Réttur - 01.04.1973, Blaðsíða 13

að þetta þurfa ekki að vera og eru ekki nein-
ar þverstæður, ef rétt er skilið. Menn leggja
einungis misþunga áherzlu á annanhvorn
þáttinn.
Frá sjónarmiði þjóðernissinna er það höf-
uðatriði, næstum forsenda lífshamingjunnar,
að Islendingum auðnist áfram að vera sér-
stök sjálfstæð þjóð með eigin tungu og öðr-
um sérkennum. Þeir óttast, að sífelld návist
hins erlenda hers með fjölmiðlum sínum og
annarri áróðurstækni hafi smám saman of
einhliða erlend áhrif og þoki íslendingum
eins og nii er ástatt skref fyrir skref í átt til
bandarísks hugsunarháttar, lífsvenja og
menningar yfirleitt. í þessu felst þó ekki
neinn útúrboruháttur eða andúð á erlendri
menningu yfirleitt og alls ekki hinni ame-
rísku sem slíkri. Hér vakir miklu fremur
óskin um að íslenzk menning dragi sér frjó-
magn úr sem flestum áttum, en verði ekki
gleypt af einu trölli og sitji í bezta falli
eftir sem einskonar fágætt ambur í maga
þess.
Auk þess telja þeir stöðuga hættu á því,
að erlendir aðilar (bandarískir) geti leitað
lags og gripið hentugt tækifæri til að ná hér
æ meiri efnahagslegum ítökum, en þetta
geri fullveldi og sjálfstæði þjóðarinnar að
lokum að lögfræðilegu hugtaki einu saman.
Þá verði ekki lengur gaman að vera íslend-
ingur.
Alþjóðahyggjurum er það hinsvegar meira
í mun, að bandaríska herstöðin hér sé þáttur
í alþjóðlegu kerfi heimsvaldastefnunnar til
að kúga og arðræna fátækar þjóðir og í innra
eðli sínu séu herstöðvar eitt af tækjum heims-
auðvaldsins til að viðhalda arðráni sínu og
þarmeð stéttaskiptingunni í hverju landi.
Enda sé fastaher upphaflega og ævinlega
tæki einnar stéttar til að ráða yfir annarri og
vernda arðránsaðstöðu sína, líkt og fyrr var
getið.
Eins og sjá má ættu þessi tvö sjónarmið
andstöðunnar gegn hersetunni ekki að þurfa
að rekast mikið á, því að þjóðernisstefna get-
ur verið framfarasinnuð hjá smáþjóð, þótt
hún sé háskaleg meðal stórþjóða. Samt er
þess að gæta, að alþjóðahyggjumenn eru yfir-
leitt að eigin sögn sósíalistar af margvísleg-
um litbrigðum, en meðal þjóðernissinna mun
drjúgur meirihluti ekki telja sig sósíalista,
hvað sem þeir svo eru í eðli sínu.
TYLLIRÖK HERNÁMSSINNA
Auk þessara tveggja hópa vilja langflestir
íslendingar síður hafa her í landi sínu, en
býsna margir telja það þó af misskilningi og
heilaþvotti vera illa nauðsyn. Þeir fáu, sem
fyrir hvern mun vilja hafa hér erlendan her
undir öllum kringumstæðum, eru þeir sem
vilja græða á honum beint eða óbeint. En
við slíkt „fólk" þýðir ekkert að tala. Því er
ekkert heilagt nema peningar, en það er líka
í vonlausum minnihluta — vonandi.
Þessir hernámssinnar og málgögn þeirra
nefna aldrei hinar raunverulegu ástæður sín-
ar, en að þeim skal vikið hér á eftir. Margt
hrekklaust og heiðarlegt fólk hefur hinsveg-
ar orðið ginnkeypt fyrir tylliröksemdum
þeirra, og það er svosem ekki að undra, því
að máttur áróðursins er mikill, ekki sízt mátt-
ur hins óbeina áróðurs. Hernámssinnar hafa
lengstaf ráðið yfir voldugustu málgögnum
landsins og ríkisfjölmiðlunum í þokkabót,
þ. e. hljóðvarpi og sjónvarpi, en þar nýtur
hinn óbeini áróður sín bezt. Obeinn áróður
felst í því, að gengið er út frá tiltekinni stað-
reynd sem sjálfsögðum hlut, þótt hann sé
alls ekki sjálfsagður, og um þetta er talað
með yfirbragði hlutleysis og hlutlægni. Þann-
ig hefur verið talað um hersetuna og Nató-
77