Morgunblaðið - 25.03.2003, Blaðsíða 4

ÞAÐ er búið að vera óvenjulegt
veðurfar í mestallan vetur hér á
Suðurlandi og hitastigið oft í
kringum 10 gráður. Eru þess far-
in að sjást merki á öllum gróðri.
Alls staðar er farið að slá græn-
um lit á tún og bændur eru víða
byrjaðir að vinna að jarðrækt líkt
og vorið sé komið. Í mörgum
görðum eru laukar útsprungnir. Í
garðinum á Höfðabrekku í Mýr-
dal eru trén að verða laufguð og
minnist Sólveig Sigurðardóttir
húsfreyja þess ekki að gljá-
mispillinn hafi laufgast áður
svona snemma.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Gljámispill allur að laufgast í veðurblíðunni undanfarna daga.
Tré að verða græn
FRÉTTIR
4 ÞRIÐJUDAGUR 25. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
NÝR meirihluti var myndaður í
bæjarstjórn Vestmannaeyja síðdeg-
is í gær en þá undirrituðu fulltrúar
Vestmannaeyjalistans (V-listans) og
Andrés Sigmundsson, bæjarfulltrúi
Framsóknarflokksins og óháðra,
(B-listans) yfirlýsingu um samstarf
út kjörtímabilið. Andrés verður for-
seti bæjarstjórnar, í stað Guðjóns
Hjörleifssonar, oddvita sjálfstæðis-
manna, og líklegast er, skv. heim-
ildum Morgunblaðsins, að Guðrún
Erlingsdóttir, bæjarfulltrú V-list-
ans, verði formaður bæjarráðs.
Andrés mun víkja úr bæjarráði,
fyrir fulltrúa frá V-listanum, en sitja
þó áfram fundi sem áheyrnar-
fulltrúi. Þar með verða tveir frá
V-lista og einn fulltrúi sjálfstæðis-
manna í bæjarráði. Ekki hefur verið
tekin ákvörðun framtíð Inga Sig-
urðssonar sem bæjarstjóra.
Andrés sagði í samtali við Morg-
unblaðið að það myndi koma í ljós á
bæjarstjórnarfundi á morgun, mið-
vikudag, hvernig nefndir bæjarins
verða skipaðar. Hann tók þó fram
að nýtt meirihlutasamstarf myndi
kalla á einhverjar breytingar í
nefndunum. Aðspurður sagði hann
það t.d. deginum ljósara að þeir
fulltrúar B-listans sem hefðu lagst
gegn því að nýr meirihluti yrði
myndaður yrðu ekki áfram. Andrés
segir að meirihlutaviðræðurnar milli
hans og V-listans hefðu gengið vel.
„Þessi meirihluti á meira sameig-
inlegt en hinn,“ segir hann. „Við
munum leggja meiri áherslu á
avinnumál, félagsleg mál og velferð-
armál.“ Andrés segir ennfremur að
meirihlutinn nýi leggi áherslu á að
nú þegar verði gerðar úrbætur í
samgöngumálum milli lands og
Eyja.
Í samstarfsyfirlýsingu nýs meiri-
hluta segir að vegna þess hversu slit
á samstarfi Framsóknarflokks og
Sjáflstæðisflokks hafi borið brátt að
séu nýir samstarfsaðilar sammála
um að gefa sér a.m.k. tvo mánuði til
að vinna að frekari tillögum og hug-
myndum um stefnumótun nýs meiri-
hluta.
Þegar Lúðvík Bergvinsson, odd-
viti V-listans, var spurður að því í
gær hvort hann væri ánægður með
nýtt samstarf sagði hann: „Við stóð-
um í þeim sporum að samstarf fram-
sóknarmanna og sjálfstæðismanna
gekk ekki upp. Það var ljóst að nýr
meirihluti yrði ekki myndaður nema
í samstarfi við okkur. Við tókum þá
ákvörðun að hefja viðræður við
Andrés í ljósi þess að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur verið við völd í
Eyjum í þrettán ár. Það er engum
hollt að vera við völd svo lengi.“
Andrés Sigmundsson er eini fulltrúi
Framsóknarflokksins og óháðra í
bæjarstjórn og sem slíkur var hann
einn um þá ákvörðun að binda enda
á samstarfið við sjálfstæðismenn og
hefja viðræður við fulltrúa V-listans.
