Morgunblaðið - 12.02.2006, Qupperneq 38

38 SUNNUDAGUR 12. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Byljandi óveður drundi áSuðurlandi, rafmagns-staurar brotnuðu, línurslitnuðu og allt var í fári.Ég fregnaði af þeim
bræðrum, Guðjóni og Óskari Þor-
steinssonum í Garðakoti við Dyr-
hólaey, og langaði að sjá hvernig
þeir brygðust við rafmagnsleysinu.
Það var rafmagnslaust á þriðja sól-
arhring.
Þegar ég renndi í hlað um kvöld-
ið var allt í myrkri, en traktor í
gangi lýsti inn í fjósið á kýrnar.
Þeir bræður voru inni í húsi þegar
ég bankaði fyrsta sinni á þeirra bæ
og buðu þeir strax í glæru. Mér
hafði verið ráðlagt að þiggja kaffi-
tárið sem þeir kölluðu glæru og líka kökuna sem yrði boðin með.
Hún var frosin, en góð samt. Bræðurnir voru hinir ljúfustu og tóku
mér vel. Þeir féllust líka á að leyfa mér að taka mynd af þeim
mjólka kýrnar við traktorsljósin. Það hafði svo sem ekki verið nein
aðstaða til þess að dekra við kýrnar í raf-
magnsleysinu og þegar myndin birtist í Morg-
unblaðinu af þeim bræðrum í fjósinu fannst
einhverjum teprum ástæða til þess að hringja í
útvarpsþátt og kvarta yfir því hve kýrnar
væru skítugar. Opinbera kerfið tók við sér og
tók af þeim kýrnar. Gott dæmi um opinbera
hörku og miskunnarleysi, hvernig kerfið fer
stundum og jafnvel oft langt yfir strikið. Nær
hefði verið að þrífa beljurnar og þreyja þorr-
ann, enginn hafði drepist af mjólkinni þeirra.
Ég fór til þeirra eftir þessa hremmingu og
spurði hvort ég gæti ekki stuðlað að því að þeir
fengju aftur kýr. „Blessaður vertu,“ sagði
Guðjón glottandi, „ég nennti hvort eð er ekki
að mjólka þær lengur.“ Þar með var málið út-
rætt eins og ekkert væri. Vinátta okkar hafði
fest rætur.
Einu sinni fengum við leyfi til að lenda flug-
vél á túninu hjá þeim. Við vorum þrír. Ásamt
mér voru tveir ofurhugar sem ætluðu að fljúga
í gegnum gatið á Dyrhólaey, þeir Arngrímur
Jóhannsson og Árni Johnsen. Þessu var tekið
ljúfmannlega og svo fylgdust þeir með okkur
þeir bræður og vildu verða vitni að því þegar
þeir Arngrímur og Árni flygju í gegn, en ég var
á bát nálægt Dyrhólaeyjargatinu og ætlaði að hirða þá upp ef eitt-
hvað færi úrskeiðis.
Þegar þeir félagar höfðu lokið þriggja ferða flugi gegnum gatið
var aftur lent á túninu og þá lagði Óskar orð í belg og sagði stund-
arhátt: „Þið getið náttúrlega flogið í gegnum Dyrhólaey, en það
fer í verra, því Mýrdælingar eru svo vitlausir að þeir munu reyna
þetta líka og drepa sig allir,“ og glottu báðir bræðurnir.
Það var ekkert verið að mylja moðið í orðfæri þeirra bræðra og
það var nú ekki síst sjarminn við þessa öðlinga.
Einu sinni voru þeir bræður að smala og brugðu á það ráð að
binda minkahundinn Gáa við nýj-
an Toyota Hilux-jeppa. Gái nag-
aði ólina í sundur og skellti sér
snarvitlaus í kindahópinn. Þá tók
Guðjón Gáa og setti hann inn í
jeppann. Þegar þeir bræður
komu í jeppann að lokinni smölun
var Gái búinn að éta báða höfuð-
púðana, naga stýrið í tætlur og
mælaborðið eins og það lagði sig.
Einu sinni sem oftar hringdi
Guðjón og bráðvantaði passa-
mynd, því ökuskírteinið hans var
að renna út. Ég brenndi til hans
næsta dag, laugardag á vori með
lömb í haga. Þegar ég hóf mynda-
tökuna setti hann upp þunga svip-
inn.
„Hugsaðu um eitthvað skemmtilegt,“ sagði ég.
„Mér finnst ekkert skemmtilegt,“ svaraði hann.
„Vertu nú glaðlegur á svipinn,“ sagði ég.
„Ég er aldrei glaður,“ sagði hann.
„Guðjón, löggan tekur þig ef þú brosir ekki
á myndinni.“
„Heldurðu það,“ svaraði Guðjón og glotti
enn meira.
Ég sá að ég myndi ekki ná góðri passa-
mynd, bað hann að koma með mér inn í fjár-
hús þar sem voru nýfædd lömb. Þegar hann
var kominn með eitt lambið í fangið brosti
hann til augna og munns út að eyrum. Þannig
varð passamyndin til en ég klippti lambið
náttúrlega frá á myndinni í skírteinið.
Ég tók einu sinni mynd af Guðjóni þar sem
hann var að kíkja eftir mink sem var að argast
í fuglunum, Dyrhólaey var í baksýn. Þegar
þessi mynd birtist varð hún þess valdandi að
til mín fóru að berast beiðnir frá mörgum
löndum um að sýna myndir mínar erlendis og
í kjölfar sjónvarpsþáttar sem Sigurður
Grímsson kvikmyndagerðarmaður og Angel-
ika kona hans gerðu um ljósmyndir mínar og
fléttuðu Guðjóni m.a. inn í jókst þessi eftir-
spurn þannig að ég á Guðjóni gott að gjalda.
Yfir 100 milljónir manna sáu sjónvarpsþátt-
inn, en hann var sýndur í Þýskalandi, Kína og
víðar í Asíu, sem og í Suður-Ameríku og var
góð Íslandskynning. Upp úr birtingu Dyrhóla-
eyjarmyndar af Guðjóni í Garðakoti var sóst eftir honum í auglýs-
ingamyndir, bæði ljósmyndir og leiknar myndir, og meðal annars
fékk ein auglýsingin verðlaun í Bandaríkjunum.
Það var skemmtilegt að vera með Guðjóni og eiga hann að vini,
þar skipti aldursmunur engu máli. Stundum var sem Guðjóni lík-
aði betur að vera innan um dýr en menn. En hann varð engu að
síður vinsæll í fjölmiðlun nútímans, með sitt svipsterka andlit og
eðli beint úr bergrótum Íslands.
Fyrstu kynnin; Guðjón og Óskar mjólka í rafmagnsleysi.
Undir lok lífsgöngunnar. Á leið heim úr fjöruferð.
Guðjón með einu hrossa sinna.
Minkahundurinn Gái og húsbóndinn á góðri stund.
Guðjón sem andlit norðursins.
Passamyndin af Guðjóni.
Að leiðarlokum
rax@mbl.is
Myndir og texti: Ragnar Axelsson