þorgnýs fer
fram frá Dómkirkjunni í Reykja-
vík á morgun, mánudaginn 27.
ágúst, og hefst athöfnin klukkan
13.30
Bóbó, kær æskuvinur minn, varð
bráðkvaddur á heimili sínu í Noregi
laugardaginn 18. ágúst sl. aðeins 54
ára gamall. Í fyrstu setur mann
hljóðan en síðan streyma minning-
arnar fram. Minningar um góðan
dreng og tryggan vin með stórt
hjarta og stóra lund. Við ólumst upp
hlið við hlið frá blautu barnsbeini.
Hann í Faxaskjóli 14 og undirritaður
í Faxaskjóli 12. Það er tilgangslaust
að velta því fyrir sér hvernig við urð-
um vinir.
Við vorum það svo langt sem
minni okkar náði til. Ég var tveimur
árum yngri en Bóbó en fann aldrei
að það skipti einhverju máli. Að
minnsta kosti lét hann mig aldrei
finna það. Varð snemma næmur á til-
finningar annarra.
Við tilheyrðum kynslóðinni sem
ólst upp á uppgangsárum eftirstríðs-
áranna. Á árunum þegar Íslendingar
soguðust inn í nútímann. Þegar kald-
astríðið var í uppsiglingu og mikill
efnahagslegur uppgangur á Vestur-
löndum, sem við Íslendingar nutum
góðs af. Þetta var tími framfara á öll-
um sviðum mannlegra athafna.
Sveitasamfélag að breytast í nútíma-
legt borgarsamfélag. Tími vonar og
eftirvæntingar. Úthverfin að byrja
að byggjast upp. Vestur í bæ; Melar,
Hagar og Skjólin. Þetta hófst á ár-
unum 1946–1950 og svo áfram.
Gamla góða KR búið að festa sér
land við Kaplaskjól og þróttmikil
uppbygging hafin.
Heimur eða öllu heldur yfirráða-
svæði æskuáranna markaðist af
sporöskjulagaða hringnum sem nær
frá horni Ægisíðu og Faxaskjóls í
austri og að gatnamótum Sörlaskjóls
og Faxaskjóls við Sunnubúðina í
vestri. Móar, fjara, sjór, fjallahring-
ur, sjóndeildarhringur. Í hugum
félaganna sem þarna áttu bernsku-
árin einhver fallegasti og besti stað-
ur í víðri veröld.
Nýtt hugtak varð til ; Skjólarar.
Í hringnum okkar þróaðist gott
samfélag atorkusams fólks af öllum
stéttum og gerðum. Innfæddir
Reykvíkingar og fólk víðs vegar að,
sem bar með sér áhrif sveitar sinnar
og landshluta. Það ríkti ráðdeildar-
semi og snyrtimennska. Fjölskyld-
urnar voru stórar á nútímamæli-
kvarða. Lágmark þrjú börn og allt
upp í tíu. Allir kjallarar og laus her-
bergi leigð út.
Þarna urðu allir KR-ingar nema
Bóbó hann hélt með Skaganum.
Honum var fyrirgefið. Helmingur af
liðsmönnum gullaldarliðs Skaga-
manna var stórfrændur hans. Gerð
var málamiðlun á eftir Skaganum
var KR númer tvö hjá honum og hélt
hann því alla ævi.
Í þessu umhverfi og kraftmikla
andrúmslofti slitum við barnsskón-
um og lifðum æskuárin.
Í minningunni var lífið sem alsæla,
spriklandi gleði frá morgni til kvölds,
í leikjum, íþróttum, svaðilförum og
bullandi athafnasemi. Allar mömm-
ur heima með rjúkandi kakó, hlýju
og öryggi.
Áramótabrennan sem stóð á horni
Faxaskjóls og Sörlaskjóls skipaði al-
veg sérstakan sess í huga okkar sem
við hana störfuðum. Ekki er vitað
með vissu hvernær fyrsta áramóta-
brennan var hlaðin á þessum stað en
sterkar vísbendingar eru um að það
hafi verið árið 1947. Þetta er því orð-
in 54 ára gömul stofnun. Með árun-
um skapaðist mjög ákveðið verklag
um gerð, lögun og hleðslu brennunn-
ar. Mikill metnaður var lagður í
verkið enda samkeppnin hörð við ná-
grannahverfin um hverjir væru með
stærstu brennuna og þá fallegustu.
Bóbó var alla tíð mikill áramóta-
maður og naut þess þá að vera á
meðal vina og halda sögustundir.
Æskustöðvarnar og ár bernsk-
unnar voru Bóbó einkar hugleikin.
Hann gat setið löngum stundum með
okkur æskufélögunum og rifjað upp
atvik og atburði þessara ára. Voru
upprifjanir hans á einstaka atburð-
um svo ævintýralegar og nákvæmar
að við vinirnir vorum oft stórlega ef-
ins um réttmæti þeirra. Minni Bóbós
var til skammst tíma talið óbrigðult
og hafa þess vegna flestar upprifj-
anir hans á bernskubrekunum hlotið
staðfestingu vinahópsins utan nokk-
urra sem þarfnast nánari skoðunar.
Sigurður Norðdal skrifar á einum
stað: „Maðurinn lifir ekki á einu
saman brauði. Maðurinn lifir alls
ekki á brauði. Brauðið bjargar hon-
um frá að deyja. Maðurinn lifir á æv-
intýrunum. Án þeirra væri lífið ekki
líf og maðurinn ekki maður.“ Í mín-
um huga falla þessi orð einkar vel að
viðhorfum míns kæra vinar til lífsins.
Bóbó var maður ævintýranna, frá-
sagnarinnar og hins myndræna. Frá
því ég man eftir mér var hann að
segja okkur frá og endursegja okkur
vinunum sögur úr Íslendingasögun-
um, þjóðsögunum, frá köppum Art-
