Morgunblaðið - 06.10.2001, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. OKTÓBER 2001 35
ÖSSUR Skarphéð-
insson, formaður Sam-
fylkingarinnar, hefur
að undanförnu haldið
því fram að ég hafi
falsað tölur um hag-
vöxt í fjárlagafrum-
varpi fyrir árið 2002
svo nemi 10 milljörðum
króna í landsfram-
leiðslu og þar með auk-
ið skatttekjur um 3,5–4
milljarða til þess að
fegra útkomu ríkis-
sjóðs.
Byggir hann þessa
kenningu sína á því að
forsendur frumvarps-
ins um hagvöxt og
verðbreytingar á árunum 2001 og
2002 eru nokkuð aðrar en í þjóð-
hagsáætlun. Hann heldur því einnig
fram að ég hafi með þessu gerst
brotlegur við lögin um fjárreiður
ríkisins.
Í þessum málflutningi felast
óvenjulega grófar ásakanir um
óheiðarleg vinnubrögð, falsanir og
lögbrot. Í fréttatilkynningu fjár-
málaráðuneytisins fyrr í vikunni er
þessi málflutningur hrakinn með
öllu og sýnt fram á að forsendur
ráðuneytisins leiða til lægri lands-
framleiðslu og skatttekna en for-
sendur þjóðhagsáætlunar. Þannig
er útkoma ríkissjóðs nokkru lakari
miðað við þessar forsendur en þær
sem fram koma í þjóðhagsáætlun.
Þetta er kjarni málsins. Skýr-
ingin á þessu er m.a.
sú að ráðuneytið gerir
ráð fyrir minni hag-
vexti í ár en þar kem-
ur fram en hins vegar
meiri á næsta ári. Aft-
ur á móti er
verðbólguspá ráðu-
neytisins lítið eitt
lægri fyrir næsta ár
en þjóðhagsáætlun
gerir ráð fyrir. Einnig
gerir ráðuneytið ráð
fyrir nokkrum ávinn-
ingi af þeim mikil-
vægu skattaumbótum,
sem nú hafa verið
kynntar, en lágu ekki
fyrir við gerð þjóð-
hagsáætlunar. Það er ráðuneytinu
auðvitað metnaðarmál að forsendur
þess séu sem bestar.
Allir sem þekkja til þessara mála
vita að nákvæmni spásagna um
þjóðhagsstærðir er því miður ekki
alltaf mikil og óvissan jafnan nokk-
ur.
Þannig spáði Þjóðhagsstofnun því
haustið 1999 að hagvöxtur ársins
2000 yrði 2,7%. Ári síðar var spáin
komin í 3,6% en nú telur stofnunin
að hagvöxturinn 2000 hafi verið 5%.
Engri rýrð er kastað á störf Þjóð-
hagsstofnunar þótt á þetta sé bent
og jafnframt þá óvissu sem fylgir
spám sem þessum. Munurinn á for-
sendum ráðuneytisins og þjóðhags-
áætlunar er því vel innan skekkju-
marka hvernig sem á málið er litið.
En hlutur formanns Samfylking-
arinnar í þessu máli er hins vegar
hraklegur. Málefnaleg gagnrýni er
mikilvægur þáttur í lýðræðislegri
stjórnmálaumræðu. Innihaldslausar
fullyrðingar, sem í daglegu tali
nefnast blaður, gengisfella umræð-
ur um alvarleg og áríðandi málefni.
Slíkt dregur úr virðingu almenn-
ings fyrir stjórnmálum og þeim
sem við þau fást.
Vindhögg
formanns Sam-
fylkingarinnar
Geir H.
Haarde
Höfundur er fjármálaráðherra.
Ásakanir
Það er ráðuneytinu
auðvitað metnaðarmál,
segir Geir H. Haarde,
að forsendur þess
séu sem bestar.
það?
einungis
m héldu
veiðiráð-
við það
ningnum
a ætti að
að leiddi
ið þurft-
gagnvart
u sig þá
Það var
tta væri
ur ráð-
veiðar í
ýðir hins
hafi ekki
og aðra
þætti sem snúa að vistkerfinu,
þegar tekið er tillit til fiskveiði-
stjórnunar. Það sem er kannski
mikilvægast fyrir okkur í niður-
stöðunni er það, að það er við-
urkennt að fiskveiðar hafi ekki
bara áhrif á aðra þætti vistkerf-
isins, heldur hafi aðrir þættir vist-
kerfisins jafnframt áhrif á fisk-
veiðar. Þess vegna þurfi að taka
það inn í fiskveiðistjórnunina líka.
