Morgunblaðið - 17.01.2002, Blaðsíða 43

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. JANÚAR 2002 43
Sími 562 0200
Erfisdrykkjur
✝ Jónína Elíasdótt-ir fæddist í Bol-
ungarvík 24. október
1918. Hún lést á St.
Jósefsspítala í Hafn-
arfirði 8. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Jónína
Sveinbjörnsdóttir, f.
17. desember 1873, d.
26. október 1918, og
Elías Magnússon, f. 5.
nóvember 1878, d. 7.
nóvember 1923, en
hún ólst upp hjá Þór-
unni Sturludóttur og
Benóný Sigurðssyni
sem einnig bjuggu í Bolungarvík.
Jónína átti sex alsystkini og fjórar
hálfsystur og er ein þeirra á lífi.
Alsystkini hennar voru Jón Árni,
f. 1901, d. 1925, Olga, f. 1902, d.
1906, Sveinbjörn, f. 1905, d. 1925,
Olga, f. 1906, d. 1997, Elías, f.
1909, d. 1909, og Ágústína, f. 1912,
d. 1999. Elst hálfsystra var Árný
Jóna, f. 1898, d. 1988, þá Guð-
munda, söngkona, f. 1920, Þor-
gerður, f. 1922, d. 1922, og loks
Þorgerður Nanna, f. 1923, d. 2000.
Jónína giftist 16. desember
1939 Kristjáni Fr. Kristjánssyni, f.
9. júlí 1918, d. 3. júlí 1999. Flest sín
hjúskaparár bjuggu þau í Bolung-
arvík, en fluttu til Hafnarfjarðar
1977 og þaðan í Garðabæ. Þau
eignuðust sex börn. Þau eru: 1)
Kristján Benóný, f. 20.9. 1939,
kennari, maki Þuríður Guð-
mundsdóttir, f. 1945, húsmóðir.
Börn þeirra eru Guð-
mundur Þórir, f.
1963, Jónína Þór-
unn, f. 1967, og
Kristján Friðgeir, f.
1970. 2) Elín Ingi-
björg, f. 7.11. 1941,
rekur brauðstofu í
Garðabæ, maki Leif-
ur Albert Símonar-
son, f. 1941, jarð-
fræðingur. Börn
þeirra eru Ólöf
Erna, f. 1969, og
Bergþór, f. 1974. 3)
Þórir Sturla, f. 1.10.
1945, trésmiður,
maki Guðmunda Inga Veturliða-
dóttir, f. 1949, húsmóðir. Börn
þeirra eru Hulda Guðborg, f.
1969, Jón Friðgeir, f. 1972, Gunn-
ar, f. 1976, og Ingi Sturla, f. 1982.
4) Dagbjartur Hlíðar, f. 24.8. 1952,
starfsmaður Landsbjargar, maki
Sigríður Björg Gunnarsdóttir, f.
1959, bankastarfsmaður. Börn
þeirra eru Gunnar, f. 1988, og
Stefán, f. 1993. Dætur Sigríðar frá
fyrri sambúð eru Gunnhildur
Lilja, f. 1980, og Kristín Linda, f.
1982. 5) Sonur fæddur andvana
1957. 6) Jón Pétur, f. 27.6. 1956,
trésmiður, maki Helena Snæfríð-
ur Rúriksdóttir, f. 1960, banka-
starfsmaður. Börn þeirra eru Rú-
rik Fannar, f. 1985, og Guðrún, f.
1990. Barnabarnabörn Jónínu eru
ellefu.
Útför Jónínu fór fram í kyrrþey
að ósk hinnar látnu.
Þegar sá sem þetta ritar kvæntist
Elínu Ingibjörgu, dóttur þeirra Jón-
ínu Elíasdóttur og Kristjáns Fr.
Kristjánssonar, eignaðist hann ekki
aðeins tengdaforeldra heldur og for-
eldra í þrengstu merkingu þess orðs.