Fulltrúaráð Framsóknarflokks og
óháðra í Eyjum veitti Andrési ekki
heimild til meirihlutaviðræðnanna.
Andrés á rétt á sætinu
Víkingur Smárason, formaður
Framsóknarfélagsins í Eyjum, segir
að Andrés hafi náð kjöri sem bæj-
arfulltrúi B-listans og hann hafi því
rétt á því að halda því sæti áfram,
þótt fulltrúaráðið hafi ekki sam-
þykkt að fylgja honum í nýjum
meirihlutaviðræðum. „Ef við erum
ekki tilbúin að fylgja honum þá er
hann einráður um framhaldið. Sam-
kvæmt sveitarstjórnarlögum er
maður kjörinn bæjarfulltrúi sem
persóna.“
Gunnar Helgi Kristinsson, pró-
fessor í stjórnmálafræði við Háskóla
Íslands, segir að hinar almennu leik-
reglur á Alþingi og á sveitarstjórn-
arstiginu séu þær að sætið fylgi
þeim sem hafi verið kjörinn, þ.e. ef
þingmaður eða sveitarstjórnarmað-
ur á ekki lengur samleið með
flokknum þá fylgir sætið þeim ein-
staklingi.
Nýr meirihluti í
Vestmannaeyjum
TÍÐARFARIÐ að undanförnu veld-
ur ánægju flestra landsmanna en
meðal þeirra sem hafa nokkrar
áhyggjur eru garðyrkju- og skóg-
ræktarfólk. Hlýindi og aukin birta
hafa m.a. gert það að verkum að tré
eru víða farin að bruma og und-
irbúa sig þannig fyrir sumarið.
Páskarnir eru óvenju seint að
þessu sinni, eða í þriðju og fjórðu
viku af apríl, en oftar en ekki hefur
skollið á svonefnt páskahret og
valdið truflunum í samgöngum þeg-
ar landsmenn eru á faraldsfæti.
Veðurstofustjóri segir að eftir því
sem lengra líði á aprílmánuð séu
vissulega minni líkur á páskahreti.
Allra veðra sé þó von.
Fögnuður Jóns Loftssonar skóg-
ræktarstjóra er t.d. blendinn þessa
dagana. Sem hestamaður í frístund-
um fagnar hann því að geta riðið
um Hérað á þurrum og greiðfærum
reiðstígum en sem skógræktarstjóri
segist hann varla eiga náðugar næt-
ur fyrir áhyggjum, einkum og sér í
lagi ef veðrið eigi eftir að kólna
snögglega.
Fjörutíu ár eru liðin frá
páskahretinu mikla
Jón segist vera minnugur páska-
hretsins í byrjun apríl fyrir nærri
40 árum, þá hafi hitinn á hálfum
sólarhring farið úr 12 gráðum og
niður í 12 stiga frost. Í febrúar og
mars hafi verið látlaus hlýindi en
þennan apríldag, þann níunda, hafi
trjágróður orðið fyrir gríðarlegum
skemmdun, einkum á Suðurlandi,
og sumar tegundir nánast þurrkast
út. Ef kólni viðlíka snöggt nú sé
voðinn vís.
„Trjágróðurinn er kominn ótrú-
legt langt og ef ástandið verður
svona til vors þá er í allt í góðu. Í
flestum tilfellum geta trén sloppið
ef það kólnar hægt og rólega. Þau
hafa ótrúlega hæfileika til að bregð-
ast við slíkum aðstæðum. Ef það
kólnar snögglega er hætt við að tré
skemmist varanlega,“ segir Jón.
