Morgunblaðið - 02.02.2005, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 2. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
H
úsfélagsfundir eru
með því skemmti-
legra sem hægt er
að hugsa sér. Það
er fullkomin
kvöldstund, sem hefst og helst
lýkur með góðum húsfundi. Þar
eru kverúlantar, aldraðar konur
sem minna á ítalskar guðmæður,
ef til vill í útjöskuðum garð-
stólum, þar eru svokallaðir
„besserwisserar“, sem bera það
viðurnefni með rentu og þykjast
vita betur en allir aðrir á fund-
inum. Þar er hin fjöruga hús-
móðir á fimmtugsaldrinum, í
feikigóðu líkamlegu formi, þótt
hún reyki 15–20 sígarettur á dag
og þar er aldraði presturinn,
sem lagði hempuna á hilluna fyr-
ir 12 árum, en predikar samt á
hverjum sunnudegi að eiginkonu
sinni einni
viðstaddri.
Svona er
mannkynið
ótrúlega fjöl-
breytt. Úrval-
ið er enda-
laust og skemmtunin þar með
endalaus líka. Ég hef sótt ófáa
húsfélagsfundi þar sem brosið
hefur ekki horfið af andliti mínu
og innra með mér hef ég verið
skellihlæjandi allan tímann. Inn-
an svona hópa myndast alltaf
spenna og alls kyns félagslegir
vinklar á milli einstaklinga. Til
dæmis er ekki víst að Þorfinni
líki framlag Ásbjörns á síðasta
fundi, þegar hann tröllreið hús-
um með alltof háu tilboði frá
frænda sínum. Ekki er víst að
Þorfinnur láti í sér heyra um
þetta óviðeigandi framferði Ás-
björns, heldur er hann allt eins
líklegur til að byrgja óánægju
sína inni, en láta hana koma
fram í smáskömmtum í hegðun
sinni á fundum um málið.
Loks springur blaðran þegar
greiða á atkvæði um tilboð
frænda Ásbjörns. „Ég veit ekki
hvað þetta á að þýða!“ æpir Þor-
finnur þegar fundarstjórinn, hún
Hallgerður, hefur kynnt tillög-
una. „Ertu bilaður, Ásbjörn, að
ætlast til þess að við sjáum
frænda þínum farborða með
þessum hætti? Hann þarf ekki
fleiri verkefni í ár, ef hann fær
þetta greitt fyrir að klæða suð-
urgaflinn!“
Eftir þessa ræðu má heyra
saumnál detta á húsfélagsfund-
inum. Enginn hefur áður vogað
sér að bjóða Ásbirni birginn,
enda hefur hann alltaf komið
fram eins og sá sem valdið hefur
í húsfélaginu, þótt aðrir hafi að
forminu til verið í stjórn. Eftir
tuttugu sekúndur heyrist loksins
í Báru á 27, 3.h. t.v.: „Mér finnst
nú bara að Þorfinnur hafi nokk-
uð til síns máls. Ég bar þetta til-
boð undir unnusta frænku minn-
ar og hann sagði að það væri að
minnsta kosti ívið í hærri kant-
inum. Hann sagði að verktaka-
fyrirtækið Ingvar og Gaukur
gæti ábyggilega gert þetta fyrir
þrjúhundruðþúsundkall.“ Bára
er 57 ára yfirmaður í Suð-
urversútibúi Íslandsbanka, með
permanent í gylltu hárinu og
svartan silkiklút um hálsinn.
Þannig hefst uppreisnin gegn
Ásbirni. Hann reynir eitthvað að
malda í móinn, segir að þetta til-
boð hafi verið gert af fullum heil-
indum og að hann geti ekki gert
að því að Magnús Bjarni sé syst-
ursonur hans. „Ég stóð í þeirri
bjargföstu trú að þetta væri
mjög gott tilboð. Magnús hefur
góðan orðstír innan geirans og
hann er heiðarlegur maður,“
segir hann og ekki er laust við
þónokkra örvæntingu í röddinni.
