Morgunblaðið - 12.02.2006, Page 34

34 SUNNUDAGUR 12. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
H
ann tekur á móti
mér á skrif-
stofu sinni.
Handatakið er
þétt og inni-
legt. Einar
Friðrik Krist-
insson býður af
sér góðan þokka. Hann býðst til að
sýna mér húsakynni fyrirtækisins.
Eiginkona hans, Ólöf Októsdóttir,
sem jafnframt er stjórnarformaður á
bænum, slæst í för með okkur og síð-
ar bætist sonur þeirra, Októ, í hópinn
en hann gegnir starfi aðstoðarfram-
kvæmdastjóra og yfirmanns mark-
aðssviðs. Einar sýnir mér fyrst skrif-
stofurnar og er okkur vel tekið.
Framkvæmdastjórinn slær á létta
strengi við starfsmenn sem verða á
vegi okkar og það er greinilegt að
andrúmsloftið er gott á þessum
vinnustað. Leið okkar liggur niður á
lagerinn, hreint mögnuð húsakynni,
og mér verður fljótlega ljóst að Einar
er ekki bara að sýna mér fyrirtæki,
heldur líf sitt. Hann er ekki maður
sem blæs í lúðra en ástríðan skín úr
augunum meðan við göngum um sali.
Reksturinn gengur vel. Það er ljóst.
Samt einkennist viðmótið ekki af
hroka eða monti. Heldur stolti. Vel-
gengnin hefur ekki stigið þessum
manni til höfuðs. Það sést kannski
best á því að þetta er fyrsta blaða-
viðtalið sem hann veitir á 42 ára
löngum ferli.
„Þetta fyrirtæki hefur verið mitt líf
og yndi í áratugi. Þær eru ófáar
stundirnar sem ég hef lagt í þetta. En
það hefur svo sannarlega verið þess
virði,“ segir Einar og Ólöf tekur upp
þráðinn. „Hann hefur verið vakinn og
sofinn yfir þessum rekstri. Alltaf
mættur til vinnu klukkan sjö á
morgnana og yfirleitt ekki kominn
heim fyrr en sjö á kvöldin. Hann hef-
ur heldur aldrei viljað taka lengra frí
í einu en hálfan mánuð. Það verða
mikil viðbrigði þegar hann hættir.“
„Ætli það verði ekki bara brestir í
bandinu,“ skýtur Einar glottandi inn
í. „Já, ætli við endum ekki hvort í sínu
svefnherberginu,“ segir Ólöf. Þau
hlæja dátt. Hafa verið saman í 47 ár
og gjörþekkja hvort annað. Grínið er
saklaust.
Það kemur strax í ljós að húmorinn
er í lagi hjá þessari fjölskyldu enda
veitir ekki af þegar menn vinna í slíku
návígi allt árið um kring. Það eru ekki
bara hjónin og eldri sonur þeirra,
Októ, sem starfa hjá Danól heldur
gekk yngri sonurinn, Einar Örn, til
liðs við fyrirtækið fyrir þremur árum.
Hann er nú markaðsstjóri matvöru.
Þegar við komum okkur fyrir í einu
fundarherbergja fyrirtækisins finnst
mér líka ótækt að hann sé ekki með.
Þetta er jú einskonar fjölskyldufund-
ur. Einar Örn er því sóttur.
En þá að efninu. Einar eldri byrjar
á því að upplýsa mig um sögu Danól.
Tveir starfsmenn í upphafi
Daníel Ólafsson hf. var stofnað
1932 af Daníel Ólafssyni og er eitt af
elstu starfandi innflutnings- og
markaðsfyrirtækjum landsins. Hann
rak fyrirtækið allt til dauðadags árið
1948. Starfsmenn voru tveir. Þetta
var á haftaárunum þegar allur inn-
flutningur var háður gjaldeyris- og
innflutningsleyfum. Á þessum tíma
fluttu heildsalar inn og seldu allar
þær vörur sem leyfi fengust fyrir.
Daníel seldi á þessum árum t.d. vefn-
aðarvöru. Eftir að hann lést var fyr-
irtækið fram til ársins 1964 í eigu
nokkurra aðila.
1. janúar 1964 keyptu Einar og
Ólöf ásamt foreldrum Einars, Kristni
Friðrikssyni og Önnu Einarsdóttur,
Daníel Ólafsson hf. af Ragnari Jak-
obssyni og Haraldi Sigurðssyni.
Þessar fjölskyldur áttu fyrirtækið að
jöfnu, 50/50, og var sá háttur á næstu
20 árin.
„Á þessum árum var hin svokall-
aða Viðreisnarstjórn nýlega tekin við
völdum og um leið var frjálsræði í við-
skiptaumhverfinu að byrja. Gjaldeyr-
is- og innflutningsleyfi þurfti engu að
síður fyrstu árin, sérstaklega fyrir
vörur sem kepptu við innlenda fram-
leiðslu, eins og til dæmis kex og sæl-
gæti,“ segir Einar.
