Morgunblaðið - 08.10.2006, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 2006 63
MINNINGAR
Á
rið 1861 veitti stjórnin
Hinu íslenska Biblíu-
félagi 200 dala styrk,
„í eitt skipti til þess
að fjelagið gæti geng-
ist fyrir að laga og endurbæta hina
íslenzku útleggingu á Nýja testa-
mentinu“, eins og orðrétt má lesa á
einum stað. Á fundi 13. apríl 1861
var þeim dr. Pétri Péturssyni (síð-
ar biskupi) og Sigurði Melsteð – en
báðir voru þá prestaskólakennarar
– falið þetta verk á hendur.
Sama ár kom Isaac Sharp, ensk-
ur maður, út til Íslands og gerði
„fyrir hönd hins brezka biblíufje-
lags tilboð hinu íslenzka biblíufje-
lagi að það fengi styrk til að gefa út
Nýja testamentið, svo hægt væri
að selja það innbundið með vægu
verði og var því boði tekið með
þökkum“.
Þeir Pétur og Sigurður munu
hafa endurskoðað þarna Nýja
testamentið, og „dálítið af Gamla
Testamentinu, Davíðssálma og fá-
eina af spámönnunum“. Ekki gafst
tími í fleira.
Þann 23. júní 1862 sigldi Eiríkur
Magnússon til Lundúna, í því
skyni að lesa prófarkir og sjá um
prentunina.
Nýja testamentið, ásamt Dav-
íðssálmum, kom svo út í Oxford ár-
ið 1863 og höfðu þá verið gerðar
4.000–5.000 versabreytingar frá
síðustu útgáfu. Sending þess út um
Ísland dróst þó að mestu leyti til
næsta árs, vegna óhentugra sam-
gangna. En síðan gekk dreifing
svo ötullega, að útbýtt var og kom-
ið í sölu á rúmum tveim árum
10.000 eintökum, og varð því að
prenta meira.
Þremur árum síðar kom Biblían
öll út í Lundúnum, og nú í fyrsta
sinn með latínuletri. Áður hafði
gotneskt letur verið allsráðandi. Á
titilsíðu stendur: BIBLÍA ÞAÐ
ER HEILÖG RITNÍNG, END-
URSKOÐUÐ ÚTGÁFA.
PRENTUÐ Í PRENTSMIÐJU
SPOTTISWOODES Í LUND-
ÚNUM, Á KOSTNAÐ HINS
BREZKA OG ERLENDA BIBL-
ÍUFÉLAGS. 1866.
Upplag er ekki vitað.
Jafnframt var Nýja testamentið
prentað eitt og sér þetta ár.
Um þessa áttundu biblíuútgáfu
Íslendinga spunnust hatrammar
deilur milli tveggja manna, er báð-
ir störfuðu á Englandi. Þetta voru
Guðbrandur Vigfússon í Oxford og
Eiríkur Magnússon í Cambridge.
Varð úr þessu ævilangur fjand-
skapur á milli þeirra.
Forsaga málsins er sú, að um
jólin, árið sem bókin kom út, settist
Guðbrandur niður og fór að gagn-
rýna Nýja testamentið, bæði hlut
þeirra Péturs og Sigurðar, og í
kjölfarið prófarkalestur Eiríks.
Ritaði hann Hinu breska og er-
lenda Biblíufélagi um þær nið-
urstöður sínar, að þessi útgáfa
væri svo „illa þýdd og ónákvæmt,
að óhafandi væri“.
Félagið sendi Pétri aðfinnslurn-
ar og hann svaraði, að „þær væru
sumpart ástæðulausar og sumpart
alveg ómerkilegar; hann sýndi líka
fram á að Guðbrandur var alveg
ókunnugur rjettum vísindareglum
fyrir biblíuþýðing og þekkti ekk-
ert til hins gríska frumtexta, en
lagði ensku biblíuna til grundvall-
ar fyrir útásetningum sínum“.
Árið 1869 reynir Guðbrandur í
litlum bæklingi að útlista hve nýja
þýðingin sé vonlaus; ber hann þar
saman enska textann, Nýja testa-
mentið frá 1807 og Biblíuna 1813.
Þessu er jafnskjótt svarað í Baldri.