Deilan snerist um hvaða orðalag
ætti að nota. Menn voru ekki sátt-
ir við að nota eldra orðalag um
ábyrgar fiskveiðar og því varð nið-
urstaðan orðalag, sem að mínu
mati lýsir viðfangsefninu í þeim
heimi sem við búum í í dag og
munum búa í í framtíðinni miklu
betur og það er vel skilgreint. Það
er sérstaklega tekið til í þessari
ályktun hver nauðsyn sé á rann-
sóknum í þessu sambandi vegna
áhrifa fæðuöflunar hinna ýmsu
sjávardýra á fiskveiðarnar. Í þess-
ari ályktun eru rökin sem við höf-
um notað fyrir þörfinni á því fyrir
okkur að hefja hvalveiðar. Að því
leytinu til held ég að gagnrýnin sé
ekki á rökum reist. Það hefði
vissulega verið betra hefðu Jap-
anir tekið þátt í því að samþykkja
ályktunina, en þeir
greiddu ekki atkvæði
á móti. Það skiptir
hins vegar meira máli
að Ísland og Noregur
ná saman með Bandaríkjunum,
Evrópusambandinu og Ástralíu og
Nýja-Sjálandi um þessa hluti, það
er að segja áhrif vistkerfisins
sjálfs á fiskveiðar og nauðsyn þess
að taka á þeim málum. Það er hið
nýja og mikilvæga í þessari álykt-
un og það mun hjálpa okkur í því
að koma okkar málstað áfram.
Höfum gert mistök
í hvalveiðimálum
Ég tel að við höfum gert mistök
í hvalveiðimálum í fortíðinni. Við
mótmæltum hvalveiðibanninu ekki
árið 1983 og við hættum vísinda-
veiðunum. Við megum ekki gera
þau mistök núna að hanga í ein-
hverju gömlu orðalagi, þegar við
höfum tækifæri til þess að nálgast
málið á nýjan hátt og koma því
áfram á nýjan hátt. Hið gamla
orðalag, sem vísað hefur verið til,
hjálpaði okkur ekki þá, og það
hefði ekki hjálpað okkur núna og
því síður í framtíðinni. Það er nýja
nálgunin sem skiptir máli.“
Er þessi ályktun þá gott vega-
nesti fyrir þá leiðtogafundi, sem
framundan eru.
„Já, vissulega er þetta mjög
gott veganesti fyrir leiðtogafund-
inn um fæðuframboð á Ítalíu og
síðar um umhverfismál í Jóhann-
esarborg. Báðir þessir fundir eru
almennt um þessi mál,
annars vegar um fæðu-
öflun og hins vegar um
umhverfismál. Hugsun-
in var að vera með inn-
legg í þá fundi, en aldrei að þessi
ráðstefna væri hvalveiðiráðstefna
þótt niðurstaðan skipti miklu máli
fyrir okkur hvað hvalveiðar varð-
ar,“ segir Árni Mathiesen.
nar Sameinuðu þjóðanna, FAO, um ábyrgar fiskveiðar
Morgunblaðið/Þorkell
Meðal ráðstefnugesta við setninguna voru Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, Þorsteinn Geirsson, ráðuneyt-
isstjóri í sjávarútvegsráðuneytinu og Sigríður Snævar, sendiherra Íslands hjá FAO.
rýni ekki
um reist
en sjávarútvegsráðherra
ráðstefnunnar um ábyrg-
iðar afar mikilvæga
Mjög gott
veganesti
g kemur meðal annars að upp-
úfjárræktun og skógrækt,
að fjalla um nýtingu allra nátt-
da jarðarinnar. FAO er þannig
nun fiskveiða í heiminum, sem
fur að skilja er stór hluti af
mannkyns. Fiskveiðar eru því
kilvægur þáttur í starfsemi
nnar og á vegum hennar er
angsmikið starf allsstaðar í
, ekki aðeins á alþjóðlegum
heldur er starf hennar einnig
abundið.“
astageta fiskveiðiflotans
er alltof mikil
staða fiskveiða í heiminum í
ti FAO?
