Réttur - 01.04.1973, Blaðsíða 51

— hver veit nema þar blasi við þeim yfirskriftin:
République chinoise
Liberté, Egalité, Fraternité11.*
Og þeir Marx og Engeis álitu síður en svo að
alstaðar yrði sósíalisminn eins, sniðinn að einni og
sannri fyrirmynd. Þeir segja i þessari sömu máls-
grein:
„Kínverski sósíalisminn getur hinsvegar vissu-
lega orðið eins frábrugðinn sósialisma Evrópu eins
og kínversk heimspeki er ólík heimspeki Hegels."
Það var Ijóst að hugur þeirra stóð opinn hinum
ýmsu „afbrigðum" sósialismans og aðskiljanlegum
leiðum til hans.
Eitt af því sem þeir leiddu þá hugann að voru
tengsl bændabyltingar við verkiýðsbyltinguna, —
einmitt þau tengsl, sem síðar höfðu úrslitaáhrif i
rússnesku byltingunni og yfirgnæfðu í þeirri kín-
versku og móta þar margt hið merkilegasta í nýj-
ungum Mao-Tse-Tungs í marxismanum.
Karl Marx segir I bréfi til Engels 16. apríl 1856,
er hann ræðir um framtíðarmöguleika verklýðs-
byltingarinnar í Þýzkalandi:
„öll málalok í Þýzkalandi eru undir því komin,
að unt sé að styðja verklýðsbyltinguna með eins-
konar nýju bændastríði11.**
Og í útgáfunni frá 1852 af „Átjánda brumaire
Lúðviks Bónaparte" talar Marx einmitt um hugsan-
lega uppreisn vonsvikinna smábænda og segir að
með henni fái „verklýðsbyltingin þann kór, sem
hún þarfnist, þvi elia verði einsöngur hennar hjá
öllum bændaþjóðum hennar útfararljóð".***
* Þ.e. : Kínverska lýðveldið — frelsi, jafnrétti,
bræðralag.
** Þýzku og ensku var oft blandað mjög saman
í einkabréfum þeirra vinanna: Þessi setning er svo:
„The whole thing in Germany wird abhángen von
der Möglichkeit, to back the Proletarian revolution
by some second edition of the Peasants' war".
*** Setningarhlutinn hljóðar svo á þýzku: „erhált die
proletarische Revolution das Chor, ohne das ihr
Sologesang in allen Bauernnationen zum Sterbe-
lied wird." Þessa setningu er ekki að finna í isl.
útgáfunni af þessu riti Marx, því þar er stuðst við
útgáfuna frá 1869, en þar sleppti Marx þessu nið-
urlagi.
Allar athuganir á skrifum þeirra Marx og Engels
sýna hve vel þeirra heiði hugur var opinn fyrir
breytingum, sem urðu á aðstæðum og hvernig
breyta yrði baráttutækni alþýðu I samræmi við
það. Hugur þeirra frýs aldrei fastur í formum, sem
eitt sinn voru rétt. Þeir, sem kenna sig við þá nú
á tímum mega enn margt af þeim læra í þeim
efnum og ekki siður, ef þeir kenna sig þar að
auki við þá Lenín eða Mao-Tse-Tung, þá braut-,
ryðjendur sem af mikilli snilli og sjálfstæði hugans
þróuðu kenningar marxismans áfram í samræmi
við tíma sína og þróunarstig landa sinna og að-
stæður þær, er þá urðu til.
Sósíalistar Vestur-Evrópu eiga enn mikið ógert
í þeim efnum hvað þeirra landsvæði og okkar
tima snertir.
115