Morgunblaðið - 02.02.2005, Blaðsíða 22

Íslenskt lamb í indverskum blómagarði.Linda Mjöll Leifsdóttir við einn gluggann.
Linda Mjöll Leifsdóttir hefur búið íÞýskalandi undanfarin tíu ár enhún hefur stundað nám í glerlistvið State Academy of Art í Stutt-
gart síðustu sex árin. Linda Mjöll segir það
hafa orðið sér til happs að hún vissi ekki
hversu erfitt væri að komast inn í skólann.
„Ég rölti með möppuna mína í þennan skóla
til að prófa hvort ég hefði eitthvað upp úr
krafsinu og ég var alveg sallaróleg og
kannski barnslega frökk þegar ég mætti í
klukkutíma viðtal. Ég spjallaði um hval-
veiðar og Geysi og annað sem þeir voru for-
vitnir um og hef eflaust virkað mjög sjálfs-
örugg. Síðan svaraði ég öðrum og alvarlegri
spurningum eftir bestu getu og kom sjálfri
mér nokkuð á óvart þegar ég fékk að vita að
ég hefði komist inn.“
Vann samkeppni um kirkjuglugga
Í nóvember síðastliðnum lenti Linda Mjöll
í fyrsta sæti í samkeppni sem kirkja nokkur
í Neugereut í Stuttgart efndi til. „Þessi
kirkja var svo hugrökk að bjóða unga gler-
list velkomna með því að efna til samkeppni
meðal glerlistarnema um gerð sextán glugga
í kirkjunni. Þessir gluggar eru um sautján
fermetrar samtals og ég er búin að vera al-
veg á haus við að klára þetta verk frá því
úrslitin voru kunngerð í nóvember.“
Glerlistaverk Lindu Mjallar eru frekar
óhefðbundin að því leyti að hún vinnur þau í
venjulegt gler. Hún segist hafa verið svo
heilluð af því að í þessari kirkju starfa tveir
söfnuðir saman, kaþólskur og lúterskur og
því vann hún glerið út frá hugmyndinni um
frið og umburðarlyndi.
Öll undir himnatjaldi
„Við erum öll undir einu þaki eða himna-
tjaldi sem ég kalla eilífðarteppi. Í glugg-
unum líki ég tilverunni við klæði Guðs sem
er eins og endalaus ofin ábreiða þar sem
hver lykkja tengir og heldur þeirri næstu.
Öll eigum við okkar þátt í munsturgerðinni.
Menn, dýr og plöntur eru í samfylgd, snert-
ast, móta og forma hvert annað. Í glerinu
sýni ég samhengi hinna ýmsu munstra og
þar með hinna margvíslegustu siðmenninga
sem eiga sinn sess í verkinu. Með því að
færa einstök mynstur og teygja í annað um-
hverfi öðlast þau annan karakter og þýð-
ingu. Svona eins og þegar íslenskt lamb
stendur í indverskum blómagarði. Ég er
þeirrar skoðunar að lykillinn að friði sé um-
burðarlyndi og meðvitund um að við erum
öll fræ Guðs eða fræ einnar og sömu jarð-
ar.“
„Mér finnst mjög góð tilfinning að vita af
verkum mínum í þessari kirkju og það er
skemmtileg tilviljun að á borði fyrir framan
gluggana mína stendur saltsteinn frá Ís-
landi. Söfnuður í Hveragerði færði kirkjunni
þennan stein að gjöf, með vísun í orð Krists
í Mattheusarguðspjalli þar sem hann segir
við lærisveina sína að þeir séu salt jarðar.“
Glaðlegir litir í Kabúl
Linda Mjöll hefur einnig gert glugga í
Barnaspítala í Kabúl í Afganistan. „Við vor-
um tuttugu glerlistamenn sem vorum valin
til að gera jafnmarga glugga á þessum spít-
ala. Og hvert okkar gerði einn glugga. Mér
fannst þetta mjög skemmtilegt verkefni og
ég ákvað að leyfa fjögurra ára dóttur minni
að taka þátt í þessu með mér og hún valdi
með mér litina í gluggann sem eru mjög
glaðlegir.“
Linda Mjöll lýkur námi í sumar og segir
ekkert ólíklegt að hún flytjist fljótlega heim
til Íslands, enda áratugar fjarvera í útland-
inu alveg nóg í bili. „Ég kem alla vega heim
í apríl því þá er alþjóðleg glerlistaráðstefna
á Íslandi og þar verð ég með kynningu á
verkum mínum.“
 HÖNNUN | Íslensk glerlistakona með spennandi verkefni bæði í Stuttgart og í Kabúl
Íslenskt lamb
í indverskum
blómagarði
Fljúgandi friðardúfa.
Hluti af kirkjugluggum Lindu Mjallar sem prýða kirkjuna í Neugereut í Stuttgart.