Hinu er ekki að leyna að þegar ég tók
fyrst eftir því að nærvera Elínar Ingi-
bjargar hafði einhver undarleg og
óútskýranleg áhrif á mig, en það lýsti
sér einkum í örari hjartslætti og
miklum svitaköstum, þá fór að gera
vart við sig nokkur ótti við verðandi
tengdaforeldra, einkum tengdamóð-
ur. Sérlega man ég eftir einu atviki
þessu til staðfestingar. Einu sinni
sem oftar átti ég leið um Hafnargötu í
Bolungarvík og sá þá mér til mikillar
skelfingar að þær mæðgur Jónína og
Elín Ingibjörg komu á móti mér
klæddar léttum sumarfötum, enda
veður gott með sunnanþey og sól-
skini. Hafði ég þá engin önnur ráð en
taka stefnu til sjávar og snarbeygði
niður í fjöru og skreið eftir skreipum
og þaragrónum fjörusteinum þar til
ég taldi víst að þær mæðgur væru
komnar fram hjá mér. Hélt ég þá aft-
ur upp á götu og tók tafarlaust stefnu
á hús foreldra minna, en þegar móðir
mín innti mig eftir þaralykt mikilli,
sem af mér stóð það sem eftir lifði
dags, sagðist ég hafa farið niður í
fjöru til að tína skeljar. Ég held hún
hafi ekki lagt fyllilegan trúnað á sögu
mína, en var svo tillitssöm að láta gott
heita.
Það tók mig ekki langan tíma að
komast að raun um að þessi ótti við
verðandi tengdamóður mína var með
öllu ástæðulaus og ekkert annað en
óviðráðanlegt hugarástand sem ég
komst í á stundum. Elskulegri og
glaðværari konu hef ég varla kynnst
og get raunar ekki nefnt. Hún var já-
kvæð og bjartsýn svo af bar og þrátt
fyrir ýmislegt mótlæti, eins og þegar
misheppnaðist mjaðmaraðgerð á
henni og mjaðmarliðurinn öðrum
megin ónýttist og sá fóturinn varð
mun styttri en hinn, þá olli það öðrum
en henni miklu meira hugarangri.
Jónína var ákaflega orðvör og segja
má um hana eins og Þorlák biskup
helga að hún hallmælti ekki einu sinni
veðri þá það var verst. Jónína bar sig
með mikilli reisn og hafði gaman að
mannfagnaði, enda söngkona góð.
Þegar hafin var mikil sókn til þess að
koma henni inn á Hrafnistu í Hafn-
arfirði stungum við einhverju sinni
upp á því við hana að hún færi ekki
svona vel uppáklædd og tilhöfð á fund
þeirra sem þar ráða húsum, að hún
t.d. tæki góð yfirlið eins og tvisvar
sinnum á meðan hún bæri upp erindi
sitt og léti þar á ofan nokkur tár falla
um sitt ástand. Þetta tók hún ekki í
mál, enda var allt fals og fláttskapur
henni ógeðfellt með afbrigðum.
Gestrisni Jónínu var þvílík að hver
og einn varð að hafa sig allan við í af-
neitun matar þegar sest var að borð-
um hjá henni og reyndist það vissu-
lega ekki alltaf auðvelt. Einu sinni
sem oftar var ég með fullan munninn
af kökum góðum og gat ekki komið
upp einu orði því ég tuggði allt hvað
af tók, en þá greip hún disk fullan af
nýbökuðum kleinum og rétti að mér.
Ég umlaði eitthvað óskiljanlegt til
marks um að nú gæti ég ekki meir.
Þá sneri hún sér að konu minni og
spurði hana hvernig það væri eigin-
lega með Leif, hvort hann væri hætt-
ur að borða kleinur.
Eitt sinn skal hver deyja og nú er
Jónína látin í fullri sátt við guð og
menn. Ég og börn mín tvö, Bergþór
og Ólöf Erna, ásamt lítilli dótturdótt-
ur, Elínu Ísold, eigum eftir að sakna
hennar og við vitum að svo er um
marga fleiri. Ég vil hins vegar nota
tækifærið og þakka henni fyrir sam-
veruna sem ég held að hafi verið okk-
ur báðum til nokkurrar ánægju.
Leifur A. Símonarson.
Það eru ljúfar minningar sem
koma upp í hugann er ég minnist
tengdamóður minnar hennar Jónínu
Elíasdóttur. Sjómannadagurinn var
og er mikill hátíðardagur vestur í
Bolungarvík, sem og í öðrum sjávar-
plássum. Það var einmitt á þeim degi
fyrir tæpum 36 árum, sem ég sá þau
fyrst, Jónínu og Kristján Friðgeir.
Ég hafði farið á sjómannadagsball út
í Vík með vinkonu minni og þar hitti
ég ungan mann að nafni Þórir Sturla.
Mér var fljótlega bent á að þarna
væru foreldrar hans.
Næst sé ég Jónínu í kaupfélaginu á
Ísafirði, þar sem ég vann þetta sum-
ar. Það er nú eins og mig minni að er-
indið hafi nú frekar verið að líta á
þessa stúlku sem hann Þórir hennar
var farinn að skjóta sig í, heldur en að
versla eitthvað.
