Morgunblaðið - 31.05.2005, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 31. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
PUNKTAÐU
NIÐUR
FERÐA-
LAGIÐ
HJÁLMAR H. Ragnarsson, rektor
Listaháskóla Íslands, lagði ekki ein-
ungis áherslu á húsnæðisvanda skól-
ans í ræðu við brautskráningu nem-
enda síðastliðinn laugardag, heldur
kom einnig með sína tillögu að stað-
setningu nýrrar háskólabyggingar.
„Sá staður er á reitnum við hlið
fyrirhugaðs tónlistarhúss á Austur-
höfn, á milli Lækjartorgs og hafn-
arsvæðisins. Þar er nægt byggingar-
pláss og þar getur sá kraftur sem býr
í starfsemi skólans flætt yfir til þeirr-
ar starfsemi sem fyrirhugað er að
koma fyrir á bakkanum. Listaháskól-
inn yrði þarna í hjarta höfuð-
borgarinnar og gæti orðið borginni
og landinu öllu sú táknmynd sköp-
unar og lífsþorsta sem landsmenn og
allir utanaðkomandi myndu líta til,“
sagði rektor.
Hjálmar sagði nýlega yfirlýsingu
menntamálaráðherra, þess efnis að
ný bygging háskólans væri forgangs-
verkefni menntamálaráðuneytisins,
tvímælalaust
marka tímamót.
Honum finnst
umræða um stað-
setningu nýrrar
háskólabyggingar
ekki hafa leitt
margt af sér og
snúist á köflum
frekar um lífs-
hætti listafólks en
þarfir skólans.
Hjálmar sagði húsnæðisvanda
leiklistar- og tónlistardeildar hafa
verið mjög erfiðan síðastliðinn vetur
en að í sumar yrði ráðist í bráða-
birgðaaðgerðir til næstu þriggja ára
með stuðningi menntamálaráðuneyt-
isins.
Enda þótt minniháttar aðgerðir
séu á dagskrá er heildarvandi skól-
ans síður en svo leystur, að mati
Hjálmars.
„Listaháskólinn er dreifður um
alla borg. Nemendur og kennarar
þurfa að ferðast þvert og endilangt
um borgina ef þeir vilja vinna saman.
Verst er þó með hinn huglæga þátt,
þ.e. að ávinningurinn sem við sjáum
að við getum haft af sambýli list-
greinanna er ekki að nýtast okkur
nema að litlu leyti. Þessu finnum við
mjög mikið fyrir, bæði stjórnendur,
starfsmenn og kennarar, en þó ekki
síst nemendurnir, sem kalla á þessa
samvinnu og bíða tækifæranna sem
skapast í óhindruðu flæði á milli list-
greinanna.“
Hjálmar er bjartsýnni en áður
þegar kemur að byggingu nýs
Listaháskóla og segir ástæður þess
vera sterka stöðu skólans bæði
rekstrar- og ímyndarlega séð, mikla
umræðu um hlutverk háskólans í
samfélaginu og aukinn skilning
sveitarfélaga. „Frumkvæði bæjar-
stjórnarinnar í Hafnarfirði á sínum
tíma gagnvart Listaháskólanum og
nú síðast frá bæjarstjórn Garða-
bæjar gagnvart Háskólanum í
Reykjavík og Listaháskólanum er
sérstaklega eftirtektarvert. Þótt ósk-
ir þessara sveitarfélaga hafi ekki
gengið eftir er það víst að stóri bróð-
ir, Reykjavíkurborg, tók loksins við
sér,“ segir Hjálmar.
Menntun | Rektor LHÍ fjallar um húsnæðismál skólans
Vill byggja á Austurhöfn
Eftir Völu Ósk Bergsveinsdóttur
valaosk@mbl.is
Hjálmar H.
Ragnarsson
Alþjóðleg ráðstefna víóluleik-ara, kennara, nemenda ogáhugamanna um víóluleik
hefst í Reykjavík næstkomandi
fimmtudag og stendur fram á
sunnudag. Að ráðstefnunni stendur
Víólufélag Íslands sem nýlega varð
aðili að Alþjóða Víólusambandinu
IVS, International Viola Society.
Að sögn Helgu Þórarinsdóttur,
leiðara víóluleikara Sinfóníu-
hljómsveitarinnar og eins af skipu-
leggjendum hátíðarinnar, hefur
hún mikla þýðingu fyrir íslenskt
tónlistarlíf, ekki síst víóluleikara,
enda er margra og þekktra gesta að
vænta á hátíðina. „Þarna verða
dregin fram nánast öll íslensk verk
sem hafa verið skrifuð fyrir víólu,
og íslenskir víóluleikarar eru flestir
hverjir að spila á hátíðinni,“ segir
hún.
  
Víólan, eða lágfiðlan, er næst-minnsta hljóðfærið í strengja-
hljóðfærafjölskyldunni – aðeins
stærri í smíðum en fiðla og stillt
fimmund lægra. Að sögn Helgu hef-
ur áhugi á hljóðfærinu aukist mjög
á undanförnum áratugum. „Þangað
til á síðustu öld var víólan hálfgerð
ruslakista – þeir sem spiluðu
kannski ekki nógu vel á fiðlu lærðu
á víólu – þannig að það er mjög lítið
til af víólutónlist frá klassíska tíma-
bilinu í tónlist. Eitthvað er til frá því
rómantíska, en undanfarið hefur
hún komið sterkt inn sem einleiks-
hljóðfæri og það er mikið skrifað
fyrir hana,“ segir hún.
