Morgunblaðið - 02.02.2005, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 2. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þú ert ekki á réttri hillu til að negla, Róbert minn, hjá okkur er alveg sama hvort við negl-
um gaurana með lyginni eða sannleikanum.
Ísland fullgilti ramma-samning Sameinuðuþjóðanna um lofts-
lagsbreytingar árið 1993
og Kyoto-bókunina við
þann samning árið 2002. Á
grundvelli rammasamn-
ingsins samþykktu íslensk
stjórnvöld árið 1995 fram-
kvæmdaáætlun þar sem
stefnt var að því að út-
streymi gróðurhúsaloft-
tegunda yrði ekki meira
árið 2000 en árið 1990, að
frádregnu útstreymi frá
iðnaðarferlum nýrrar
stóriðju sem byggðist á
hreinum og endurnýjan-
legum orkulindum. Það
markmið hefur náðst eins
og fram kemur á vef umhverfis-
ráðuneytisins.
Þar segir ennfremur að sam-
kvæmt Kyoto-bókuninni og út-
færslu hennar gagnvart Íslandi
séu útstreymisheimildir Íslands
tvíþættar: Í fyrsta lagi skal al-
mennt útstreymi gróðurhúsaloft-
tegunda frá Íslandi ekki aukast
meira en sem nemur 10% frá
árinu 1990, þ.e. vera innan við
3.650 þúsund koldíoxíðígildistonn
árlega að meðaltali 2008 til 2012. Í
öðru lagi skal koldíoxíðútstreymi
frá nýrri stóriðju eftir árið 1990
ekki vera meira en 1.600 þúsund
tonn árlega að meðaltali árin
2008-2012.
Ef litið er til hlutfallslegrar
skiptingar heildarútstreymis
gróðurhúsalofttegunda eftir
greinum á Íslandi árið 2002 þá er
mest losun frá iðnaði eða 25%,
20% frá sjávarútvegi, 19% frá
samgöngum og 14% frá landbún-
aði. Ef litið er til lofttegunda þá
skipar losun koldíoxíðs lang-
stærstan sess eða 74% heildarút-
streymis gróðurhúsalofttegunda.
Vegna smæðar Íslands fól
Kyoto-bókunin í sér sérstakt
ákvæði fyrir lítil hagkerfi sem
kallað hefur verið íslenska ákvæð-
ið. Það gerir ráð fyrir því að kol-
díoxíðlosun frá nýrri stóriðju eða
stækkun stóriðjuvera, sem hefur
starfsemi eftir 1990 og leiðir til
meira en 5% aukningar í losun á
fyrsta skuldbindingartímabili
bókunarinnar (2008-2012), verði
haldið utan við losunarskuldbind-
ingar bókunarinnar eftir að losun-
arheimildir viðkomandi lands hafa
verið fullnýttar.
Alþjóðaflugið ekki inni
í Kyoto-bókuninni
Alþjóðlegt flug og siglingar eru
undanþegin Kyoto-bókuninni og
því hafa t.a.m. kaup Flugleiða á 10
þotum ekki áhrif á útblásturs-
kvóta Íslands að sögn Huga Ólafs-
sonar, skrifstofustjóra í umhverf-
isráðuneytinu. Hann segir
útblásturskvótann hérlendis ná
eingöngu til innanlandsflugs hvað
það varði. Hann segir umræður
eiga sér reglulega stað um hvort
og hvernig eigi að taka á þessum
málum, innan ramma loftlags-
samningsins og Kyoto-bókunar-
innar. Um 3,5% útstreymi gróð-
urhúsalofttegunda heimsins stafi
af alþjóðaflugi og milli eitt og tvö
prósent frá alþjóðlegum sigling-
um. Hugi segir að útstreymi frá
alþjóðaflugi hafi aukist um 45%
frá 1990 en aukningin verið minni í
tengslum við alþjóðasiglingar.
Hann segir að ekki hafi náðst sam-
staða um þessi mál á alþjóðavett-
vangi, þ.e. hvernig eigi að deila út-
streyminu milli þjóða. „Evrópu-
sambandið vill taka upp
markvissari umræður um þessi
mál, og Sviss vill taka upp umræð-
ur um skiptingu útstreymis á milli
ríkja. En mörg önnur ríki, s.s.
Bandaríkin og Japan, vilja ekki
tala um skiptingu á útstreyminu.