Tíminn líður og það takast með
okkur mjög góð kynni sem aldrei
nokkurn tíma hefur borið skugga á.
Hlíðarvegur 16 í Bolungarvík er það
næsta sem kemur upp í hugann, en
það var einstaklega notalegt og hlý-
legt heimili. Ekki var hægt annað en
að láta sér líða vel þar. „Í Bolung-
arvíkinni er björgulegt lífið“, segir í
þekktum texta, og það var svo sann-
arlega björgulegt lífið þar á þessum
tíma þegar ég kynnist fjölskyldunni á
Hlíðarveginum. Allir höfðu meira en
nóg að gera, Diddi Friðgeir í fiski-
matinu og svo var það hinn óviðjafn-
anlegi harðfiskur sem hann verkaði.
Afalykt kölluðu börnin okkar fiski-
lyktina.
Eftir að við flytjum suður og vor-
um að koma í heimsókn með krakk-
ana og Diddi var að vinna niðri í
frystihúsi, kom hann hlaupandi við
fót upp á holt í hverjum matar- og
kaffitíma til að geta verið sem mest
með krökkunum. En hann og þau
bæði voru einstaklega miklar barna-
gælur. Betri afa og ömmu var ekki
hægt að hugsa sér fyrir börnin sín en
þau Jónínu og Didda. Ég man hvað
þau voru bæði glöð þegar við létum
skíra einn sona okkar Jón Friðgeir.
„Þá erum við saman,“ sögðu þau.
Ekki er hægt að minnast hennar Jón-
ínu öðruvísi en að hugsa til Þórunnar
Sturludóttur, Tótu ömmu, stórmerki-
leg og bráðgreind kona sem ól Jónínu
upp frá tíu mánaða aldri. Jónína tal-
aði oft um hvað hún hefði verið hepp-
in að fá að alast upp hjá þeim hjónum
Þórunni og Benóný. Ég hefði viljað fá
að kynnast henni Tótu betur, en hún
lést 1974. Það var unun að hlusta á
hana segja frá gamla tímanum, og
þegar þau tóku þá ákvörðun að taka
að sér móðurlaust barnið, eins og hún
sagði. Sjálf hafði hún orðið fyrir
þeirri sorg að missa tæplega árs
gamla dóttur árið áður en hún tók
Jónínu að sér.
Alla tíð var mjög kært með þeim
„mæðgum“. Árið 1977 ákveða þau
hjón að flytja suður til Hafnarfjarðar.
Það hefur efalaust verið þeim erfið
ákvörðun að kveðja „blessaða Víkina“
eins og Jónína sagði alltaf er hún tal-
aði um Bolungarvík. En börnin
þeirra voru flutt suður og heilsan var
farin að gefa sig. Þau kunnu vel við
sig í Hafnarfirði og höfðu mikil og góð
samskipti við börn sín og fjölskyldur
þeirra.
Að leiðarlokum vil ég þakka fyrir
að hafa átt hana Jónínu sem tengda-
móður, þær gerast ekki betri. Ég
þakka fyrir hvað börnin mín og
barnabörn hafa átt ljúfa og góða
ömmu og langömmu. Mér þótti vænt
um hvað móðir mín og Jónína hafa
alla tíð verið góðar vinkonur og kært
á milli þeirra. Hvíl í friði, mín kæra
Jónína, ég get vel séð ykkur Didda
fyrir mér í ljúfum valsi eins og á sjó-
mannadaginn forðum daga vestur í
Bolungarvík.
Þín tengdadóttir
Guðmunda I. Veturliðadóttir.
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni,
sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson frá Presthólum.)
Elsku amma, takk fyrir allt.
Hulda G. Þórisdóttir
og fjölskylda.
Elsku amma, þegar ég hugsa til
baka um þær fjölmörgu stundir sem
við höfum átt saman, veit ég ekki um
hvað ég á að byrja að skrifa og hverju
ég ætti að sleppa. Þegar ég var
tveggja ára kom ég fyrst til ykkar afa
í Bolungarvíkina, ég var víst ansi
hræddur við snjóinn því borgarbarn-
ið hafði aldrei séð jafn mikinn snjó áð-
ur. En þetta var fyrsta og síðasta
skiptið að ég var hræddur hjá ykkur.
Allar aðrar minningar eru ljúfar, þó
svo ég muni lítið eftir öllum þessum
snjó.
