Morgunblaðið - 13.02.2005, Síða 21

er?“ Honum fannst mikið til um að
hún gæti sagt þetta.
Við urðum í fyrstu ekki mikið vör
við stríðið. Auðvitað fylgdist maður
með uppgangi nasista, en enginn úr
minni fjölskyldu studdi þá. Einar var
mikið á móti Hitler, hann neitaði að
heilsa með Hitlerskveðju og komst
upp með það. Ég sá Hitler bara einu
sinni, á útihátíð í Dresden þar sem
hann flutti ræðu, þetta var fyrir
stríð. Foreldrum mínum leist ekki á
Hitler og mér og systkinum mínum
ekki heldur.
Við fluttum til Hamborgar árið
1942. Þá var sprengjuregnið að byrja
í Ruhr-borgirnar. Einar hafði sungið
af og til við Hamborgaróperuna, nú
fékk hann samning þar – hann söng
raunar við allar helstu óperur í
Þýskalandi á ferli sínum.
Þegar loftárásirnar hófust fyrir al-
vöru á Hamborg árið 1943 fórum við
Einar með telpurnar til Seefeld í
Tyról og vorum þar á hóteli. Þar
fengum við þær fréttir að íbúðin okk-
ar hefði skemmst í loftárás. Einar fór
til að athuga málið og lenti í miklum
þrengingum, slasað fólk var um allt
og mikil ringulreið ríkti. Honum
tókst að komast burt frá Hamborg
með lest til Dresden og nóttina eftir
gerðu þúsund flugvélar árás á Ham-
borg. En þrátt fyrir þetta ákváðum
við að snúa öll aftur til Hamborgar –
þar hafði Einar sitt starf.
Hættulegt fréttastef
Við hlustuðum frá upphafi stríðs-
ins á BBC-fréttirnar, en það var
stranglega bannað. Verst var að Vala
var svo lagviss, hún lærði strax
fréttastef ensku fréttanna (sem er
eins og upphaf 5. sinfóníu Beethov-
ens) þótt lítil væri og var stundum að
söngla það, við sussuðum á hana,
þetta hefði getað orðið okkur dýr-
keypt.
Það var ekki fyrr en haustið 1944,
eftir landgöngu vesturveldanna í
Frakklandi og framrás þeirra á
þýska grund, að allt lista- og
skemmtanalíf lagðist niður. Þá gáfu
yfirvöld út tilskipun um að starfslið
óperunnar ætti að vinna til mála-
mynda við að rífa niður eyðilagðar
símstöðvar. Einar neitaði og var
áminntur en slapp við frekari að-
gerðir. Við heyrðum ýmislegt en
vildum ekki trúa sögusögnum um út-
rýmingarbúðir.
Fóru í loftvarnabyrgi einmitt
þegar sprengja hitti húsið
Í febrúar 1945, nokkrum vikum
fyrir stríðslok, var gerð ægileg
sprengjuárás á Dresden, þá misstu
foreldrar mínir og systir aleiguna.
Systir mín kom til okkar Einars með
drengina sína, annan 10 ára hinn á
fyrsta ári. Hún var sex daga á leið-
inni með lest, ferð sem annars tók 6
tíma.
Við vorum þá löngu hætt að hlaupa
í loftvarnabyrgi þó að loftvarnamerki
væru gefin. Einar sagði að það myndi
verða óbærilegt að vera á sífelldum
flótta í og úr loftvarnabyrgi. Við fór-
um því yfirleitt með stelpurnar í eitt
herbergi og biðum þar saman þess
sem verða vildi. En systir mín var
orðin mjög taugaveikluð og við létum
það eftir henni að fara í kjallarann
þegar loftvarnamerki var gefið, fljót-
lega eftir að hún kom til okkar. Ég
man að Einar var úti í garði og kom
ekki strax en ég kallaði á hann og
koma niður í kjallara, sem hann
gerði. Ég var með Völu í fanginu í
kjallaranum þegar mikill dynkur
kom, allt í einu fann ég ekki fyrir
höfðinu á Völu, ég hélt að hún hefði
slasast en þá hafði hún bara runnið
úr fanginu á mér við dynkinn.
Þetta var í eina skiptið sem við fór-
um í kjallarann. En þegar loftárás-
inni var lokið og hættan liðin hjá kom
í ljós að svefnherbegin og eldhúsið
voru í rúst, við hefðum öll farist ef við
hefðum verið þar. En það sem var í
stofunum var óskemmt. Því var
bjargað út með krana. Sprengja
Martha prófaði gjarnan nýjar sígarettutegundir fyrir tóbaksframleiðandann
föður sinn. Hér 16 ára heimasæta.
Martha glæsileg í pels frá pabba.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. FEBRÚAR 2005 21
Allur hagna›ur af sölu plastpoka merktum Pokasjó›i rennur
til uppbyggjandi málefna, en Pokasjó›ur, sem á›ur hét
Umhverfissjó›ur verslunarinnar, veitir styrki til umhverfis-
menningar-, íflrótta- og mannú›armála.
Bæ›i einstaklingar og félagasamtök geta sótt um styrki
úr sjó›num.
A› Pokasjó›i standa allar helstu verslanir á Íslandi.
Styrkir úr
Pokasjó›i
pokasjodur.is M E R K I U M U P P B Y G G I N G U
Frestur til a› sækja um styrk úr Pokasjó›i rennur
út 11. mars n.k. Umsóknum skal skila› á
www.pokasjodur.is en flar eru allar uppl‡singar
um sjó›inn, fyrirkomulag og styrki.
fieim sem ekki geta n‡tt sér Neti›
er bent á a› umsóknarey›ublö›
liggja frammi á skrifstofu sjó›sins í
Húsi verslunarinnar, 6. hæ›.
UMSÓKNARFRESTUR
RENNUR ÚT 11. MARS
Tækniþróunarsjóður
Umsóknarfrestur er til 15. febrúar
Rannís
Rannsóknamiðstöð Íslands,
Laugavegi 13, 101 Reykjavík,
www.rannis.is
Tækniþróunarsjóður heyrir undir iðnaðarráðherra,
og starfar samkvæmt lögum nr. 4/2003 um opinberan
stuðning við tækniþróun og nýsköpun í þágu atvinnulífsins
Tækniþróunarsjóður fjármagnar nýsköpunarverkefni
í samræmi við meginstefnu Vísinda- og tækniráðs
Umsækjendur geta verið fyrirtæki, einstaklingar,
rannsóknastofnanir og háskólar
Sjóðurinn veitir framlög til nýsköpunarverkefna sem eru til þess fallin að
auka samkeppnishæfni íslensks atvinnulífs.
Forsenda fyrir aðkomu sjóðsins er að fyrir liggi vel mótuð hugmynd um hagnýtt
gildi og líklegan ávinning sem þróun viðkomandi verkefnis getur leitt til.
Framlag til framúrskarandi verkefna getur numið allt að 30 milljónum króna
samanlagt á þremur árum.
Umsóknarfrestur er til 15. febrúar næstkomandi. Eyðublöð og nánari upplýsingar
um Tækniþróunarsjóð eru á heimasíðu Rannís, www.rannis.is