Réttur - 01.06.1948, Page 40

128
RÉTTUR
ins, er gerir því mögulegt með harðstjórn sinni, duldri og
opinskárri, að halda alþýðunni undir okinu. Önnur stór-
iðja en þessi þekktist ekki, er Þorsteinn orti kvæði sitt. Auð-
mannastéttin hafði alstaðar getað einokað fyrir sig hin
stórkostlega auknu afköst mannanna, er við vélarnar unnu,
stóriðjan hafði þjónað auðnum einum. Og það var auðséð,
að íslenzku auðmennirnir ætluðu að fara eins að, þar sem
þeir náðu til með vægðarlausri þrælkun verkalýðsins, eins
og hvíldarlaus þrældómurinn á togurunum þá bezt sýndi,
unz togaravökulögin voru sett 1921. Skoðanakúgun sú.
sem íslenzk auðmannastétt hefur beitt þann skamma tíma,
sem sögur fara af henni, sýnir einnig, að ekki skorti hana
huginn til harðstjórnar. Þarf þá ekki að því að spyrja,
hve margfalt vægðarlausari og sterkari erlend auðmanna-
stétt liefði reynzt, ef hún hefði fengið hér völd. Það er
jrví ékki að furða, þótt Þorsteinn taki sömu afstöðu í
jressu máli og Stephan G.’ Stephansson lætur ,,Dom“ Pedro,
Brasilíukonung, taka í kvæði sínu „Drottinsorðið" til stór-
iðjunnar í Pennsylvaníu, sem síðar verður vikið að.
Svar Þorsteins við fossavirkjun og stciriðjn við þau skil-
yrði, sem jrá voru til, er jrví afdráttarlaust nei. Hann bendir
heldur ekki á neina aðra möguleika til hagnýtingar Jressara
auðlinda. F.n hann brennimerkir jrað senr föðurlandssvik
að ofurselja þær erlendum auðfélögum. — Og hann varð
ekki einn tun Jrað.
Stephan G. Stephansson svarar spurningunni um stór-
iðjuna við jrau skilyrði, sem þá væru til, jafn afdráttarlaust
neitandi og Þorsteinn, en hann bendir hins vegar á leiðina
til hagnýtingar þessara auðlinda, hvers konar skilyrði þurfi
til þess að tryggja, að stórvirkjanir og stóriðja verði J:>jóðinni
til blessunar.
Andstaða hans gegn j>ví að láta stóriðju ryðja sér til rúms
undir þeim skilyrðum að auðvaldið eigi hana, en máttvana,
ósamtaka aljrýða verði gerð að fórnarlambi þess, kemur víða
fram.