Mér þótti afar vænt um það þegar
þú og afi hringduð í mig hálfa leið yfir
hnöttinn til Santiago de Chile 1999.
Ég var að heimsækja nágranna mína,
er leigusalinn kom hlaupandi yfir til
mín og sagði eitthvað á spænsku og
mér skildist að það væri einhver í
símanum frá Íslandi.
Ég var vanur að hringja reglulega
heim og láta vita af mér og fékk því
engin símtöl frá Íslandi. Ég bjóst því
við því versta og hljóp í snarhasti
heim, en þá voru það bara afi og
amma í símanum og vildu fá vita
hvernig ég hefði það svona langt í
burtu frá Íslandi.
Nú er komið að kveðjustund, sem
þú hefur undirbúið mig fyrir sl. sjö ár.
Þegar ég hóf nám í Þýskalandi haust-
ið 1994, kom ég til ykkar afa á Boða-
hleinina og kvaddi ykkur afa og sagði
eitthvað á þessa leið við ykkur
„Sjáumst um jólin.“ Þá varst þú vön
að segja: „Ef guð lofar og ég verð
ekki farin,“ og réttir nokkra aura að
„eymingjanum“ áður en ég kvaddi.
Sama sagan endurtók sig ár eftir ár
þegar ég kom til Íslands í fríin, en
alltaf varst þú hress þegar ég sneri
aftur heim.
Guð geymi þig, elsku amma mín.
Jón Friðgeir Þórisson.
Elsku amma. Síðastliðinn þriðju-
dag þegar ég kom heim úr skólanum
og sá að það var flaggað í hálfa stöng
heima vissi ég að þú varst farin frá
okkur. Þegar ég hugsa til þín man ég
aðeins eftir góðum og yndislegum
minningum. Í hvert einasta skipti
sem ég og pabbi og mamma eða Jón
og Gunni komum í heimsókn til ykk-
ar, hvort svo sem það var á Suður-
vanginn, Boðahleinina eða Hrafnistu,
gafstu ekki upp á að bjóða okkur eitt-
hvað matarkyns fyrr en við létum
undan, og ef við vildum ekki neitt
hélstu bara að við værum að verða
veik. Þú áttir alltaf gott handa okkur,
eins og þú kallaðir sælgæti. Svo voru
það ullarsokkarnir sem þú prjónaðir
upp á kraft, þeir bestu í heimi, og
meðan þú gast prjónað fundum við
alltaf glænýja ullarsokka í jólapökk-
unum okkar, og var það fyrsta verk
mömmu eftir jólin að merkja þá svo
að við bræðurnir rændum þeim ekki
hver af öðrum.
Í hvert í einasta skipti sem kom að
utanlandsferðum hjá mér og ég kom
og kvaddi þig og afa laumaðirðu alltaf
að mér nokkrum aurum, og sagðir að
ég gæti nú kannski keypt mér buff
eða ís fyrir þetta. Ég gerði það að
vana mínum að kaupa alltaf eitthvað
handa ömmu og afa á leiðinni heim
frá útlöndum og þegar ég færði þér
það, alveg sama hversu lítið það var,
varstu alltaf svo ánægð.
Gunnar bróðir minn, sem staddur
er í Noregi og getur ekki fylgt þér
síðasta spölinn, þakkar þér fyrir allar
góðu stundirnar sem hann átti með
þér. Þegar hann kvaddi þig 2. janúar
sl. vissum við að hverju stefndi.
Elsku amma, vonandi líður þér vel
núna, því þér var búið að líða svo illa
og vera svo veik síðustu dagana sem
þú varst hjá okkur. Við Gunni biðjum
að heilsa afa þarna uppi og vonum að
þú eigir eftir að vaka yfir okkur.
Þinn
Ingi Sturla Þórisson.
JÓNÍNA
ELÍASDÓTTIR
Óvænt varð það áfall
okkar, sem fylgdi frétt-
inni hingað til Vene-
súela um andlát góðs
vinar frá Íslandi rétt
fyrir jólaföstu, Þórólfs Baldurssonar.
1992 tók ég við dálitlu embætti hjá
franska sendiráðinu í Reykjavík,
stofnaði þar heimili ásamt eiginkonu
minni, Ubilmu, og ungum syni, Dam-
ien. Dvölin á Íslandi varð lengri og
betri en við í upphafi reiknuðum með.
Ein ástæða þess voru þétt og góð
kynni af menningarheimili Baldurs
og Rosendu á Bugðulæk 14. Börn
þeirra urðu nánast ígildi systkina
sonar okkar Damiens og mikið vin-
fengi varð með okkur foreldrunum.
