Morgunblaðið - 08.03.2003, Blaðsíða 10
FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 8. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Sé litið yfir nýliðna þingvikubar það einna helst til tíð-inda að frumvarp iðn-aðarráðherra, Valgerðar
Sverrisdóttur, um heimild til að
byggja álverksmiðju í Reyðarfirði
var gert að lögum, með stuðningi
mikils meirihluta þingheims. Iðn-
aðarráðherra sagði við það tæki-
færi að þar með væri komið að
lokum umfjöllunar Alþingis á stór-
iðjuframkvæmdum á Austurlandi
en Alþingi hefur áður samþykkt
byggingu Kárahnjúkavirkjunar.
Við þriðju umræðu um álvers-
frumvarpið, þ.e. áður en loka-
atkvæðagreiðslan fór fram, héldu
þingmenn Vinstrihreyfingarinnar
–græns framboðs einir uppi and-
stöðu við samþykkt frumvarpsins
og þeir voru þeir einu sem héldu
framsögur um málið við þá um-
ræðu. Mörgum varð að orði að
þingmenn VG töluðu yfir tómum
þingsalnum, sem er vissulega rétt,
ekki sátu margir aðrir en þeir í
þingsalnum við umræðuna, en því
má þó ekki gleyma að þingmenn
geta líka fylgst með umræðum frá
skrifstofum sínum.
Þingsalurinn var hins vegar
þéttsetinn þegar atkvæðagreiðslan
um álversfrumvarpið fór fram,
eins og gefur að skilja, en það
sama má segja um þingpallana.
Þar fjölmenntu andstæðingar ál-
versins og Kárahnjúkavirkjunar.
Þingmönnum var mörgum heitt
í hamsi þegar þeir gerðu grein
fyrir atkvæðum sínum; hvort sem
þeir voru að lýsa yfir stuðningi við
frumvarpið eða andstöðu. En mót-
mælendum á þingpöllum var líka
mikið niðri fyrir ef marka má
klappið og púið sem þaðan kom;
þeir púuðu m.ö.o. á þá þingmenn
sem lýstu því yfir að þeir væru
fylgjandi álverinu en klöppuðu fyr-
ir þeim þingmönnum sem voru á
móti því. Og eftir að niðurstaðan
lá fyrir; frumvarpið var samþykkt
með 41 atkvæði gegn níu kallaði
einhver af þingpöllunum: „Þetta er
sorgardagur.“
x x x
Auðvitað bar ýmislegt annað til
tíðinda í þingvikunni, m.a. sagði
Kristján Pálsson alþingismaður sig
úr þingflokki sjálfstæðismanna, en
hann mun það sem eftir lifir kjör-
tímabilsins starfa einn utan flokka.
Þá voru ýmis stjórnarfrumvörp
lögð fram á Alþingi, m.a. frumvarp
um þriðju kynslóð farsíma, frum-
varp um álbræðslu á Grund-
artanga og frumvarp til fjár-
aukalaga vegna aðgerða í atvinnu-
og byggðamálum, svo dæmi séu
nefnd. Þau bætast við þau stjórn-
arfrumvörp sem þegar eru til
meðferðar á Alþingi en alls eru
þau um 74. Ólíklegt er þó að
áhersla verði lögð á að afgreiða öll
frumvörpin 74 fyrir vorið; sum
verða sett í forgang önnur ekki.