Þorfinnur finnur núna svo
sannarlega að hann hefur und-
irtökin á fundinum. „Ég legg til
að við leitum eftir frekari til-
boðum. Bára, getur þú talað við
unnusta frænku þinnar um að
hafa samband við Ingvar og
Gauk? Konan mín þekkir syst-
urson Alfreðs Ólafssonar, sem
átti einu sinni hlut í Húsbygg-
ingarfélagi Austurlands, núna
þekktu undir nafninu Haus.
Hann getur ábyggilega komið
okkur í samband við rétta mann-
inn þar á bæ. Ég hef á tilfinning-
unni að þetta eigi eftir að lækka
verðið um mörg þúsund krónur á
íbúð.“
Þannig missti Ásbjörn tang-
arhaldið á húsfélaginu. Reyndar
var þessi fundur honum svo mik-
ið áfall, að þegar heim kom fékk
hann sér sopa úr Famous
Grouse viskípelanum sem hann
hafði sparað sér þar til gott til-
efni gæfist. Sopunum fjölgaði
fljótt og á endanum var pelinn
búinn.
Þá var Ási kominn í hörku-
stuð. Hann var ekkill, hafði misst
konuna sína í hræðilegu far-
símaslysi fyrir þremur árum.
Hann hafði ekki einu sinni íhug-
að að leita sér að nýju kvonfangi.
Þorgerður var of lifandi í minn-
ingunni. Hugsa sér. Einn farsími
ofan af fimmtu hæð og lífi þess-
arar tápmiklu konu lokið.
En núna hafði hann næstum
því gleymt sorginni, orðinn rúm-
lega rallhálfur af viskíinu. Hann
ákvað að skella sér eitthvað út.
Auðvitað var frekar fátt um fína
drætti í skemmtanalífinu fyrir 68
ára karlmann, að minnsta kosti
að því er hann best vissi, en þó
hafði hann lengi haft augastað á
Kringlukránni. „Tonight’s the
night,“ söng hann með Elv-
isarröddu, þótt hann myndi ekki
eftir því að Elvis hefði nokkru
sinni sungið lag með þeim texta.
Hann pantaði leigubíl og
skvetti úr skinnsokknum á með-
an hann beið eftir bílnum. Bíllinn
kom eftir tíu mínútur og Ási
settist inn. Þegar komið var á
krána mætti honum tóbaks-
mökkur.
Hann fór beint á barinn og
pantaði sér tvöfaldan Baileys í
7Up. Hinum megin við barinn
sat kona. Hún var á að giska 75
ára, með eldrauðan varalit og
grátt hár langt niður á bak.
Hann leit til hennar og þau
horfðust í augu í nokkrar sek-
úndur. Hann skynjaði strax að
hún stundaði ekkert hálfkák.
Svona hitti Ásbjörn Valgerði,
sem var í raun 89 ára. Hún sett-
ist hjá Ása og sagði stundarhátt:
„Þú minnir mig ótrúlega mikið á
tengdason minn.“ Ása fannst
þetta með frumlegri „pikköpp-
línum“, en var um leið þónokkuð
upp með sér, að þessi fríða kona
skyldi telja hann nógu unglegan
til að vera tengdasonur hennar.
Svona er fjölbreytileiki mann-
lífsins.
Svona
er lífið
Svona hitti Ásbjörn Valgerði, sem var í
raun 89 ára. Hún settist hjá Ása og
sagði stundarhátt: „Þú minnir mig ótrú-
lega mikið á tengdason minn.“
VIÐHORF
eftir Ívar Pál
Jónsson
ivarpall@mbl.is
FÖTLUÐUM
Reykvíkingum sem
eru 67 ára og eldri
hefur verið synjað um
akstur í endurhæf-
ingu á grundvelli
nýrra reglna um
ferðaþjónustu fatl-
aðra. Reglurnar voru
samþykktar í félags-
málaráði í desember
sl. og samhliða skip-
aður starfshópur til
að vinna sérstakar
reglur vegna aksturs-
þjónustu fyrir aldr-
aða. Til að öðlast gildi þurfa regl-
urnar hins vegar samþykkt
borgarráðs en hún liggur ekki fyr-
ir.