Menn eru hins vegar sammála um
að hafa málefni alþjóðaflugs og
siglinga á dagskrá loftslagssamn-
ingsins og bæta bókhaldið um út-
streymi frá þessum uppsprett-
um,“ segir Hugi.
Fyrir liggur útstreymisspá fyr-
ir gróðurhúsalofttegundir á Ís-
landi. Samkvæmt spánni verður
meðalútstreymi gróðurhúsaloft-
tegunda á fyrsta skuldbindinga-
tímabilinu að frádreginni upptöku
koldíoxíðs vegna bindingar með
landgræðslu og skógrækt um
3.000 þúsund koldíoxíðígildistonn
á ári og þar með innan við losunar-
heimild Íslands samkvæmt
Kyoto-bókuninni. Unnið verður að
nýrri útstreymisspá á þessu ári.
Hugi segir Kyoto-bókunina
heimila ríkjum viðskipti með
mengunarkvóta. Hægt sé að afla
sér kvóta með því að fjármagna
verkefni í öðrum ríkjum, t.d. skóg-
rækt í þróunarríkjum eða umbæt-
ur á mengandi orkuverum í Aust-
ur-Evrópu. Einnig er mögulegt að
kaupa kvóta beint. ESB setti upp
sérstakan kvótamarkað nú um
áramótin sem nær til yfir 12.000
fyrirtækja í aðildarríkjunum 25
sem samtals losa um 45% af gróð-
urhúsalofttegundum í ESB, og
geta fyrirtækin verslað sín á milli
með kvóta. Hugi segir tilganginn
með þessu að menn nái settu
marki með sem mestri hag-
kvæmni. „Líklega myndi ekkert
fyrirtæki á Íslandi falla undir
þetta kerfi ef það næði til Íslands.
Þessar uppsprettur hjá okkur eru
flestar smáar og dreifðar fyrir ut-
an stóriðjuverin,“ segir Hugi og
bætir því við að því hafi ekki verið
talið svara kostnaði að setja á
laggirnar sérstakan kvótamarkað
hér.
Fréttaskýring | Útstreymi gróður-
húsalofttegunda á Íslandi
Iðnaðurinn
losar mest
Þotukaup íslenskra flugfélaga hafa
ekki áhrif á útblásturskvótann
Mikið útstreymi er vegna alþjóðaflugs.
Gróðurhúsaáhrifin eru
forsenda lífs á jörðinni

Lofthjúpur jarðar gegnir svip-
uðu hlutverki og glerið í gróð-
urhúsi. Hann hleypir greiðlega í
gegnum sig sýnilegri sólar-
geislun en heldur inni miklum
hluta varmageislunarinnar sem
berst frá yfirborði jarðar. Þessi
áhrif lofthjúpsins á hitastig og
loftslag á jörðinni eru nefnd
gróðurhúsaáhrif. Án gróður-
húsaáhrifa væri meðalhitastig á
jörðinni í kringum –18°C í stað
+15°C, eins og það er nú.
jonpetur@mbl.is
KÆRUNEFND jafnréttismála tel-
ur að jafnréttislög hafi ekki verið
brotin þegar dómsmálaráðherra
skipaði Björgvin Björgvinsson lög-
reglufulltrúa í stöðu aðstoðaryfirlög-
regluþjóns rannsóknardeildar lög-
reglunnar í Kópavogi til næstu fimm
ára. Byggir nefndin álit sitt á því að
Björgvin hafi meiri reynslu en Svan-
hvít Eygló Ingólfsdóttir lögreglu-
fulltrúi sem einnig sótti um stöðuna.
Fram kemur í úrskurðinum að
kærunefnd telur að fallast megi á
það með dómsmálaráðherra að sá
sem skipaður var í stöðuna hafi haft
víðtæka reynslu af rannsóknum
mála í nær öllum tegundum afbrota.
Jafnframt er tekið fram að hann hafi
umtalsverða stjórnunarreynslu þar
sem hann var lögreglufulltrúi frá
árinu 1998. Þessi reynsla skipi hon-
um framar kæranda. Í úrskurði
kærunefndar er sérstaklega til-
greint að á árabilinu 1982–97 hafi
kærandi hjá lögreglunni í Kópavogi
annast „einkum rannsókn minni-
háttar afbrota“, en sá sem skipaður
var starfaði hjá fíkniefnadeild lög-
reglunnar í Reykjavík.