x x x
Hér að ofan var minnst á „fram-
íköll“ af þingpöllum, en „fram-
íköll“ þingmanna eru líka að verða
æ algengari. Þannig „kölluðust á“
þeir Steingrímur J. Sigfússon, for-
maður Vinstri grænna og Kristinn
H. Gunnarsson, þingflokks-
formaður Framsóknarflokksins, í
umræðu á Alþingi í vikunni. Stein-
grímur J. var í ræðustól og kynnti
tillögu VG um þjóðaratkvæða-
greiðslu vegna stóriðjufram-
kvæmda á Austurlandi. Í miðri
ræðu gerði hann hins vegar hlé á
máli sínu og sagði: „Herra forseti,
ég held að það sé best að gera
fundarhlé og leyfa þeim að fara
sem ekki nenna að vera hérna í
vinnunni sinni. Þá getum við hin
haldið áfram að ræða málin.“ For-
seti þingsins, Halldór Blöndal,
sagði þá: „Ég er sammála hátt-
virtum þingmanni. Ég stóð upp til
að reyna að þagga niður í þing-
mönnum.“
Steingrímur hélt hins vegar
áfram að kvarta yfir hávaða þing-
manna og sagði síðan: „Það er
dapurlegt fyrir þingreynda menn
að horfa upp á það hvernig þetta
versnar ár frá ári, að hér tæmist
salurinn jafnharðan og skyldu-
mætingunni er lokið. Þegar at-
kvæðavélarnar hafa skilað sínu
eru menn horfnir úr salnum.“ Þá
kallaði Kristinn úr þingsæti sínu:
„Þá taka kjaftavélarnar við.“
Steingrímur greip þetta á lofti og
bætti við: „Já, herra forseti, og
framíkallsvélarnar sem hafa mikið
fram að færa eins og kunnugt er.“
Steingrímur hóf síðan umfjöllun
um Framsóknarflokkinn og sagði
að hann hefði ekki mikið fram að
færa. „Hann er eins og gömul
kvíaær sem er búin að ráfa heim á
kvíarnar af gömlum vana en á
þangað ekkert erindi.“
Steingrímur gerði hlé á umfjöll-
un sinni um Framsóknarflokkinn
og kvaðst ætla að halda áfram að
mæla fyrir tillögu sinni um þjóð-
aratkvæðagreiðslu. Þá kallaði
Kristinn aftur: „Jæja, þú ert að
komast í gang.“ Steingrímur sagði
þá: „Já, ég skal kannski taka
smárispu á Framsóknarflokknum
við tækifæri. Hann á það alveg
skilið.“ Kristinn kallaði þá: „Aldrei
þessu vant.“ Og Steingrímur bætti
við: „Já ætli það ekki.“
Af framíköllum og fleiru
EFTIR ÖRNU SCHRAM
ÞINGFRÉTTAMANN
arna@mbl.is
SVERRIR Hermannsson, formaður
Frjálslynda flokksins, lagði m.a.
áherslu á misrétti, sem birtist m.a. í
skattaokri og vaxtaokri, í setningar-
ræðu sinni á landsþingi flokksins á
Hótel Sögu í gær. Yfirskrift lands-
þingsins er: Frelsi, jafnrétti og
bræðralag. Ræða Sverris var jafnóð-
um flutt á táknmáli fyrir heyrnar-
lausa.
„Misréttið birtist í ótal ófögrum
myndum,“ sagði hann. „Í skattaokri,
í vaxtaokri, í meðferð á sjúkum, öldr-
uðum og öryrkjum, sem látnir eru
sitja á hakanum og sýnd lítilsvirðing
og yfirgangur.“ Sverrir lagði m.a.
áherslu á að lækkun vaxta ætti að
verða höfuðviðfangsefni næstu ríkis-
stjórnar. „Stórlækkun vaxta er brýn-
asta hagsmunamálið þegar á heildina
er litið; atvinnuvegina alla, húsbyggj-
endur og kaupendur og neytendur í
heild tekið.“
Síðar í ræðu sinni gerði hann ok-
urvexti að umtalsefni og sagði að til
að vinna bug á hinu ógnarlega okri í
íslensku fjármálakerfi þyrfti þegar í
stað að fá erlendan banka til að opna
hér öflugt útibú. „Þá myndu innlendu
okrararnir sjá sína sæng upp
reidda.“
Sverrir vék einnig að skattalækk-
unum og sagði: „Í alvöru talað er
mikil nauðsyn á að lækka skatta á
lágtekjufólk og stórhækka skattleys-
ismörk öryrkja og ellilífeyrisþega og
eyða ósanngjörnum tekjutengingum
styrkþega. Fyrir þessum nauðsyn-
legu úrbótum mun Frjálslyndi flokk-
urinn beita sér svo og afnámi skatta á
íbúðarhúsnæði.“
Tvær þjóðir í landinu
Sverrir sagði að í landinu byggju
tvær þjóðir: „Hinn fjölmenni hópur
þjónanna annars vegar og fámennur
hópur auðmanna hins vegar sem
drottnar í skjóli ráðstjórnar og pen-
ingavalds og fer sínu fram með
vinnubrögðum sem mafíósar Ítalíu
gætu margt lært af. Fjármálaumsvif
yfirstéttarinnar eru með þeim hætti
að menn trúa vart eigin augum. Hún
valsar með fjármuni þjóðarinnar sem
sína eigin. Milljörðunum skipta þeir á
milli sín eða borga sjálfum sér í þókn-
un og umboðslaun; milljörðunum er
skotið undan skatti, sem aðrir verða
að borga, milljarðar eru færðir skatt-
frjálsir úr landi samkvæmt lögum
sem ráðstjórnin laumaði í gegnum
Alþingi fyrir einkavinina og engum
var í raun vitanlegt, nema þeim sem
nýta skyldu.“
Sverrir sagði að það væri því aldrei
brýnna en nú að leggja ofuráherslu á
frelsi, jafnrétti og bræðralag í þjóð-
málabaráttunni.
