Morgunblaðið - 29.01.2004, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 28. TBL. 92. ÁRG. FIMMTUDAGUR 29. JANÚAR 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Líf fuglsins
er erfitt
Leikstjórinn Jacques Perrin
gerði mynd um farfugla Fólk
Viðskiptablað Morgunblaðsins | Eigendaskipti á Skelj-
ungi fram undan
Málareksturinn gegn Mörthu Stewart
Úr verinu | Rússneski björninn vill meiri fisk
DÖNSK stjórnvöld áforma að hætta að
veita börnum sem fæðast í Danmörku en
eiga erlenda foreldra sjálfkrafa danskan
ríkisborgararétt. Greindu embættismenn
frá þessu í gær. Samkvæmt núgildandi
lögum fá allir útlendingar sem fæðast í
Danmörku sjálfkrafa ríkisborgararétt ef
þeir sækja um hann á aldrinum 18–23 ára,
að því tilskildu að þeir hafi hreina saka-
skrá.
Samkvæmt fyrirhuguðum breytingum
verður fólk sem fæðist í Danmörku en er
af erlendu foreldri að sækja um ríkisborg-
ararétt með sama hætti og aðrir innflytj-
endur. Breytingarnar munu þó ekki ná til
fólks frá Norðurlöndunum. þ.m.t. Íslandi.
Danir herða
lög um ríkis-
borgararétt
Kaupmannahöfn. AFP.
UNNIÐ er hörðum höndum við gerð ganga undir
nýju Reykjanesbrautina við Setbergshverfið í Hafn-
arfirði. Seinna á árinu mun fólk flæða þar í gegn
eins og Lækurinn, sem er Hafnfirðingum kær. Í
miðju ganganna verður stígur og sitt hvorum megin
mun lækurinn streyma til sjávar. Við gamla kirkju-
garðinn ofar í bænum er verið að reisa brú yfir nýja
vegstæði Reykjanesbrautarinnar við Kaldárselsveg.
Morgunblaðið/Þorkell
Lækurinn flæðir með fólkinu
RÍKISLÖGREGLUSTJÓRA bárust 242 til-
kynningar á seinasta ári vegna gruns um pen-
ingaþvætti. Tilkynningum vegna grunsemda um
peningaþvætti hefur fjölgað gífurlega á seinustu
árum en árið 1997 voru þær 11 talsins. Tilkynn-
ingum til ríkislögreglustjóra fjölgaði um tæp
30% á síðasta ári frá árinu á undan en á því ári
bárust 189 tilkynningar vegna gruns um pen-
ingaþvætti. Að sögn Jóns H. B. Snorrasonar,
saksóknara og yfirmanns efnahagsbrotadeildar
ríkislögreglustjóra, verður meira en helmingur
tilkynninga um peningaþvætti að sakamálum,
bæði hér á landi og erlendis.
Tölulegar upplýsingar um peningaþvætti
koma fram í kandidatsritgerð Sigþrúðar Ár-
mann, lögfræðings hjá Verslunarráði Íslands, og
er greint frá þeim í um-
fjöllun um umfang
peningaþvættis í Skoð-
un VÍ, fréttaútgáfu
Verslunarráðsins.
Flestar koma tilkynn-
ingar um peninga-
þvætti frá fjármála-
stofnunum og þá vegna
grunsamlegra færslna
milli reikninga og um-
fangsmikilla gjaldeyr-
isviðskipta. Reynist
grunur um saknæmt
athæfi á rökum reistur
verða ábendingarnar
ýmist kveikja að nýju máli eða viðbót við rann-
sókn á fíkniefna-, fjársvika- og gjaldþrotamálum.
Óverulegur hluti þessara mála reynist hafa
sínar eðlilegu skýringar og segir Jón H. B.
Snorrason að hlutfallslega náist betri árangur í
þessum málum hér á landi en á Norðurlöndun-
um, þ.e. fleiri mál verða að sakamálum. Aukin
fræðsla meðal starfsmanna fjármálastofnana og
árvekni þeirra hafi þar haft mikið að segja.
Fram kemur í grein Sigþrúðar að áætlað er að
andvirði 300–500 milljarða dala séu þvættaðir á
ári hverju í heiminum. Þetta samsvarar 21–35
þúsund milljörðum króna. Aðeins kemst upp um
mál sem nemur 0,2% af þessari veltu.
Tilkynningar vegna gruns um peningaþvætti voru 242 í fyrra



   
 

 