Mikil óánægja er með þessar
fyrirhuguðu breytingar og tel ég
einsýnt að draga beri þær til baka
og fulltrúar Sjálfstæð-
isflokksins munu
leggja fram tillögu
þar að lútandi á
næsta fundi félags-
málaráðs sem nú heit-
ir reyndar velferð-
arráð eftir síðustu
stjórnkerfisbreytingu
R-listans.
Höfum við fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins
ennfremur óskað eftir
skýringum formanns
velferðarráðs (áður
félagsmálaráðs) á því
hvers vegna unnið
hefur verið eftir breyttum reglum
um ferðaþjónustu fatlaðra þrátt
fyrir að þær hafi aldrei verið lagð-
ar fyrir borgarráð til samþykktar.
Ótækt er að fötluðu fólki sé mis-
munað eftir aldri og eðlilegast er
að sömu reglur gildi um ferða-
þjónustu fyrir alla fatlaða óháð
aldri. Þeir fötluðu borgarbúar 67
ára og eldri sem synjað hefur ver-
ið um þjónustu sem skyldi eiga
inni afsökunarbeiðni frá borgaryf-
irvöldum.
Fötluðum verði ekki mis-
munað við 67 ára aldur
Guðrún Ebba Ólafsdóttir fjallar
um ferðaþjónustu aldraðra ’Ótækt er að fötluðufólki sé mismunað eftir
aldri og eðlilegast er
að sömu reglur gildi
um ferðaþjónustu fyrir
alla fatlaða óháð
aldri.‘
Guðrún Ebba
Ólafsdóttir
Höfundur er borgarfulltrúi og fulltrúi
Sjálfstæðisflokksins í velferðarráði.
FYRIR nokkru auglýstu sjálf-
stæðismenn í Reykjavík hækkaða
skatta í borginni. Þeir
sögðu þessa hækkun
vera jólagjöf R-listans
til Reykvíkinga. Við,
sem búum og rekum
fyrirtæki í Garðabæ,
fundum til með ná-
grönnum okkar, en
þökkuðum í hljóði að
vera með atvinnu-
húsnæði í Garðabæ. Í
Garðabæ eru sjálf-
stæðismenn við völd
og bæjarfélagið er svo
blátt að meira að segja
brunahanarnir eru
bláir. Hér hafa því margir talið sig
ekki eiga von á hæstu sköttum sem
lög leyfa.
Fasteignaeigendur í Garðabæ
hafa nú fengið fasteignagjaldaseð-
ilinn sinn í pósti. Þar kemur í ljós
að eigendum atvinnuhúsnæðis í
Garðabæ eru einnig gefnar gjafir.
Þeir fara ekki í jólaköttinn. Fast-
eignaskattur í krónum talið hækkar
um 65% og holræsagjald, sem mun
vera sami skattur og kallaður var
„skítaskattur“ í
Reykjavík, hækkar um
108%. Á undanförnum
árum hefur nokkur
fjöldi fyrirtækja, eink-
um iðnfyrirtækja, flutt
sig um set og reist
húsnæði í Garðabæ.
Þáttur í þeirri ákvörð-
un var vafalaust að
fasteignaskattur af at-
vinnuhúsnæði í Garða-
bæ var 1,12% í stað
1,65% eins og verið
hefur í Reykjavík. Nú
er hann orðinn sá
sami, 1,65%, í báðum bæjarfélög-
unum.
Margur atvinnurekstur, og sér-
staklega íslenskur iðnaður, býr ekki
við auðveld starfsskilyrði um þessar
mundir. Gengi krónunnar er afar
hátt. Laun hækkuðu nú um áramót-
in og voru laun þó þegar mun hærri
en t.d. í baltnesku löndunum þang-
að sem iðnaður okkar leitar nú. Auk
þess vega launatengd gjöld þungt.
Íslendingar hafa brugðist við með
því að takmarka frjálsa flutninga
vinnuafls frá þessum löndum hingað
til lands. Við viljum víst frekar sjá á
eftir fyrirtækjunum okkar þangað
en fá fólkið þeirra hingað. Hækkun
fasteignaskatta, ofan á mun hærri
launa- og húsnæðiskostnað, flýtir
för iðnaðarins úr landi. Er það ósk
okkar?