Hann segir skógræktarfólk hafa
lært af biturri reynslu eftir páska-
hretið árið 1963. Ákveðnar tegundir
hafi sem fyrr segir þurrkast út og
meiri áhersla verið lögð eftir þetta
á tegundir sem stóðu það gjörn-
ingaveður af sér.
Snjóa von
fram í júní
Magnús Jónsson veðurstofustjóri
segir ómögulegt að ráða í það hvort
páskahret eigi eftir að skella á. Þau
fræði hafi lítt verið rannsökuð á
Veðurstofunni hve páskahret séu
algeng. Eftir því sem lengra líði á
aprílmánuð og nær dragi sumri séu
vissulega minni líkur á einhverju
óveðri.
Magnús bendir á að páskarnir
nái yfir allt að tíu daga tímabil og
því sé ekkert ólíklegt að einhverja
þá daga komi vont veður. Einnig
séu mörg dæmi í sögunni um snjó-
komu og kuldakafla fram í júnímán-
uð.
Tíðarfarið veldur skóg-
ræktarstjóra áhyggjum
Veðurstofustjóri segir að allra veðra sé von fram á vorið
Steinuð hús vinsæl
milli 1935–1960
FLOSI Ólafsson, starfsmaður Línu-
hönnunar hf., hefur skrifað hrepps-
nefnd Rangárþings bréf og óskað eft-
ir því að hægt verði að vinna
hrafntinnumulning sem finnst á af-
rétti hreppsins.
„Hreppsnefndin hefur sent þetta til
iðnaðarráðuneytisins og málið er í at-
hugun,“ segir Flosi. Ráðuneytið gefur
út námaleyfi áður en hreppurinn veit-
ir framkvæmdaleyfi.
Hann segir hrafntinnumulning eft-
irsóttan til viðhalds gamalla húsa sem
byggð voru á árunum 1935 til 1960.
Hrafntinna er gljásvartur, gler-
kenndur steinn sem notaður er í
steiningarmulning utan á steinuð hús
eins og Þjóðleikhúsið. „Það er fullt af
húsum sem verið er að endurbæta og
viðhalda þar sem þessi mulningur
myndi koma að fullum notum,“ segir
Flosi.
Algengasta blandan var að sögn
Flosa kvars, hrafntinna og silfurberg.
„Það er mjög auðvelt að fá innflutt
efni frá Noregi sem kemur í staðinn
fyrir kvarsið. Þá vantar hrafntinnuna
sem gefur þessu glansandi blæ og
glitrar á.“ Einnig sé mikill áhugi á að
fá hrafntinnu sem steiningarefni í ný-
framkvæmdir.
Áætluð notkun 300 tonn
Samkvæmt lauslegri áætlun Flosa
og Ara Trausta Guðmundssonar jarð-
eðlisfræðings hafa verið notuð allt að
300 tonn af hrafntinnu á hús hér á
landi á árum áður. „Þá var hrafntinna
ýmist fengin í Hrafntinnuskeri við
Torfajökul eða í Hrafntinnuhrygg í
Mývatnssveit,“ segir Flosi.
Svæðið þar sem óskað er eftir að
taka hrafntinnu er stutt frá Veiðivötn-
um en utan alls friðlands. „Hún liggur
þarna á yfirborðinu og kemur ofan úr
hnjúk sem er á þessu svæði. Tungnaá
er smám saman að éta utan af þessu
og bera hrafntinnuna í burtu. Þetta er
á flatlendi og það yrðu afskaplega lítil
spjöll ef þá nokkur,“ segir Flosi og vill
að þetta verði nýtt enda hluti af auð-
lindum landsins. Sjálfur skrifaði hann
bréfið til að fá málið á hreyfingu en
segir það ekki skipta höfuðmáli hver
starfrækir námuna sjálfa.
Vill vinna
hrafntinnu til
viðhalds húsa
Fagradal. Morgunblaðið.