Lá þetta í dvala um stund, en
ekki lengi, því árið 1870 hóf Guð-
brandur pennann aftur á loft og nú
í Þjóðólfi. Upp úr því hófust mikil
blaðaskrif, sem ekkert rúm er fyr-
ir hér. En Guðbrandur átti það til
að hnjóða í útgáfuna á ólíklegustu
stöðum öðrum eftir þetta, t.a.m. í
bókaskrá fyrir orðabók sinni 1874
og í lestrarbók í íslensku, sem
hann gaf út árið 1879.
E.t.v. hittir Þorvaldur Thorodd-
sen naglann á höfuðið í ævisögu
Péturs (1908), er hann segir:
Guðbrandur hafði af einhverri undarlegri
sjervizku tekið miklu ástfóstri við „Grútar-
biblíuna“ svokölluðu (1813), honum þótti við-
kunnanlegra og betra málið á hinum eldri
biblíum þó það væri dönskuskotið og af-
skræmt á ýmsan hátt, heldur en á hinum
nýrri, og þetta barði hann blákalt áfram
meðan honum entist aldur til. Þó þetta virð-
ist kynlegt hjá svo merkum málfræðingi sem
Guðbrandur var, þá má þó skilja það eptir
lundareinkennum hans. Guðbrandur Vigfús-
son var ákaflega vanafastur, íhaldssamur og
forneskjulegur í skoðunum og einræni hans
og einþykkni jókst mjög með aldrinum, svo
fornvinir hans t.d. Konráð Maurer kvörtuðu
mjög undan því, og hin síðustu ár mátti heita
að hann hefði slitið sambandi við alla forn-
kunningja sína í öðrum löndum. Þó Guð-
brandur hefði sjermenntun mikla í fornum
fræðum og lifði mestan hluta ævi sinnar í út-
löndum, þá var hann þó svo sokkinn niður í
starf sitt, að hann í andlegum skilningi
komst aldrei út úr afdalnum sem hann var
fæddur í. Nú hefir Guðbrandur eflaust verið
alinn upp við Grútarbiblíuna og aðrar gaml-
ar guðsorðabækur og hefir þá orðið svo elsk-
ur að máli þeirra og setningaskipun að hon-
um fannst öll breyting ódæði.
Einmitt þetta gerist iðulega við
hverja nýja útgáfu, missterkt að
vísu.
Hinu er þó ekki að neita, að gall-
ar voru á Lundúnabiblíunni, bæði
hvað varðaði málfar og nákvæmni,
enda var þess ekki langt að bíða að
ákvörðun var tekin um að hefja
enn endurskoðun Heilagrar ritn-
ingar. Þetta var á fundi Hins ís-
lenska Biblíufélags, 10. ágúst
1887.
Afraksturinn var Biblían 1908.
Lundúna-
biblía
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Fjórða Biblíuútgáfa 19.
aldar, en jafnframt sú
áttunda í heildarröð-
inni, var prentuð í
Lundúnum og kom á
markað 1866. Sigurður
Ægisson heldur í pistli
dagsins áfram umfjöll-
un sinni um útgáfu-
sögu Heilagrar ritn-
ingar á Íslandi.
HUGVEKJA
✝ Hulda Péturs-dóttir fæddist á
Kötlustöðum í
Vatnsdal í A-Hún.
23. júní 1929. Hún
andaðist á Sjúkra-
húsi Akraness 27.
september síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru Pétur
Ólafsson, bóndi á
Kötlustöðum, f. 15.
mars 1902, d. 18.
október 1985, og
Ingibjörg Jak-
obsdóttir, húsmóðir
á Kötlustöðum, f. 8. júlí 1889, d. 4.
maí 1936. Systkini Huldu eru: a)
Jóhann Ólafur Pétursson, f. 29.
desember 1920, d. 20. ágúst 1994,
eiginkona Kristín Svafarsdóttir, f.
21. júní 1924, d. 11. júní 2003, b)
Kristín Sæunn Pétursdóttir, f. 25.
maí 1943, eiginmaður Þórir Rún-
ar Jónsson, f. 27. janúar 1941, c)
Ingi Pétursson, f. 19. október
1944, d. 27. febrúar 1988.
Eiginmaður Huldu frá 22. mars
1953 er Guðjón Guðmundsson, f.