Gjafir eru okkur gefnar
Árni Árnason
fjallar um skatta ’Margur atvinnurekst-ur, og sérstaklega ís-
lenskur iðnaður, býr
ekki við auðveld starfs-
skilyrði um þessar
mundir.‘
Árni Árnason
Höfundur rekur verslunarfyrirtæki í
Garðabæ í þjónustu við iðnað.
BORGARRÁÐ samþykkti á fundi
sínum 16. desember 2004 tillögur
starfshóps um aðgengi
að byggingum borg-
arinnar. Starfshóp-
urinn sem undirrituð
var í forsvari fyrir var
ennfremur skipaður
fulltrúum frá Ör-
yrkjabandalagi Ís-
lands, Þroskahjálp,
Blindrafélaginu og
Sjálfsbjörg. Samþykkt
var sú afdráttarlausa
stefna að öll starfsemi
Reykjavíkurborgar á
að vera rekin í húsnæði
sem er að fullu að-
gengilegt hvort sem húsnæðið er í
eigu borgarinnar eða leigt af öðrum
aðilum.
Jafnframt var samþykkt að setja á
laggirnar ferlinefnd um aðgengi að
byggingum borgarinnar sem á að
tryggja samstarf Reykjavík-
urborgar og hagsmunaaðila um að
leiðarljós í aðgengismálum verði
virt. Þá var gerð samþykkt um ferli-
hönnun bygginga sem er nýmæli í
opinberum samþykktum og þar með
gengur Reykjavíkurborg lengra í
aðgengismálum en lög og reglugerð-
ir kveða á um.
Reykjavík í fararbroddi
í ferlihönnun
Frá og með 1. janúar sl. eiga allar
nýbyggingar Reykjavíkurborgar að
fara í gegnum ferli-
hönnun. Í því felst að
þegar sótt er um leyfi
fyrir byggingu sem er
ætlað það hlutverk að
hýsa starfsemi Reykja-
víkurborgar, skal fara
fram sérstök ferlihönn-
un er skilgreinir þær
þarfir sem uppfylla
verður við heild-
arhönnun bygging-
arinnar og verk-
framkvæmd vegna
aðgengis allra. Að-
alhönnuður bygging-
arinnar skal leita sér ráðgjafar hjá
ferlinefnd, þeim aðilum er gerst
þekkja til fyrirhugaðs rekstrar í
byggingunni og eða sérstökum hags-
munaaðilum þegar það á við. Skal
aðalhönnuður gera byggingarfull-
trúa grein fyrir öllum sérþörfum
sem taka verður tillit til við heild-
arhönnun og framkvæmd í skriflegri
greinargerð. Í greinargerðinni skulu
koma fram nöfn þeirra ráðgjafa sem
til var leitað. Skal hún vera hluti
byggingarlýsingar viðkomandi
byggingar.
Í upphafi er einungis miðað við
ferlihönnun í nýbyggingum þar sem
um nýmæli er að ræða sem þarf að
þróast í takt við þekkingu og reynslu
á þessu sviði. Borgarráð samþykkti
hins vegar að þegar komin verður
reynsla á ferlihönnun verði eldri
byggingar skoðaðar m.t.t. þeirra
leiða sem ferlihönnun hefur opnað.
Stefna um ferlihönnun í eldri bygg-
ingum skal mótuð eigi síðar en á
árinu 2007.
Ég bind miklar vonir við ferli-
hönnun bygginga og væntanlegt
samstarf Reykjavíkurborgar og
hagsmunaaðila í ferlinefnd. Það
skiptir máli að félagshyggjuöfl stýri
borginni því þannig er vilji til þess
að ganga lengra en lágmarksákvæði
laga kveða á um þegar kemur að að-
gengi að samfélaginu. Með sam-
þykkt borgarráðs í desember sl.
gerðist það.
Ferlihönnun í byggingum
Reykjavíkurborgar
Björk Vilhelmsdóttir
fjallar um ferlihönnun ’Ég bind miklar vonirvið ferlihönnun bygg-
inga og væntanlegt
samstarf Reykjavík-
urborgar og hags-
munaaðila í ferlinefnd.‘
Björk Vilhelmsdóttir
Höfundur er félagsráðgjafi
og borgarfulltrúi.