Á annað hundrað innlendir og
erlendir gestir hafa boðað komu
sína á ráðstefnuna, og eru sumir
þátttakendur stór nöfn innan
víóluheimsins. Má þar nefna Garth
Knox, skoskan víóluleikara sem
frumflytur verk eftir Daníel
Bjarnason ásamt víóluleikurum
Sinfóníuhljómsveitar Íslands, og
nokkrum öðrum hljóðfærum sem
samið var sérstaklega fyrir til-
efnið. Tónleikarnir fara fram í
Ými og verða þar einnig flutt
verk eftir Knox sjálfan.
Norðmaðurinn Lars Anders
Tomter heldur einnig tónleika í
tengslum við hátíðina í Salnum í
Kópavogi og leikur rómantísk verk
fyrir víólu, þar á meðal norræn.
Yuri Bashmet, sem af mörgum er
talinn fremsti víóluleikari sög-
unnar, mun síðan koma fram á tón-
leikum með Sinfóníuhljómsveit Ís-
lands, sem haldnir eru í samvinnu
við Listahátíð í Reykjavík. Á tón-
leikunum, sem haldnir verða á
venjulegum tónleikastað og -stund
Sinfóníunnar, næstkomandi
fimmtudagskvöld kl. 19.30 í Há-
skólabíói, flytur Bashmet verk eftir
Britten, Shostakovich, Hofmeister
og Schubert, en hann mun stjórna
hljómsveitinni ásamt því að leika
einleik á víólu.
Helga segir það mikinn feng að fá
svo stór nöfn innan tónlistarheims-
ins til að taka þátt í hátíðinni. „Við
erum auðvitað mjög ánægð með að
fá þessa frábæru hljóðfæraleikara
hingað til lands. Að hætti Íslend-
inga var það fyrsta sem okkur datt í
hug að fá þann frægasta og flott-
asta til að koma, Yuri Bashmet. Sin-
fóníuhljómsveit Íslands hafði sam-
band við hann og hann sagði já, og
ég held að það hafi ráðið úrslitum
um að við fengum að hafa hátíðina
hér á landi,“ segir Helga, en nokkur
lönd sóttust eftir því að halda hátíð-
ina í ár.
  
Á ráðstefnunni, sem skiptist ítónleika, fyrirlestra og
kennslu á víólu, auk samspils ráð-
stefnugesta, verður íslensk tónlist í
öndvegi. Hafa þó nokkur tónverk
verið samin af íslenskum tón-
skáldum sérstaklega fyrir ráðstefn-
una, sem verða frumflutt.
Auk ofantalins verks sem Garth
Knox flytur má nefna nýtt verk eftir
Hafliða Hallgrímsson, skrifað fyrir
Þórunni Ósk Marínósdóttur, verk
fyrir víólurnar í Sinfóníuhljómsveit
Íslands, skrifað af Oliver Kentish og
útsetningu Ingvars Jónassonar á Ís-
lenskum rímnadönsum eftir Jón
Leifs fyrir víóluhópinn. Þá mun
Helga Þórarinsdóttir spila nýja
víólusónötu eftir Þórð Magnússon,
Jónína Auður Hilmarsdóttir flytja
nýtt verk eftir Karólínu Eiríks-
dóttur, Herdís Anna Jónsdóttir mun
leika verk eftir Áskel Másson og
Svein Lúðvík Björnsson fyrir víólu
og slagverk. Stefanía Ólafsdóttir
mun leika nýtt verk eftir Ólaf Ax-
elsson og verk Finns Torfa Stefáns-
sonar fyrir víólu og bassaklarinett
verður flutt af erlendum gestum,
svo dæmi séu tekin.
„Mjög mikill meirihluta verkanna
sem verða flutt á hátíðinni eru ís-
lensk, og ég held nánast að við séum
að spila allt sem íslensk tónskáld
hafa samið fyrir víólu,“ segir Helga.
Hún segist telja að hátíðin verði
mikil lyftistöng fyrir íslenskt tón-
listarlíf, ekki síst fyrir víóluleikara.
„Það er svo mikill vaxtarbroddur í
svona framtaki,“ segir hún. „Við er-
um að spila ný verk, hitta víóluleik-
ara annars staðar frá og hlusta á þá
spila og tala við þá. En hátíðin er að
sjálfsögðu opin öllu áhugafólki um
tónlist og við vonum að þeir eigi eft-
ir að njóta vel.“
Fyrir utan tónleika Yuri Bash-
met, sem fara fram í Háskólabíói,
Garth Knox, sem fara fram í Ými og
Lars Anders Tomter, sem fara fram
í Salnum, fara allir tónleikar víólu-
hátíðarinnar fram í Þjóðmenn-
ingarhúsinu. Hægt er að nálgast
miða á staðnum.
Áhugi á
víólunni eykst
’Víólan, eða lágfiðlan,er næstminnsta hljóð-
færið í strengjahljóð-
færafjölskyldunni –
aðeins stærri í smíðum
en fiðla og stillt
fimmund lægra. ‘
AF LISTUM
Inga María Leifsdóttir
Morgunblaðið/Sigurður Jökull
Víóluleikarar Sinfóníuhljómsveitar Íslands koma fram á alþjóðlegri víóluráðstefnu í Reykjavík um næstu helgi í
ýmsum samsetningum, þ. á m. allir saman í einu og sama verkinu. Að ráðstefnunni stendur Víólufélag Íslands.
ingamaria@mbl.is
Garth Knox frumflytur nýtt verk eftir Daníel Bjarnason
ásamt víóluleikurum Sinfóníunnar og fleiri hljóðfærum.
Yuri Bashmet ætlar bæði að stjórna og spila einleik
með Sinfóníuhljómsveit Íslands í Háskólabíói.
Lars Andres Tomter heldur tón-
leika í Salnum á hátíðinni.