Morgunblaðið - 12.02.2006, Blaðsíða 36

36 SUNNUDAGUR 12. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Í
taímánuði ár hvert, þegar
svokölluð púsam-stjarna
skín hvað skærast og
tunglið er fullt, hópast allt
að milljón hindúatrúaðra
malasískra Indverja sam-
an við Batú-hellana
skammt frá Kúala Lúmp-
ur, höfuðborg Malasíu. Um þrjú að
nóttu halda hundruð þúsunda – allt
að milljón pílagríma í ferð sína frá
Sri Mhamariamman-hofinu í Kína-
hverfinu í Kúala Lúmpur, áleiðis að
Batú-hellunum um 15 km frá höfuð-
borginni. Markmið hátíðarinnar er
að heiðra guðinn Muruga, þakka fyr-
ir bænheyrnir og fá aflausn synda.
Gangan sjálf tekur um átta klukku-
stundir en undirbúningurinn hefst
mánuði áður með ströngu bæna-
haldi, föstu og meinlætalifnaði sem
felst meðal annars í því að sofa á
hörðu gólfi og neita sér um kynlíf.
Samkvæmt tímatali Hindúa er taí-
mánuðurinn frá 15. janúar til 15.
febrúar og í ár hófst Taípúsam-
trúarhátíðin í gær, 11. febrúar.
Á þessum tímamótum er fæðingu
Muruga (eða Sumbramaniam),
yngsta syni Shiva og Parvati, fagnað
og þess tímapunkts er hin valda-
mikla móðir afhenti syni sínum yf-
irnáttúrlegt spjót, kallað ’vel’, til að
yfirbuga hinn illa anda, Soorapadam.
Á átta tíma göngunni að Batu-hell-
unum söngla pílagrímarnir „vel-vel“,
með tilvísun í söguna, undir bumbu-
slætti tónlistarmanna sem klæðast
sérstökum búningum. Uppruna há-
tíðarhaldanna má rekja til Tamil
Nadu fylkis í Suður-Indlandi, en í
dag er Taípúsam-trúarhátíðin ekki
lengur leyfð á Indlandi. Taípúsam er
ein fjölmennasta og skrautlegasta
trúarhátíðin sem haldin er í Malasíu,
en henni er einnig fagnað í löndum
eins og Singapore, Sri Lanka og víð-
ar þar sem samfélög Suður-Indverja
hafa sprottið.
Aðrir láta sér nægja að hengja í sig mjólkurkrúsir (paal kudam)
eða ávexti sem fórnir til guðs síns. Einnig er algengt að fólk setji
króka og teina í tungur og kinnar. Reyndar gata fáar konur lík-
ama sinn með þessum hætti en í staðinn bera þær, líkt og aðrir
þátttakendur, fórnargjafir á höfði sér, raka af sér hárið, bera
kransa um hálsinn eða smyrja gulum lit á höfuðið. Hjón sem
hafa verið bænheyrð um ósk um barneignir bera nýfædd börn
sín á sér í eins konar pokum úr lérefti og stilkum af sykurreyr.
Taípúsam er dagur yfirbótar hjá hindúatrúuðum og tími til að þakka fyrir bænheyrnir. Fórnarberarnir (e. Kavadi carriers) eru hvað mest
áberandi meðal pílagrímanna og sanna trú sína með því sem virðist allt að því masókísk tilþrif. Krókar með áföstum keðjum eru festir í
bakið og á myndinni veitir fullvaxinn karlmaður fórnarberanum mótstöðu með því að toga keðjurnar til sín. Því meiri sem fórnin er – at-
höfnin stórbrotnari eða áhrifameiri – því sanntrúaðri er maður. Eftir því er ég kemst næst er uppruni líkamsmeiðinganna sjálfra, eða lík-
amsskreytinganna, óþekktur og í raun á skjön við boðskap hindúatrúar. Því samkvæmt hindúisma er líkaminn álitinn hof sálarinnar sem
ekki má skaða. En sumir hindúar, og þeir sem taka þátt í Taípúsam-athöfninni, trúa því að eina leiðin til sáluhjálpar sé að gera yfirbót
fyrir syndir sínar með því að þola sársauka eða þrautir.
Trúarhátíðin Taípúsam
Vel kavadi eru þeir kallaðir sem ganga með nokkurs konar búr um sig miðja sem
fest er í hörund þeirra og skreytt með páfuglafjöðrum eða blómum, utan um
mynd af Muruga eða öðrum guðum. Maður getur sér þess til að búrið rífi í eftir
átta tíma göngu og þá getur verið gott að setjast á koll í miðri mannmergðinni.
Þó að athafnirnar líti út fyrir að vera kvalafullar kemur annarlegt ástand hinna
strangtrúuðu eftir mánaða föstu og meinlætalifnað í veg fyrir að þeim blæði
eða að þeir finni til. Aðeins þeim trúföstustu er ráðlagt að takast á hendur
þessar athafnir og segir sagan að séu fórnarberarnir ekki sanntrúaðir muni
þeim bæði blæða undan krókum og prjónum og finna fyrir sársauka. Þegar fórn-
arberarnir og aðrir pílagrímar koma inn í hellinn eftir gönguna löngu leggja þeir
frá sér trúarfórnir (kavadi) og mjólk eða hunangi er hellt yfir guðlega styttuna
til að þakka fyrir bænheyrnir. Prestar söngla og biðja fyrir þeim sem taka úr sér
króka og prjóna, sem þræddir voru í líkamann um morguninn, og límónusafi og
heit aska eru borin á sárin til að græða þau. Pílagrímunum blæðir ekki og þeir
virðast ekki finna fyrir sársauka er þetta er gert. Það sem meira er hljótast
engin ör af sárunum. Þeir sem reynast hins vegar ekki nægilega trúfastir, eða
eru illa undirbúnir, gætu þurft á læknum og hjúkrunarfræðingum að halda sem
eru til þjónustu reiðubúnir á trúarhátíðinni.
Fatnaður jafnt sem matvörur til sölu eru í öllum regnbogans litum og á nokkr-
um básum eru seldir blómakransar sem margir pílagrímanna bera um hálsinn.
Litadýrðin virkar eins og gleðisprauta en í hitamollu og troðningi, framandi
matvöru, mannshárum og líkamlegri áreynslu verður lyktin daunill. Það er rusl
á götunum, matarílát, eftirhreytur af skrauti og það sem lítur út eins og
kramdar fíkjur undir berfættu og „skófættu“ fólkinu.
Margar konur, karlar og börn raka á
sér hárið á Taípúsam, af virðingu við
guð sinn, og víðsvegar má sjá hvar
rakarastofum hefur verið komið upp
til að svara eftirspurninni. Af mynd-
inni að dæma er ljóst að rakarinn hef-
ur tekið sér hlé frá störfum eftir
ágætis afköst fyrr um morguninn.
Myndir og texti
Hrund Gunnsteinsdóttir