hinna villtu fiskistofna veldur
ulega áhyggjum. Afkastagetan
ota heims er alltof mikil um-
ksturgetu fiskistofnanna. Veið-
of miklar og fiskistofnunum er
að endurnýjast. Ef við drögum
visst úr afkastagetunni á næstu
ur staðan orðin mjög alvarleg
ngt um líður. Það hafa þegar
n skref í þessa átt með alþjóð-
legum samþykktum og verkefni næstu
ára er að þessum samþykktum verði fylgt
eftir. Margar þjóðir stunda ennþá ólög-
legar og eftirlitslausar veiðar og þær
verður að stöðva. Hlutverk FAO er að
vera vettvangur skoðanaskipta hvað
þetta varðar og að koma áleiðis upplýs-
ingum og gögnum. Það er hinsvegar að
lokum í höndum aðildarríkjanna að fylgja
eftir settum reglum.“
Reynsla Íslendinga
er dýrmæt
„Því má hinsvegar ekki gleyma að
margar þjóðir eru í fararbroddi þegar
kemur að sjálfbærri nýtingu fiskistofn-
anna, þar á meðal Ísland. Meðal annars
var ráðstefnunni valinn staður á Íslandi
því fiskveiðar Íslendinga eru gott dæmi
um ábyrga fiskveiðistjórnunarstefnu. Það
sést best á að því að Ísland er auðugt land
og þar þekkist ekki fátækt. Þó að Íslend-
ingar byggi afkomu sína nánast eingöngu
á fiskveiðum ganga þeir vel um stofna
sína og ofveiða þá ekki. Það er einnig at-
hyglisvert að sjá samvinnu stjórnvalda
við fiskiðnaðinn í landi en þar mæta
stjórnvöld miklum skilningi á mikilvægi
sjálfbærrar nýtingar fiskistofnanna.
Þessi reynsla Íslendinga er mjög dýrmæt
þeim ríkjum sem eru skemur á veg komin
í fiskveiðistjórnun sinni og búa í dag við
aðrar aðstæður.
Ég vona að hinn mikli fjöldi ráð-
stefnugesta víðsvegar að úr heiminum
snúi heim margs vísari um hvernig fisk-
veiðum er stjórnað á ábyrgan og skyn-
saman hátt og um leið bætt lífskjör
heillar þjóðar.
Yfirlýsing ráðstefnunnar verður lögð
fyrir leiðtogafund FAO um fæðuöryggi
síðar í haust og ég vona að þar verði
ákveðið að fylgja niðurstöðum hennar
eftir.“
Morgunblaðið/Ásdís
Dr. Jacques Diouf, aðalframkvæmda-
stjóri Matvæla- og landbúnaðarstofn-
unar Sameinuðu þjóðanna.
roddi
HALLDÓR Ásgrímsson utanrík-
isráðherra segir óvíst hvort þær
170 milljónir sem áætlað var að
færi í að standa straum að kostn-
aði við fund utanríkisráðherra
NATO næsta vor dugi. Hann
segir að unnið sé að nákvæmari
kostnaðaráætlun. Eftir hryðju-
verkin í Bandaríkjunum hafa
kröfur um öryggisgæslu almennt
verið hertar.
„Þessi fundur kostar allmikið
og það er verið að vinna að ná-
kvæmari kostnaðaráætlun. Ég
óttast að þessi fjárhæð sé of lág.
Við erum að endurskoða þessar
tölur með hliðsjón af þeim kröf-
um sem þarf að gera vegna ör-
yggis. Þarna koma utanríkisráð-
herrar 46 landa og við þurfum að
uppfylla ákveðna staðla.“
Halldór sagði að það væri mik-
ilvægt fyrir okkur að vekja at-
hygli á Íslandi og góðu öryggi
hér. Bandarísk flugmálayfirvöld
hefðu t.d. kynnt sér öryggismál á
Keflavíkurflugvelli og verið mjög
ánægð með hvernig staðið væri
að málum þar.
Aukin öryggisgæsla
í heiminum
„Öryggisgæsla er að aukast
alls staðar í heiminum um þessar
mundir og ég á von á því að þess
muni sjást merki að því er varðar
alla alþjóðlega fundi. En við höf-
um enga ástæðu til að ætla að
þessi fundur hafi einhverja sér-
stöðu í því sambandi.“
Aðspurður hvort reiknað væri
með miklum mótmælum í
tengslum við fundinn sagði Hall-
dór að fundir NATO hefðu farið
vel fram og kvaðst ekki muna
eftir teljandi mótmælum í
tengslum við þá. Mótmælendur
hefðu fyrst og fremst beint sjón-
um sínum að Alþjóðaviðskipta-
stofnuninni, Alþjóðabankanum og
fundum leiðtoga stærstu iðnríkja
heims.
Hugsanlegt
að kostnaður
verði meiri
170 milljónum varið til
NATO-fundar næsta vor