18. desember 1929, og börn
þeirra eru átta : 1) Ingibjörg, f. 1.
desember 1949, eiginmaður Jón
Ármann Einarsson, f. 27. júlí
1946, börn þeirra eru : a) Ásta
Huld, f. 17. janúar 1970, sambýlis-
maður Árni Sigfússon, f. 7. ágúst
1972, sonur Ástu er Guðjón Jósef
Baldursson, f. 8. desember 1993,
b) Einar Ottó, f. 19. febrúar 1973,
börn hans eru Svanberg Aron, f.
dóttir, f. 9. febrúar 1956. 6)
Björn, f. 26. ágúst 1958. 7) Krist-
ín, f. 13. maí 1960, dóttir hennar
Guðrún Sesselja Sveinbjörns-
dóttir, f. 13. ágúst 1987, og henn-
ar sambýlismaður Einir Freyr
Helgason, f. 29. júní 1983. 8) Æv-
ar, f. 12. febrúar 1962, sambýlis-
kona Heiðveig Erla Brynjólfs-
dóttir, f. 14. ágúst 1963, börn
þeirra eru: a) Jóhann Ingi, f. 2.
maí 1988, b) Sara Lísa, f. 26. júní
1990, og c) Sindri Snær, f. 24.
nóvember 2005.
Hulda bjó á Kötlustöðum í
Vatnsdal fyrstu fimm ár ævi sinn-
ar, var á Guðrúnarstöðum og víð-
ar í Vatnsdalnum uns hún fór níu
ára að Hofi. Hulda lauk barna-
skólaprófi norður í Vatnsdal
fermingarárið sitt 1943, flutti á
Akranesi 1945, var þrjá vetur í
Gagnfræðaskólanum og útskrif-
aðist 1948. Þótti hún dugleg til
náms og þá sérstaklega hvað
varðaði íslensku. Hún vann á mat-
sölu hjá Halldóru Hallsteins frá
Skorholti og í bakaríi hjá Guðna.
Hulda flutti inn að Arkarlæk í
Skilmannahreppi í maí 1950 til
Guðjóns og þau bjuggu þar til
1968 að þau fluttu á Akranes,
fyrst á Akurgerði 5 og frá 1990 á
Grenigrund 32. Hulda var lengst
af húsmóðir og annaðist heimili
og börn auk þess sem hún prjón-
aði til margra ára lopapeysur fyr-
ir Handprjónasambandið en síð-
ustu starfsár sín vann hún við
heimilishjálp á Akranesi, eða
fram til 1988 að hún hætti af
heilsufarsástæðum.
Útför Huldu var gerð í kyrrþey
að hennar ósk.
2. júlí 1998, og Ingi-
björg Lilja, f. 22. júní
2000, c) Sigríður
Ósk, f. 22. ágúst
1979, sambýlismaður
Vilhjálmur Andri
Vilhjálmsson, f. 20.
desember 1977, börn
þeirra eru Aníta
Hrund, f. 2. desem-
ber 1999, og Freyja
Margrét, f. 15. apríl
2002. 2) Guðrún
Sesselja, f. 12. júní
1951. 3) Guðmundur,
f. 10. september
1952, eiginkona Þórunn Gunn-
arsdóttir, f. 18. júní 1953, börn
þeirra eru: a) Sigrún Esther, f.
11. ágúst 1972, eiginmaður Grím-
ur Arnórsson, f. 18. apríl 1971,
börn þeirra eru Arnór Már, f. 20.
október 1994, og Guðmundur
Þór, f. 2. nóvember 1998, b)
Hulda Björk, f. 19. september
1978, sambýlismaður Gísli Valur
Waage, f. 28. desember 1979,
börn þeirra eru Marinó Elí, f. 16.
desember 1996, Tinna Von, f. 11.
mars 2000, og Birgitta Nótt, f. 1.
febrúar 2004. 4) Ásdís, f. 10. maí
1954, eiginmaður Jón Þórðarson,
f. 18. ágúst 1956, börn þeirra : a)
Rósa Dögg, f. 1. maí 1982, sam-
býlismaður Hlynur Stefánsson, f.
24. ágúst 1977, b) Erla Rún, f. 29.
mars 1984, og c) Fjóla María, f.