Eins og mölur í fataskáp
Sverrir gerði fjölmiðla hér á landi
einnig að umtalsefni. „Kem ég nú að
válegu ástandi sem Íslendingar búa
við,“ sagði hann, „en það er tak-
markalítil þjónkun ýmissa fjölmiðla
við ríkjandi ráðstjórn, sem ganga
undir áróðri hennar og ósannindum.
Ekki af fúsum og frjálsum vilja held-
ur af hræðslugæðum fyrst og fremst
og þrælsótta. Það er illa komið fyrir
þjóð, sem þarf að búa við fjölmiðla,
sem sjá sig tilneydda að fara á svig
við það sem er satt og rétt og er und-
irstaða siðalögmála blaðamennsku,
en þjóna þess í stað af undirgefni
valdsmönnum sem skeyta hvorki um
skömm né heiður í taumlausri valda-
græðgi.“ Hann sagði að þjóð sem við
þannig aðstæður byggi væri í háska
stödd.
„Það er til dæmis opinbert leynd-
armál að í Ríkisútvarpi og -sjónvarpi
sé einkaerindreki aðalritara, Hannes
Hólmsteinn, eins og mölur í fataskáp,
enda væri sjálfsagt hægt að kæra
Ríkisútvarpið fyrir skýlaus brot á
ákvæðum laga um óhlutdrægni
þess.“ Sverrir sagði að eitt meginmál
nýrrar landstjórnar yrði að losa rík-
isfjölmiðlana með öllu undan áhrifum
pólitískra flokka eða sérhagsmuna
valdaklíka.
Gagnrýnir ályktun
Framsóknarflokksins
Sverrir fór einnig yfir fiskveiðimál
í ræðu sinni og lagði áherslu á að
Frjálslyndi flokkurinn myndi leggja
alla krafta sína fram til þess að gera
kjósendum grein fyrir þeim þjóðar-
voða sem vofði yfir ef óbreyttri
stefnu ríkisstjórnarinnar yrði fram
haldið í fiskveiðimálum. „Það verða
aldrei sættir um óbreytt kerfi af okk-
ar hálfu,“ sagði hann m.a.
Sverrir gagnrýndi einnig ályktun
framsóknarmanna um fiskveiðimál.
„Á fundi Framsóknar á dögunum var
brugðið á það ráð að leggja til að sett
yrði í stjórnarskrá lýðveldisins að
sjávarauðlindin skuli vera sameign
þjóðarinnar. Að vísu er það búið að
standa í lögum frá Alþingi á annan
áratug að svo skuli vera. Væri ekki
einfaldara fyrir Framsókn að banna í
stjórnarskránni að lög séu brotin?“
sagði hann.
Sverrir fór einnig yfir mennta- og
atvinnumál og sagði að öflugur
stuðningur við lítil og meðalstór fyr-
irtæki væri mest aðkallandi verkefni
í atvinnumálum landsmanna. Benti
hann á Dani í þessu sambandi og
sagði að þeim hefði tekist að brauð-
fæða þjóðina fyrst og fremst með öfl-
ugu starfi fyrirtækja sinna á sviði al-
þjóðaviðskipta.
Síðan sagði hann: „Við skulum
bregða á nýtt ráð: Tökum 20 þúsund
milljóna króna ríkisábyrgðina til
handa DeCode til annarra þarfa.
Með þeirri fjárhæð væri hægt að
styrkja 400 íslensk fyrirtæki með 50
milljónum króna hvert að meðaltali.