Jafn ágæt og börn Rosendu og
Baldurs eru, þau Davíð og Alexandra,
sáum við einnig fljótt það mannsefni,
sem bjó í tveimur eldri börnum Bald-
urs, þeim Völu og Þórólfi. Þórólfur
var u.þ.b. 17 ára unglingur þegar við
fyrst kynntumst honum, en vináttu
hans áttum við öll um langt árabil.
Við eigum vart orð til að lýsa við-
brögðum okkar við harmafregninni
um lát Þórólfs. Óskiljanlegt er að svo
göfugt og ungt hjarta skuli án fyr-
irvara stöðva göngu sína, rétt í þann
mund þegar ótalmörg verðug lífs-
verkefni bíða handan við hornið. Við
ÞÓRÓLFUR
BALDURSSON
✝ Þórólfur Bald-ursson fæddist í
Reykjavík 27. febr-
úar 1974. Hann lést á
Kildhehus stúdenta-
garðinum í Hróars-
keldu 26. nóvember
síðastliðinn og fór
útför hans fram frá
Áskirkju 13. desem-
ber.
vitum að andlát Þórólfs
bar að um miðja vetr-
arnótt, fjarri heimkynn-
um. Í huga okkar sjáum
við engilbjarta sál Þór-
ólfs svífa yfir danska
skóga, árnar og akrana,
yfir forna kirkjuturna í
átt til nýrra heimkynna
á stjörnubjörtum himn-
inum. Við vitum að hon-
um verður vel fagnað að
ferðalokum á nýjum
áfangastað.
Við nutum þéttra
kynna af Þórólfi í meira
en fimm ára Íslands-
dvöl okkar, sáum hann vaxa frá ung-
lingsárum fram til aukins þroska.
Hann hafði góða og prúðmannlega
návist, í senn fróðleiksfús og veitull á
eigin vitneskju. Þótt hugur Þórólfs
væri auðvitað bundinn samtíðinni og
áhugamálum jafnaldranna gat hann
áreynslulaust rætt við börn jafnt og
sér miklu eldra fólk um margvísleg
málefni, gjarnan með húmor og heim-
spekilega þanka á hraðbergi. Oftar
en ekki var Þórólfur þátttakandi í
ánægjulegum umræðum á Bugðulæk
og iðulega var hann velkominn gestur
á heimili okkar.
Ferðagarpurinn Þórólfur sá sér oft
færi á að taka þátt í langferðum fjöl-
skyldnanna á vit íslenskrar náttúru,
sem alltaf var okkur sérstakt gleði-
efni. Litbrigði náttúrunnar, jurta- og
dýralífið, fegurð óspilltrar náttúru,
allt þetta átti hug Þórólfs og hann
miðlaði óspart til okkar hvatningunni
um að meðtaka þessa dýrð. Það varð
okkur ekki undrunarefni að Þórólfur
ákvað að leggja stund á garðyrkju og
skyld fræði í Danmörku, því þar taldi
hann sig finna farveg fyrir áhugamál
sín, sem snemma á unglingsárum
komu í ljós.
Ógleymanleg verður okkur sérstök
heimsókn til Þórólfs í Hróarskeldu,
eftir að hann var þar sestur að til
náms. Með sama áhuga og hann hafði
sýnt okkur á Íslandi kynnti hann fyr-
ir okkur borgina, hina fornu verslun-
armiðstöð víkingatímans. Heimsókn
á danska víkingasafnið var tengd ís-
lenskri víkingamenningu, skoðun á
dómkirkjunni leiddi til umræðu um
byggingarlist miðalda. Gönguferð um
lystigarð varð að námskeiði fyrir okk-
ur í trjárækt og plöntulífi. Kvöldverð-
ur á veitingahúsi leiddi til umræðu
um alþjóðlega matargerð, danska
bjórmenningu og pólitík. Hvergi var
komið að tómum kofunum, alltaf stutt
í grínið.
Það varð sannarlega engin vík milli
vina þótt Baldur sæi eftir systkinun-
um hverfa til starfa og náms til Dan-
merkur með nokkurra ára millibili.
Ferðir þeirra til föðurhúsa á Íslandi
hafa verið tíðar og oft hafa þau notið
heimsókna að heiman. Náið samband
Baldurs og Þórólfs var sterkt og við
vitum að sonarmissirinn er Baldri
óvænt reiðarslag. Honum og öllum
ástvinum Þórólfs sendum við okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Franska sendiráðið í Caracas,
Venesúela,
Piere Olivier.