19. mars 1989. 5) Pétur, f. 19.
október 1956, sambýliskona
Oddný Ragnheiður Kristjáns-
Elsku amma mín. Maður heldur
að maður sé við einhverju búinn en
svo brestur það á og það kemur
skellur. Ég er svo fegin að hafa feng-
ið tækifæri til þess að kveðja þig áð-
ur en þú fórst, það hefur hjálpað mér
gífurlega í gegnum sorgina. Ég
heyri rödd þína í huga mínum fussa
og segja mér að það þýði nú ekkert
að vera að gráta þetta! Það verður
aldrei sagt um þig að þú hafir legið á
orðunum, þú hafðir mikið, margt og
skemmtilegt að segja og þú sagðir
það sem þér fannst – hvað sem þér
fannst, og það er eitt af því sem ég
dýrkaði við þig. Svo óútreiknanleg
líka, eins og þegar ég kom til þín
sautján ára gömul til að tilkynna þér
um þungun mína. Ég hélt að þú
myndir fussa og sveia en það var nú
öðru nær, eina manneskjan sem ekki
tók andköf yfir þessum ósköpum
varst einmitt þú. Í staðinn sast þú
hin rólegasta á móti mér og sagðir:
„Já, þú ert nú líka að verða átján
ára.“
Þú varst mér svo kær og mér
finnst ég svo náin þér, þú hélst á mér
undir skírn og síðan þá hef ég borið
nafn þitt og geri áfram með stolti.
Ég leit svo upp til þín, svo duglegur
og sterkur kvenmaður, manneskja
sem ekki var annað hægt en að bera
mikla virðingu fyrir, manneskja sem
mundi sko tímana tvenna. Það var
svo gaman að heyra þig tala um
gömlu dagana, eitthvað sem ég ann-
ars las bara í bókum, það hafðir þú
upplifað. Þú áttir svo margar
skemmtilegar sögur að segja, svo
ótal margar, og frásagnir þínar voru
svo líflegar.
Þú lifðir fyrir börnin í kringum
þig, fátt kætti þig meira en einmitt
það að fá þessa litlu erfingja þína í
heimsókn, hvað þau fengu þig til að
ljóma. Og það var gagnkvæmt, það
var sko alltaf gaman að heimsækja
Huldu ömmu, að ekki sé nú minnst á
góðgætið sem þú hafðir upp á að
bjóða, sérstaklega meðan þú varst
ennþá fær um að baka það sjálf. Og
þú hafðir unun af því að bera á borð
fyrir litlu stýrin þín. „Amma, ég er
svöng!“ Þannig kom ég galandi til
þín hér í gamla daga, stundum ekki
einu sinni búin að opna dyrnar inn til
þín, mömmu og pabba til mikillar
mæðu (fannst ég ætti að heilsa
fyrst), en þér hins vegar til mikillar
kátínu. Enda var þetta hlutur sem
þú minntist oft og mikið á hér seinna
meir. Þú varst félagsvera mikil og
naust þess að fá heimsóknir frá ætt-
ingjum og vinum. Það var ávallt kátt
á hjalla í sunnudagskaffi hjá þér, og
ég heyri hlátur þinn óma svo fallega
í huga mér, enda þurfti nú yfirleitt
ekki mikið til að fá þig til að hlæja.
Það má með sanni segja að þú haf-
ir verið þessi dæmigerða amma ef
svo má að orði komast. Þú hafðir un-
un af að baka, varst ávallt með
prjónana við höndina, áttir alltaf
eitthvað gott með kaffinu, sagðir
okkur krökkunum skemmtilegar
sögur af hinu og þessu og gafst frá
þér svo mikinn kærleik og barst svo
mikla umhyggju fyrir okkur öllum
sem þér stóðu næst. Sannkölluð
amma sem öllum þótti svo gífurlega
vænt um.
Það var erfitt að horfa upp á
heilsu þína fara sífellt versnandi síð-
ustu árin, og hvað ég fann til með
þér þegar þú hættir að geta talað, þú
sem einmitt hafðir svo gaman af því
að spjalla. Ótrúlegt hvað þú sýndir
samt mikinn styrk þrátt fyrir allt, ég
get aðeins ímyndað mér brot af því
hversu erfitt þetta hlýtur að hafa
verið. Og nú hefur þjáningum þínum
verið aflétt, þú fékkst loksins stóru
hvíldina sem ég veit að þú varst svo
löngu tilbúin í. Þín verður sárt sakn-
að og þú munt ætíð skipa stóran sess
í hjarta mínu, ást þín og kærleikur
lifa enn á meðal okkar sem eftir lif-
um og minningarnar eru vel geymd-
ar í huga okkar allra.
