Réttur - 01.06.1948, Page 33

RÉTTUR
121
beið óvættur yfirdrottnunarstefnu auðvaldsins, reiðubúin
að hrennna hverja þá auðlind, sem eitthvað gat gefið í
aðra hönd. Einmitt um aldamótin síðustu höfðu auðmenn
Englands, Bandaríkjanna, Frakklands, Þýzkalands, Rúss-
lands og annarra auðvaldslanda lagt undir sig fjárhagslega
eða stjórnarfarslega flestallar þjóðir heims, og einokunar-
hringir þeirra mögnuðust með hverj u árinu sem leið í
hamförum sínum við aðsjúga merg og blóð úr þjóðlöndum
þeirn, er þeir fengu læst klóm sínum í.
Út í Jrennan frumskóg arðránsins hætti sér hin litla,
íslenzka þjóð, þegar hún slapp út úr danska einokunarbúr-
inu. Nú reið á að kunna fótum sínum forráð og láta ekki
ánetjast á ný. 1 þessum myrkviði varð hún að þreifa sig
áfram. Stormbyljir verðfalls og kreppna þutu um hana. Risa-
vaxin villdýr frumskógarins reyndu að lnemma liana með
klóm sínum. Yfirskyn menningar og kurteisi var bi'eitt yfir
aðfarirnar, en inntakið: að ræna íslenzka fiskimanninn,
verkamanninn, bóndann brýnustu lífs- og menningarnauð-
synjum var hið sama og er villidýrið saug blóð bráðar sinn-
ar forðum. Klær þess hétu nú okurvextir, einokunarverð,
launalækkun, atvinnuleysi. Aðferðir þess hétu nú skulda-
áþján, einokunarvald, mútur, sundrung, — en þær voru
sama eðlis og er villidýrið hélt bráð sinni undir sér og reif
hana í sig.
íslenzku þjóðina skorti nú þá reyndu, öruggu hönd, sem
leitt hafði hana í baráttunni við Dani og sameinað undir
forustunni, sem aldrei vék, en hún átti óspillta sína sterku,
meðfæddu frelsisást, ríka tortryggni gagnvart ágangi erlends
valds og dýrkeypta meðvitund um, live nauðsynlegt væri að
Ijá hvergi á sér fangstað, sem erlent drottinvald gæti hagnýtt.
Og þó svo færi á fyrstu þrem áratugum aldarinnar, að er-
lendu auðmagni tækist að læsa klóm sínum í verzlun og
fjármál landsmanna, þá tókst því ekki að hremma þær auð-
lindir, sem dýrmætastar voru: fossana, fjöregg komandi stór-
iðju íslendinga. íslenzka þjóðin hefur enn vart áttað sig á