húrs konungs, úr Gamla testament-
inu og fleiri sögur. Svo lifandi var
frásögnin að hann virkaði sem tíma-
vél, sem fór með okkur fram og aftur
um aldirnar á vit ævintýranna. Um
leið og hann sagði fram söguna
myndskreytti hann hana með frá-
bærum teikningum. Frá unga aldri
drakk hann þessar sögur í sig af slík-
um ákafa að hann virtist hverfa inn í
þær og í endursögninni tók hann
okkur vinina með sér. Við vitum ná-
kvæmlega hvernig Grettir Ásmund-
arson, Gunnar á Hlíðarenda, Skarp-
héðinn Njálsson og Gísli Súrsson litu
út. Við vorum á vettvangi. Bóbó var
bróðir okkar Ljónshjarta.
Í borgríkinu okkar litla voru sam-
skipti okkar sem áttum bernskuna
þar saman eins og smækkuð mynd
þjóðar. Þegar aðsteðjandi hætta
skapaðist í formi hverfaátaka sam-
einuðust allir sem einn. Þegar þurfti
að verja heiðurinn í íþróttakeppni
slógu hjörtun í takt. Svo ekki sé talað
um samvinnuna og samhuginn þegar
kom að áramótabrennunni. Þess á
milli leystist hópurinn upp í smærri
hópa og klíkur eins og á sem kvíslast
í smálæki uns þeir sameinast að nýju
þegar þarf að ryðja burt hindrunum.
Ég var meðlimur í hópi sem taldi sex
meðlimi. Þetta var einkar lýðræðis-
legur hópur sem samanstóð af sterk-
um persónuleikum. Hann mótaðist
þó mjög af hugmyndafræði Bóbós en
hún var í anda Spartverja hinna
grísku. Þar sem hreysti, þolgæði,
kraftar og harðræði voru í hávegum
hafðir. Annar þáttur sem mótaði
hópinn var hugsunin um réttlæti.
Einhvers konar „Gjörum rétt þolum
ei órétt“. „We are the good guys“.
Undir þessa skilgreiningu féll þó
ekki rófuhnupl á haustdögum.
Þegar kom að unglingsárunum fór
að losna um hópinn eins og gengur.
Vinirnir fóru í mismunandi skóla og
mörkuðu sér lífsleiðina.
Bóbó var með sína stefnu klára.
Hann ætlaði í myndlistanám, annað
hefði verið skakkur kúrs. Hann fór í
Myndlista- og handíðaskóla Íslands
og þaðan lá leiðin til Endinborgar
þar sem hann lauk prófi úr listahá-
skóla. Þegar heim kom varð hann
kennari um árabil við Myndlista- og
handíðaskóla Íslands og um mörg ár
starfaði hann fyrir auglýsingastofur.
Hann varð einn alfremsti teiknari
landsins og myndskreytti fjölda
bóka þar á meðal Haustskip Björns
Th. Björnssonar og fleiri bækur.
Eftirsóttur listamaður og samvisku-
samur fagmaður. Um það get ég
vitnað af eigin raun þar sem við átt-
um samvinnu um verkefni sem hann
skilaði á framúrskarandi hátt.
Oft er sagt að umhverfið móti
manninn. Veðurfarið og náttúran við
Skerjafjörðinn er margbreytileg.
Ægifagrir dagar, stríðir vindar og
úfinn sjór. Bóbó var óvenjulega
næmur maður og kannski hefur um-
hverfið mótað lundarfarið að ein-
hverju leyti. Mér og mínum var hann
alla tíð tryggur vinur, gefandi af sér,
mildur, gáskafullur og leiftrandi í
senn. Sögumaður af Guðs náð frá
barnsaldri til síðasta dags. Góður
börnum og málleysingjum.
Lífið lék minn kæra vin grátt á
margan hátt. Hann var oft kominn
að fótum fram í baráttunni við áfeng-
isdrauginn en gafst aldrei upp. Var
bardagamaður í anda Grettis Ás-
mundarsonar og Skarphéðins Njáls-
sonar sem voru hans menn. Hann
vann margar lotur en tapaði líka
mörgum. Síðustu baráttuna háði
hann í desember sl. og að mati hans
nánustu hafði hann fullnaðarsigur.
Matið var byggt á því að komin voru
ný viðhorf hjá honum sem ekki höfðu
verið fyrir hendi í fyrri viðureignum.
Síðustu mánuðirnir sem Bóbó lifði
voru honum góðir. Honum leið vel og
tími vonar og eftirvæntingar var
runninn upp. Rétt eins og hann upp-
lifði á bernskuárunum í Skjólunum
forðum daga. Þá kom lokakallið. Öll-
um að óvörum. Svo sárt að þessi öðl-
ingur skyldi ekki fá að njóta sigurs-
ins lengur, en um leið gleðilegt að
hann fékk að kveðja með reisn sem
sigurvegari vegna þess að honum
leiddist að tapa.
Ég minnist foreldra Bóbós, þeirra
mætu hjóna Rögnu og Helga sem
auðsýndu mér ávallt vináttu og
hlýju. Þau voru músíkalskt par.
Systkinum Bóbós þeim Stefáni og
Kristjönu og fjölskyldum þeirra
sendi ég innilegar samúðarkveðjur.
Kæru Sif og Hákon, umhyggja
ykkar fyrir vini okkar var aðdáun-
arverð og þið voruð honum allt. Megi
góður Guð blessa ykkur og styrkja í
sorginni.
Við Sigrún, Jódís, Hlín og Magga
færum þér, kæri vinur, okkar hinstu
kveðju með innilegu þakklæti fyrir
vináttuna og tryggðina í gegnum ár-
in.
Þinn vinur
Bjarni Grétar.
HILMAR Þ.
HELGASON
 Fleiri minningargreinar
um Hilmar Þ. Helgason bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.