Starfsemi Daníels Ólafssonar hf.,
það er skrifstofa og lager, var á þess-
um árum í Vonarstræti 4 í Reykjavík
(í VR-húsinu á jarðhæð). Lager fyr-
irtækisins var í kjallara hússins, þar
sem gætti stundum flóðs og fjöru.
Einnig var leigður bílskúr baka til og
frystigeymslan var heimilisfrysti-
skápur. Lagerinn var um 70 fermetr-
ar alls.
Starfsmenn voru þrír talsins.
Ragnar Jakobsson starfaði í sex
mánuði með nýjum eigendum,
Kristni og Einari, sem var fram-
kvæmdastjóri. Nokkru síðar bættist
við bílstjóri.
Tómatsósa frá Ísrael
Einar segir að vöruúrvalið fyrstu
mánuðina hafi aðallega samanstaðið
af innlendum vörum sem voru seldar
í umboðssölu, eins og niðursoðnu
grænmeti, fiskibollum og rækju frá
Niðursuðuverksmiðjunni á Ísafirði
og einnig hraðfrystum humri frá
Hraðfrystistöðinni á Eyrarbakka.
Innfluttar vörur á þessum mánuðum
voru nælonsokkar frá Tékkóslóvakíu
ásamt tómatsósu frá Ísrael.
„Þetta voru allt vörur og viðskipta-
sambönd sem fyrri eigendur höfðu
komið á. Fyrstu vörurnar sem við
byrjuðum að flytja inn voru súpur og
kjötkraftur frá Hugli í Sviss. Fljót-
lega fór vöruúrval fyrirtækisins að
aukast enda vörusýningar erlendis
sóttar af miklu kappi. Hægt og bít-
andi jókst vöruúrvalið og mat- og ný-
lenduvaran varð allsráðandi.“
Fyrirtækið var fyrst um sinn í
Vonarstrætinu en færði sig yfir í
Tjarnargötu 10b. Lagerinn var á
nokkrum stöðum á næstu árum, svo
sem á Hverfisgötu 89, í Ármúla 1,
Súðarvogi 54 og nokkru síðar voru
bæði skrifstofur og lagerinn flutt í
Súðarvog 20.
Stórt stökk varð síðan í húsnæðis-
málum fyrirtækisins þegar lokið var
byggingu árið 1979 á nýju og glæsi-
legu húsi að Vatnagörðum 26. Nokkr-
um árum síðar var byggt annað hús
við hliðina og Vatnagarðar 28 voru
teknir í notkun árið 1986. Í því húsi
var rekkavædd vörugeymsla sem
taldi 750 palla og frysti í 30 fermetra
rými.
Enn óx starfsemin og húsnæðis-
þörfin var því áfram knýjandi. Á
næstu árum var reist stórt og mikið
hús að Skútuvogi 3 og það tekið í
notkun 1993. Það hús var svo tvöfald-
að að stærð árið 2001. „Það má segja
að Danól hafi verið frumkvöðull í
byggingu á nýtískulegu og tölvu-
væddu vöruhúsi hér á landi sem var
byggt á erlendri fyrirmynd sem við
höfðum kynnt okkur vel,“ segir Ein-
ar.
Höfuðstöðvar Danól eru í dag í
Skútuvogi 3.
Þess má geta að fyrirtækið hefur
fengið nokkur verðlaun fyrir fagurt
umhverfi og útlit húsa sinna á liðnum
árum.
Einar er hæstánægður með núver-
andi húsakost. Vöruhúsið er með 11–
12 m lofthæð og rúmar 4.500 vöru-
palla, þar af 650 vörupalla í frystirými
með sömu lofthæð. Öll nýjasta tækni
er til staðar í vöruhúsinu, sem bygg-
ist á að skanna allar vörur inn og út.
Þessi tækni er sítengd („online“) og
þar af leiðandi er alltaf vitað ná-
kvæmlega hver staða lagersins er á
hverju augnabliki. „Stærsti hluti
pantana berst rafrænt frá okkar við-
skiptavinum eða frá okkar sölumönn-
um í gegnum tölvur sem eru tengdar
við okkar tölvukerfi með GSM-teng-
ingu. Pantanir birtast svo beint á
tölvuskjám á lyfturum lagermanna,“
segir Einar og bætir við að þetta sé
mikill munur frá því sem áður var.
„Það er erfitt að gera mistök í þessu
kerfi,“ segir Októ.
Á síðastliðnu ári var tekið á móti
um 1.200 fjörutíu feta gámum eða
nærri fimm gámum á hverjum vinnu-
degi. Unnið er á tvískiptum vöktum
frá kl. 7 til 22.