Megi Guð og allir hans englar taka
vel á móti þér.
Innilegar samúðarkveðjur til allra
sem að henni standa, og þakkir til
ykkar sem hlúðuð svo vel að henni
undir lokin.
Ástar- og saknaðarkveðja.
Þín
Hulda.
Elsku Hulda amma. Margt kemur
upp í huga minn nú þegar þú hefur
kvatt okkur.
Öll árin sem við áttum saman áttir
þú alltaf nægan tíma fyrir mig. Ég
gat alltaf komið og spjallað við þig
um allt sem lá á mér, þú kunnir að
hlusta. Þegar hádegishlé var í skól-
anum og svo seinna í fjölbrautinni
kom ég í mat til þín, og alltaf hafðir
þú eldað nóg svo að ég fór aldrei
svöng frá þér.
Í mörg ár gafstu okkur öllum
grjónagraut á miðvikudögum og það
var alltaf uppáhaldstími hjá mér að
koma og fá graut eftir sundið. Og á
sunnudögum kom ég svo í kakó og
eggjabrauð og vöfflur með drullu-
malli og hitti allt frændfólkið, það
var nú oft fjörugt þá. Margar upp-
skriftirnar léstu mig fá, kjötsúpu í
hnefum og slumpum, já, en mér
tókst að elda eftir þeim samt.
Ég naut þess að koma að spila við
þig, það var alltaf gaman að spila
rommí við þig.
Já, amma, þú varst best, alltaf
vissi ég hvað þér fannst, þú lást ekki
á skoðunum þínum og varst alltaf
hrein og bein og ég vissi að þú hafðir
rétt fyrir þér.
Mér leið alltaf vel að koma til þín,
elsku amma, og ýmislegt hefði ég
ekki gert nema fyrir þína aðstoð og
tilstilli, eins og þegar ég eignaðist
minn eigin bíl, þá hjálpaðir þú mér,
því þú varst alltaf tilbúin til að hjálpa
mér.
Ég gæti haldið áfram endalaust
en nú ætla ég að kveðja þig. Þitt líf
var orðið langt og veikindin voru erf-
ið og tóku sinn toll. Ég vona að þér
líði vel núna.
Elsku amma, takk fyrir allt.
Kveðja.
Ásta Huld.
Elsku Hulda langamma, þú varst
besta langamma í heimi. Ég elskaði
þig svo heitt, og það var alltaf gaman
að heimsækja þig. Til dæmis varstu
alltaf svo góð við mig, gafst mér allt-
af kex og köku. Gott að þér líður vel
núna.
Þinn
Marinó Elí Gíslason Waage.
Hulda Pétursdóttir
Morgunblaðið birtir minning-
argreinar alla útgáfudagana.
Skil | Greinarnar skal senda í gegn-
um vefsíðu Morgunblaðsins: mbl.is –
smella á reitinn Senda efni til Morg-
unblaðsins – þá birtist valkosturinn
Minningargreinar ásamt frekari upp-
lýsingum.
Skilafrestur | Ef birta á minning-
argrein á útfarardegi verður hún að
berast fyrir hádegi tveimur virkum
dögum fyrr (á föstudegi ef útför er á
mánudegi eða þriðjudegi). Ef útför
hefur farið fram eða grein berst ekki
innan hins tiltekna skilafrests er ekki
unnt að lofa ákveðnum birtingardegi.
Þar sem pláss er takmarkað getur
birting dregist, enda þótt grein berist
áður en skilafrestur rennur út.
Lengd | Minningargreinar séu ekki
lengri en 3.000 slög (stafir með bilum
- mælt í Tools/Word Count). Ekki er
unnt að senda lengri grein. Hægt er
að senda örstutta kveðju, HINSTU
KVEÐJU, 5-15 línur, og votta þeim
sem kvaddur er virðingu sína án þess
að það sé gert með langri grein. Ekki
er unnt að tengja viðhengi við síðuna.
Minningargreinar