 

   
 

 

 


  
         
 
  
!   
"#   $%%
    


!    
    "  

# #   # # # $

 
 


 
    

  

    
   
  
  
  
  !
 "  
 "
  !"#$
% &  $ '  %
"( ))**%
+ , % &  )**% -)% & -)$
.%./% .%.%./%
$" .%.%.%.%&

 
 


 
 

 

  
  


 
 

   
 
       



   !""
#   

 $
  

 %  
 &


!  " # $$
#%&
'($& 
# 
'($$ ' ) '$& 
$*   +#"
# 
"$$ $
#" 
'($& 
$* # $&  *  ,-'%.$$

"$$/ # $&  /$%  0&$$
1$ # $& 
'  # "$$

"$$ # $$
 $-$ *- 2()

  

 

 
  
 
  
  

       
 

 !" 

 



     


   !!
"  

 #
 $     

 %

 &
 '
   (
' 
 '   
 &&

)

 #$ %  "  ## 
 "& ' 
 ## 
 #(  ! 
 "
!  ) * $ +  ## 
* " & ,
!  * "-# '   ,   ## 
!" .  ./ %

  

 

 
  


  

 
 



 

 
  
      

!"  #
 
 !"!"## 
$
%#


!"##  &' (
 
!"
)

!"## 
*++
  ,-. &'!
)"


!"## 

*
%

!"## 
( !   
!"##