Þessi fyrirtæki myndu auka og hefja
nýja framleiðslu til útflutnings og
margfalda þátttöku okkar í alþjóða-
viðskiptum, sem veita myndi atvinnu
margföldum þeim fjölda manna, sem
stórframkvæmdirnar á Austurlandi
munu gera.“
Síðan spurði hann: „Gera menn sér
grein fyrir því að fyrir hvert starf,
sem þar eystra verður til, greiðir
samfélag okkar 143 milljónir króna?“
Þá sagði hann: „Það er svo annað
mál þegar minnst er á DeCode-brjál-
æðið að sá sem hér talar hefir flutt
tillögu á Alþingi um að svívirðan við
sölu á bréfum þess fyrirtækis verði
rannsökuð ofan í kjölinn. Þau vinnu-
brögð voru glæpsamleg og lýsa betur
en annað háskanum, sem að okkur
steðjar ef ekki nást ný og föst tök á
umsvifum hinna nýju fjárhættuspil-
ara í íslensku fjármálakerfi.“
Andvígur ESB
Sverrir vék einnig að utanríkis-
málum og minnti m.a. á að Frjáls-
lyndi flokkurinn hefði frá upphafi
tekið skýrt fram að að óbreyttri
stefnu Evrópusambandsins í fisk-
veiðimálum kæmi aðild Íslendinga
ekki til greina. „Þannig standa þau
mál af flokksins hálfu, en sá sem hér
stendur færist stöðugt fjær hug-
mynd um aðild, jafnvel þótt samning-
ar tækjust um fiskveiðimál. Hann
hefur fengið óbifur á þessu tröll-
aukna bákni. Hann ætlar a.m.k. ekki
að enda sín pólitísku afskipti með því
að hætta til frelsi og sjálfstæði þjóðar
sinnar sem honum sýnast teikn um ef
af aðild verður.“
Sverrir greindi einnig frá því að
Frjálslyndi flokkurinn fylgdi
óbreyttri stefnu Íslands í utanríkis-
málum í höfuðatriðum. Þó hefði þar
borið á „ógeðfelldan skugga fyrir
skemmstu þegar ráðstjórnarmenn
belgdu sig út í samdrykkjunni í Prag
og lofuðu þátttöku Íslands í hernað-
araðgerðum“, eins og hann orðaði
það. „Það voru ólýsanleg afglöp. Það
vantar orð í málið til að lýsa þeim sem
vert væri. Við verðum svo fljótt sem
verða má að taka á ný upp okkar eið-
svörnu stefnu að taka aldrei neinn
þátt í að bera vopn á aðra menn.
Þetta er einn svartasti bletturinn á
íslensku ráðstjórninni og er þó af
nógu að taka.“
Frjálslyndir verði með
Að síðustu vék Sverrir að útkomu
flokkanna í fylgiskönnunum. „Í bestu
útkomu fyrir Samfylkinguna og
Vinstri græna í skoðanakönnunum
að undanförnu hefur þeim þó ekki
tekist að ná meirihluta á Alþingi.
Stjórnarandstöðunni mun ekki tak-
ast það nema Frjálslyndi flokkurinn
fái fimm til sjö menn kjörna. Það
mun takast og ný gerbreytt lýðræð-
isstjórn taka við völdum. Hennar
allra fyrsta verk þarf að vera að end-
urreisa Alþingi Íslendinga úr þeirri
niðurlægingu og auðmýkingu sem of-
urstjórnarmenn framkvæmdavalds-
ins hafa bakað því og dómstólum
landsins.“
Sverrir Hermannsson, formaður Frjálslynda flokksins, í setningarræðu sinni á landsþingi flokksins
Skattar verði
lækkaðir á
lágtekjufólk
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Sverrir Hermannsson, formaður Frjálslynda flokksins, flytur ræðu við upphaf landsþings flokksins í gær.
Ný heimasíða
opnuð
MAGNÚS Þór Hafsteinsson,
efsti maður á framboðslista
Frjálslynda flokksins í Suður-
kjördæmi, opnaði formlega
nýja heimasíðu Frjálslynda
flokksins við upphaf lands-
þings flokksins á Hótel Sögu í
gær.
Slóð vefjarins er: www.xf.is.
Þar má m.a. finna stefnu
flokksins, greinar eftir flokks-
félaga, þingmál flokksins og
fleira. Magnús Þór er ritstjóri
vefjarins.