Einar segir að öryggismálin á lag-
er hafi alltaf verið í öndvegi. Enginn
starfsmaður fær að hefja störf á lager
Danól nema hafa lyftarapróf. Í jan-
úar síðastliðnum fékk Danól viður-
kenningu TM fyrir öryggismál hjá
fyrirtækinu.
Sannkallað fjölskyldufyrirtæki
Anna Einarsdóttir lést árið 1979 og
Kristinn Friðriksson fimm árum síð-
ar. Sama ár keyptu Einar og Ólöf
hlut þeirra hjóna.
Ólöf hefur unnið hjá Danól og einn-
ig verið stjórnarformaður fyrirtæk-
isins til margra ára. Börn þeirra hafa
einnig starfað þar. Októ og Einar Örn
hafa þegar verið kynntir til sögunnar.
Erla, sem nú er í mastersnámi í við-
skiptafræði í Danmörku, vann í nokk-
ur ár á skrifstofunni. Anna, sem legg-
ur stund á doktorsnám í félagsfræði í
Bretlandi, hefur minnst komið við
sögu Danól en vann þó eitt sumar á
lagernum á unglingsárum sínum.
Einar segir það hafa sína kosti og
galla að vinna svona náið með konu
sinni og sonum. „Við erum saman í
vinnunni og saman á vörusýningum.
Það er auðvitað mikið rætt um fyr-
irtækið í öllum fjölskylduboðum og
ekkert óeðlilegt að makar verði
stundum þreyttir á þessu en auðvitað
reynum við að slíta okkur frá fyrir-
tækinu líka. Ég held allavega að
þetta sé ekki til neinna teljandi vand-
ræða,“ segir Einar og hlær.
Ólöf segir þau hjónin alla tíð hafa
rætt mikið um fyrirtækið sín á milli
og unnið mjög náið saman. „Ég get
borið vitni um það að allar meirihátt-
ar ákvarðanir hafa alltaf þurft að bíða
eftir grænu ljósi frá mömmu – og
stundum nokkuð lengi, verð ég að
segja. Hin seinni ár hefur hún þó ver-
ið linari á bremsunni,“ segir Októ
sposkur á svip. „Já, er það virkilega,“
segir Ólöf. Allir hlæja.
Frá fjölskyldunni berst talið að
bankamálum. Danól hefur alla tíð
verið í viðskiptum við Búnaðarbanka
Íslands og í dag við arftaka hans, KB
banka.
Einar segir mjög erfitt er að bera
saman bankaviðskipti fyrri ára og
viðskiptin í dag. „Viðskiptin hafa
breyst úr miklu skömmtunar-, bið-
stofu- og geðþóttakerfi í víðsýnt,
mannlegt og tæknivætt umhverfi. Á
árum áður fór mikill tími í bið hjá
bankastjórum. Í dag er ekki farið í
bankann nema stórmál séu í gangi.
Nútíminn er á þann veg að banka-
menn koma til okkar í Danól og ræða
málin.“
Danól var kjörið fyrirtæki ársins
Danól vandar alltaf til verks
Morgunblaðið/Ásdís
Októ Einarsson aðstoðarframkvæmdastjóri, Ólöf Októsdóttir stjórnarformaður og Einar Friðrik Kristinsson framkvæmdastjóri í vöruhúsi Danól á Skútuvogi 3 í
Reykjavík. „Það má segja að Danól hafi verið frumkvöðull í byggingu á nýtískulegu og tölvuvæddu vöruhúsi hér á landi,“ segir Einar.
Einar Friðrik Kristinsson er
eldri en tvævetur í íslensku
viðskiptalífi. Hann hefur
verið framkvæmdastjóri
innflutnings- og markaðs-
fyrirtækisins Danól allar
götur síðan 1964 og er því
líklega með lengstan starfs-
aldur allra framkvæmda-
stjóra á Íslandi. Samt hefur
hann ekki verið áberandi,
a.m.k. ekki í fjölmiðlum,
enda þess sinnis að betra sé
að verja kröftunum í að
kynna vörumerkin en fyr-
irtækið og sína persónu.
Einar lætur af störfum á
árinu og í viðtali við Orra
Pál Ormarsson ræðir hann
um fyrirtækið ásamt eigin-
konu sinni og sonum sem
öll starfa hjá Danól.
Feðgarnir Kristinn Friðriksson og Einar Friðrik Kristinsson keyptu Danól í sam-
einingu árið 1964. Fyrst um sinn voru þeir einu starfsmenn fyrirtækisins
ásamt bílstjóra. Nú vinna þar um sextíu manns.
’Til margra ára hef-ur það verið stefna
Danól að vera alltaf
með vörumerki
númer 1 eða 2 í
hverjum vöruflokki
eða þá vöru sem á
möguleika á því að
verða slík innan
skamms tíma.‘