! "
 Tilkynningum/32
Meira en helmingur peninga-
þvættismála verður sakamál
FORMAÐUR stjórnar breska ríkisútvarpsins,
BBC, Gavyn Davies, sagði starfi sínu lausu í
gær eftir að birtar voru niðurstöður nefndar
sem fór í saumana á þeirri
atburðarás er leiddi til
sjálfsvígs breska vopnasér-
fræðingsins Davids Kellys í
fyrra.
Útvarpsstjórinn, Greg
Dyke, baðst afsökunar á
ranghermi í þeim fréttum
sem formaður nefndarinnar,
Hutton lávarður, gagnrýndi
í niðurstöðum sínum. Í maí
sl. sagði í frétt BBC að bresk stjórnvöld hefðu
látið gera skýrslu um meinta gereyðingar-
vopnaeign Íraka „meira æsandi“ til að réttlæta
þátttöku Breta í herförinni til Íraks.
„Ég ólst upp við það að maður gæti ekki valið
sér dómara, og að úrskurður dómarans væri
endanlegur,“ sagði Davies í afsagnaryfirlýsingu
sem hann sendi útvarpsráðinu í gær. „Ég hef
því ritað forsætisráðherra bréf og beðist taf-
arlausrar lausnar frá starfi mínu sem formaður
stjórnar BBC.“
Í skýrslu Huttons lávarðar var Tony Blair
forsætisráðherra aftur á móti hreinsaður af öll-
um ásökunum um alvarlegar misgjörðir í máli
Kellys. Fréttamaður BBC, Andrew Gilligan,
sagði í frétt sem hann flutti í morgunþætti út-
varpsins 29. maí, að stjórnvöld hefðu bætt í
skýrsluna um meinta vopnaeign Íraka upplýs-
ingum sem stjórnin hefði að öllum líkindum vit-
að að væru rangar. Hutton lávarður komst að
þeirri niðurstöðu að „enginn fótur“ hefði verið
fyrir megininntaki fréttarinnar.
„BBC fellst á, að tilteknar fullyrðingar í
[fréttinni] hafi verið rangar, og við biðjumst vel-
virðingar á þeim,“ sagði Dyke í yfirlýsingu eftir
að niðurstöður Huttons voru birtar. BBC myndi
ekki segja meira um málið fyrr en að loknum
fundi stjórnar stofnunarinnar, sem haldinn
verður í dag.
Í yfirlýsingu sem Blaðamannafélag Bret-
lands gaf út í gær fyrir hönd Gilligans er fullyrt
að skýrsla Huttons lávarðar sé „gróflega ein-
hliða“, að því er breska blaðið The Guardian
sagði í gær. Niðurstöður Huttons séu alvarleg
atlaga að rannsóknarblaðamennsku. Hvatti for-
maður blaðamannafélagsins BBC til að koma
Gilligan til varnar og standa við frétt hans, sem
hefði í grundvallaratriðum verið rétt.
Breska ríkisútvarpið harðlega gagnrýnt í skýrslu Huttons lávarðar
Stjórnarformaður BBC víkur
London. AFP.
Gavyn Davies
 Blair hreinsaður/14
SIGÞRÚÐUR Ármann segir við
Morgunblaðið að umfang peninga-
þvættis í heiminum sé gríðarlegt og
vandamál vegna þessa snerti Íslend-
inga í auknum
mæli.
Sigþrúður seg-
ir að það séu ekki
eingöngu fjár-
málastofnanir
sem fylgjast þurfi
grannt með þess-
um málum heldur
þurfi í raun allt
atvinnulífið að
vera á varðbergi gagnvart því hvort
um mögulegt peningaþvætti sé að
ræða.
Að sögn Sigþrúðar er hin hefð-
bundna leið peningaþvættis sú að
skipta stórum fjárhæðum í lægri
fjárhæðir og leggja þær inn á banka.
Því næst sé reynt að færa fjárhæð-
irnar á bankareikninga víða um
heim. Að lokum séu peningarnir
teknir út og þeir nýttir til fjárfest-
inga í lögmætum hagkerfum.
Gríðarlegt
vandamálYFIR hundrað þúsund eintök af plötubarnastjörnunnar Robertinos verða seld
til Rúmeníu, að sögn Óttars Felix Hauks-
sonar, eiganda Zonet,
sem gefur Robertino
út.
Óttar Felix tók þátt
í tónlistarkaupstefn-
unni Midem í Cannes
sem lýkur í dag. Hann
segir að sér hafi verið
vel tekið með Robert-
ino, ýmis evrópsk fyr-
irtæki hafi lýst áhuga
á að gefa hann út. „Á
fyrsta degi kom að máli við mig útgefandi
frá Rúmeníu sem segist geta selt af plöt-
unni ekki minna en 100.000 eintök í Rúm-
eníu og vill endilega koma henni út fyrir
mæðradaginn, 8. mars, segir að Robertino
að syngja „Mama“ myndi selja plötuna.
Menn hafa líka lýst áhuga á útgáfu í Búlg-
aríu, Ungverjalandi, Brasilíu, Argentínu,
Taívan, Kína, Japan og Finnlandi. Hugs-
anlega mun ég semja við EMI um Vestur-
Evrópu en síðan í hverju landi fyrir sig.“
Níu íslensk fyrirtæki kynntu íslenska
tónlist á Midem og eru talsmenn þeirra al-
mennt sammála um að þátttakan hafi verið
árangursrík og skilað samningum. / B14
Yfir 100 þúsund
eintök af plötu
Robertinos seld
LÍKLEGT er, að þrír af hverjum fjórum,
sem smitast af fuglaflensuveirunni, muni
deyja. Kemur það fram hjá nýsjálenskum
veirufræðingi, dr. Lance Jennings, sem
starfað hefur með Alþjóðaheilbrigðis-
stofnuninni, WHO, í baráttunni við fugla-
flensuna. Hann segir dánartíðni þeirra
sem smitast „mjög háa“ og raunar virðist
sem flestir þeirra hafi látist.
Ljóst er, að veiran, sem nú herjar er
ekki sama afbrigðið og varð sex mönnum
að bana í Hong Kong 1997 og því er ekki
um annað að ræða en framleiða alveg
nýtt bóluefni. Það getur hins vegar tekið
hálft ár og mun ekki nægja eitt og sér til
að kveða faraldurinn niður. Jennings seg-
ir ástæðu til að óttast, að á næstu mán-
uðum muni fuglaflensuveiran sameinast
flensuveiru, sem leggst á menn, og
mynda nýja veiru, sem fólk hafi engin
mótefni við. Geti það valdið dauða
milljóna manna.
Fuglaflensuveiran
mjög banvæn
Christchurch, París. AFP.
Viðskipti og Úr verinu í dag