Í kirkju einni í Stuttgart eru sextán gluggar gerðir af ungri
íslenskri glerlistakonu. Kristín Heiða Kristinsdóttir sló á
þráðinn til Lindu Mjallar Leifsdóttur sem afhjúpaði
gluggana við hátíðlega athöfn nýliðinn sunnudag.
khk@mbl.is
22 MIÐVIKUDAGUR 2. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
ÍReykjavík slasast að meðaltali þrír tilfjórir einstaklingar í um 22 bíla-ákeyrslum á degi hverjum. Að öllu jöfnu
er tíðni árekstra hærri yfir vetrarmánuðina,
sérstaklega í febrúar. Gott veðurfar und-
anfarna vetur veldur því að áreksturstíðni á
milli mánaða hefur jafnast nokkuð út. Í rúm-
lega helmingi slysatilfella
er um aftanákeyrslur að
ræða, en þær eru lang-
algengastar á Miklubraut-
inni þar sem nærri lætur að
um sex hundruð bíla-
árekstrar hafi orðið árlega
nokkur undanfarin ár.
Um 67% bílaárekstra á
Miklubrautinni reynast
vera aftanákeyrslur, sam-
kvæmt upplýsingum frá
Einari Guðmundssyni, for-
varnarfulltrúa hjá Sjóvá-
Almennum, en helstu ástæðurnar fyrir tíðum
árekstrum á Miklubrautinni má meðal annars
rekja til mikils umferðarþunga á álagstímum
og margra umferðarljósa. Margir aðrir sam-
verkandi þættir valda innanbæjarákeyrslum.
Mannlegi þátturinn skiptir þar miklu máli
enda skortir töluvert á að íslenskir ökumenn
sýni öðrum vegfarendum næga tillitssemi auk
þess sem athyglin vill oft hvarfla annað þegar
ökumenn taka upp á þeim slæmu ósiðum að
tala í síma, lesa blöðin og jafnvel borða undir
stýri. Slæmt veðurfar skiptir auðvitað máli í
þessu sambandi, en í snjó og hálku snarhækk-
ar tjóna- og slysatíðnin í borginni.
Heildarkostnaður tryggingafélaganna
vegna innanbæjarákeyrslna í Reykjavík hefur
numið um fimm milljörðum króna á ári und-
anfarin níu ár. Þá er ótalinn kostnaður ein-
staklinga vegna tjóna og slysa auk samfélags-
kostnaðar vegna meiðsla og vinnutaps.
Erfitt að hjálpa 30%
Í ljósi þessara staðreynda er til mikils að vinna
að fækka innanbæjarárekstrum og nauðsyn-
legt er að veita þeim tjónþolum, sem eru með
viðvarandi líkamseinkenni, árangursríkari
greiningar- og meðferðarúrræði en gert er í
dag, segir dr. Eyþór Kristjánsson sjúkraþjálf-
ari sem daglega fær á stofuna til sín fólk með
misalvarlega áverka eftir aftanákeyrslur.
„Rannsóknir sýna að um þriðjungur þeirra
sem lenda í bílaárekstrum fá líkamseinkenni
frá hryggjarsúlu og aðlægum svæðum. Flest-
ir, eða um 70% þeirra sem fá líkamseinkenni,
ná sér innan þriggja mánaða en um 30% þróa
viðvarandi einkenni. Það hefur reynst sér-
staklega erfitt að hjálpa þeim hópi fólks,“ en í
haust áformar Eyþór að setja á laggirnar
rannsóknastofu í Reykjavík þar sem nýjar
greininga- og meðferðaraðferðir fyrir þennan
hóp sjúklinga verða þróaðar í samstarfi við er-
lenda vísindamenn.
Alveg upp að hvirfli
Aftanákeyrslur eru algengasta orsök háls-
hnykkja, að sögn Eyþórs. „Ástæða þess er sú
að strax sekúndubroti eftir að bílar lenda sam-
an, verður augnabliks bylgjuhreyfing á háls-
hryggnum, sem ekki er hannaður fyrir þessa
snöggu bylgjuhreyfingu þar sem hálshrygg-
urinn myndar S-kúrfu í stað eðlilegrar C-
kúrfu. Hætta er á að mestur skaði verði þar
sem bylgjuhreyfingin brotnar í hálshryggnum
sem er samdóma álit rannsóknateyma víðs-
vegar úti í heimi sem rannsakað hafa hvað ger-
ist í hálshryggnum í áreksturs-augnablikinu.
Fyrir vegfarendur er mikilvægt að vita að
líkaminn lyftist upp í sætinu um nokkra senti-
metra við bílaákeyrslu. Það skiptir því sköpum
að staðsetja höfuðpúðann rétt. Hann verður að
vera það hátt stilltur að hann nái upp að hvirfli.
Einnig er mikilvægt að höfuðpúðinn sé ekki
meira en 1–2 cm frá bakhöfðinu og að þeir,
sem kunna að sjá árekstur fyrir, pressi bak-
höfuðið á móti púðanum. Rannsóknir sýna að
einungis 10–15% eru með höfuðpúðann rétt
stilltan. Hálshryggurinn er mjög viðkvæmt líf-
færi vegna taugatengsla við önnur líffæri í
höfðinu, eins og jafnvægiskerfið í innra eyra,
sjónkerfið og beinna tengsla við kjarna fimmtu
heilataugar. Fólk getur því upplifað mörg og
fjölskrúðug einkenni vegna hálshnykks, sem
eru ekki til staðar þegar aðrir líkamshlutar
skaddast,“ segir Eyþór Kristjánsson.
 HEILSA | Talið er að aftanákeyrslur séu algengasta orsök hálshnykkja
Aðeins 10–15% stilla höfuðpúðann rétt
Höfuðpúðinn má ekki vera lægri en hér sést.
Dr. Eyþór
Kristjánsson
sjúkraþjálfari.