Gerir athugasemdir
við forsendur
„Við munum óska eftir því að mál-
ið verði tekið til meðferðar á ný hjá
kærunefnd jafnréttismála. Við
byggjum það á 24. grein stjórnsýslu-
laga sem er nr. 37 frá 1993,“ sagði
Hulda Rúríksdóttir hdl., lögmaður
Svanhvítar, í samtali við Morgun-
blaðið í gær. „Ástæðan fyrir því er
að í forsendum kærunefndarinnar er
Svanhvít sögð hafa 11 árum styttri
starfsaldur sem lögreglufulltrúi en
hún í reynd hefur, þannig að við lít-
um svo á að í raun séu rangar for-
sendur gefnar í niðurstöðu kæru-
nefndar. Í niðurstöðu kærunefndar
segir ítrekað að Svanhvít hafi starf-
að sem lögreglufulltrúi síðan 1998
þegar hið rétta er að hún hefur
starfað sem lögreglufulltrúi frá 1987
og er með þessu móti tekin af henni
ellefu ára starfsreynsla,“ segir
Hulda og bendir á að starfsreynsla
og starfsaldur skipti öllu í þessu
samhengi.
Hulda bendir á að í umsögn sinni
hafi ríkislögreglustjóri komist að
þeirri niðurstöðu að Björgvin og
Svanhvít hefðu álíka starfsreynslu
sem rannsóknarlögreglumenn, en að
Svanhvít hefði afgerandi lengri
starfsreynslu sem lögreglufulltrúi,
en lögreglufulltrúi er hærra settur
en rannsóknarlögreglumaður, enda
um stjórnunarstöðu a ræða. „Björg-
vin hefur að vísu meiri menntun en
Svanhvít, en ríkislögreglustjóri telur
hina löngu starfsreynslu hennar í
stjórnunarstöðu fyllilega vega þar á
móti,“ segir í umsögninni og í fram-
haldinu kemur fram að ríkislög-
reglustjóri telji Svanhvíti hæfari eða
að minnsta kosti jafnhæfa og Björg-
vin og lagði hann til að hún yrði skip-
uð.
Að sögn Huldu vekur einnig at-
hygli að þó minnst sé á umsögn rík-
islögreglustjóra í úrskurði kæru-
nefndar þá er hvergi minnst á álit
hans í niðurstöðu kærunefndar.
Kærunefnd jafnréttismála hafnar kröfum umsækjanda
um stöðu aðstoðaryfirlögregluþjóns í Kópavogi
Munu fara fram á að málið
verði tekið fyrir aftur
ALÞÝÐUSAMBAND Íslands,
ASÍ, hefur skilað umsögn til félags-
málaráðherra um drög að reglu-
gerð um atvinnuréttindi útlend-
inga. Að mati ASÍ eru drögin
óviðunandi og gerðar eru margs
konar athugasemdir við þau. Um-
sögnin er nú til skoðunar í ráðu-
neytinu.
Í umsögn ASÍ segir m.a. að drög-
in víki í veigamiklum atriðum frá
reglugerð sem sérstök samstarfs-
nefnd skilaði frá sér á síðasta ári.
Þá séu verklagsreglur sem sú nefnd
afgreiddi „hundsaðar með öllu“.
Verklagsreglurnar hafi verið
óaðskiljanlegur hluti af þeirri sátt
sem hafi náðst um reglugerðardrög
á þeim tíma. Í þessari nefnd sátu
fulltrúar frá ASÍ, félagsmálaráðu-
neytinu, Samtökum atvinnulífsins,
Vinnumálastofnun og Útlendinga-
stofnun.
ASÍ telur að breytingarnar sem
hafa nú verið gerðar á reglugerð-
ardrögunum og hundsun verklags-
reglna séu með öllu óviðunandi.
Bæði sé að finna efnisatriði í núver-
andi drögum sem vafi leiki á að
standist lög og viðmið vegna veit-
inga atvinnuleyfa, eða brjóta bein-
línis í bága við þau.
„Þá er ljóst að ýmis ákvæði í
reglugerðardrögunum eru með
þeim hætti að þau eru til þess fallin
að skapa frekari óvissu varðandi
framkvæmd laganna og skapa þeim
sem eiga að starfa eftir þeim ýmsan
vanda varðandi verklag og túlkun,“
segir enn fremur í umsögn ASÍ.
ASÍ telur reglugerðar-
drögin vera óviðunandi
 Meira á mbl.is/ítarefni