Morgunblaðið - 08.10.2006, Blaðsíða 46

46 SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
SER
Skógarhlíð 18 · 105 Reykjavík · Sími: 591 9000
www.terranova.is · Akureyri sími: 461 1099
Hafnarfjörður sími: 510 9500
Tallinn
í október
Frá kr. 29.990
Helgartilboð 18. og 26. okt.
Tilboð á vikuferð 22. okt.
Frá kr. 29.990
– Helgartilboð
M.v. 2 í herbergi í 4 nætur á Hotel Domina Inn
Ilmarine **** með morgunverði, 18. október
(3 nætur 26. október). Netverð á mann.
Frá kr. 44.990
– Vikutilboð 22. okt.
M.v. 2 í herbergi í 7 nætur á Hotel Meriton með
morgunverði, 18. október. Netverð á mann.
Frá kr. 39.990
– Tónleikatilboð 29. okt.
Flug, skattar, gisting í tvíbýli í 4 nætur á
Hotel Meriton með morgunverði og miðar á
tónleikana. Netverð á mann.
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
/
N
M
23
84
6
Terra Nova býður einstakt tækifæri til að
njóta haustsins við góðan aðbúnað í þessari
skemmtilegu borg á frábærum kjörum.
Tallinn býður allt það helsta sem fólk sækist
eftir í borgarferð; fallegar byggingar,
óteljandi veitingastaði, fjörugt næturlíf,
úrval verslana og mjög gott verðlag.
Fjölbreytt gisting í boði.
Bjóðum glæsilegar helgarferðir 18. og
26. október, vikuferð á hreint frábæru verði
22. október og síðast en ekki síst spennandi
ferð á tónleika með tónlistarkonunni Pink
29. október, en tónleikarnir eru 31. október
í Saku Arena í Tallinn.
PINK
TÓNLEIKAFERÐ
29. OKT.
Bókaðu á
www.terranova.is
SÍÐUSTU
SÆTIN!
grunnskóli - framhaldsskóli - háskóli
NÁMSAÐSTOÐ
íslenska - stærðfræði - enska - danska
franska - eðlisfræði - efnafræði - tölfræði
þýska - spænska - lestur - stafsetning o.fl.
greining á lestrarerfiðleikum
Nemendaþjónustan sf. Sími 557 9233 • www.namsadstod.is
Undanfarin misseri hafa samgöngur
milli lands og Eyja verið alfa og
ómega umræðunnar í Vestmannaeyj-
um. Margvíslegar hugmyndir hafa lit-
ið dagsins ljós í þeirri umræðu. Jarð-
göng, ferjulægi, loftbelgur, Hoover--
kraft loftpúðaskip, flotgöng og jafnvel
brú eru meðal hugmynda sem ræddar
hafa verið. Hugmyndirnar eru fjöl-
breytilegar og má segja ef hugmynd
um innrásarpramma lægi fyrir væri
flóran nánast tæmd en slíkir pramm-
ar reyndust afar vel í sandi í síðari
heimsstyrjöldinni. Allar eiga þessar
hugmyndir það sammerkt að vera leit
að lausn í samgöngumálum Vest-
mannaeyja – þó óvíst sé hvort og þá
hverjar eru framkvæmanlegar eða
fjárhagslega mögulegar. Öllum er
ljóst að engin þessara hugmynda
verður að veruleika fyrr en í fyrsta
lagi eftir 5–10 ár, ef þær verða það þá
nokkurn tíma. Tíminn mun leiða það í
ljós. Það er mikilvægt að menn setji
fram hugmyndir enda er umræðan
forsenda framfara. Okkar skoðun er
sú að ekki sé hægt að bíða lengur með
aðgerðir. Vestmannaeyingum hefur
ekki auðnast að sameinast um eina
lausn í samgöngumálum.
Niðurstaðan er sú að ef ekkert ger-
ist – í reynd erum við gíslar eigin hug-
mynda og ágreinings. Sjálfheldan
sem málið er í veldur stórskaða. Það
getur og mun hafa alvarlegar afleið-
ingar í för með sér. Við óbreytt ástand
verður ekki lengur unað.
Tíminn og tækifærin
Vestmannaeyjar eiga ógrynni
tækifæra. Með sjávarútveg sem
grunn liggja sóknarfæri í frekari upp-
byggingu ferðaþjónustu. Fólki hefur
verið að fækka í Eyjum undanfarin ár
– meira en víðast hvar annars staðar.
Þó tækifæri séu til staðar verða þau
tæpast nýtt nema nauðsynlegar úr-
bætur náist fram í samgöngumálum
og ráðist verði í nauðsynlegar endur-
bætur á höfninni. Verði ekki breyt-
ingar á höfninni er hættan sú að hún
geti ekki tekið við næstu kynslóð
fragtskipa. Tíminn er verðmætur.
Ýmsir hafa sett fram hugmyndir um
byggingu stórskipahafnar. Bygging
hennar er forsenda þess að höfnin
geti þróast í takt við tímann. Margir
hafa skoðað þessi mál. Hugmynd um
stórskipahöfn og nýja innsiglingu
gegnum Eiðið er að okkar mati ódýr-
asta og besta hugmyndin sem komið
hefur fram. Tilurð hugmyndarinnar
má rekja til umræðna og hugleiðinga í
gosinu, en þá höfðu menn áhyggjur af
því að höfnin kynni að lokast. Hug-
myndin byggist á því að opna Eiðið
með 100–120 metra breiðri og u.þ.b.
250 metra langri innsiglingarrennu.
Þá er gert ráð fyrir því að núverandi
innsiglingu að austanverðu verði lok-
að. Með því að stytta hafnargarðinn
norðanmegin geta skip allt að 240
metrum snúið í höfninni, en snúnings-
rýmið í Klettsvík yrði um 350 metrar.
Stærri skip gætu auðveldlega lagst
í rennuna. Þar með væri komin lausn
fyrir þau skemmtiferðaskip sem vildu
sækja Vestmannaeyjar heim, en í dag
er talið að yfir 100 þús. farþegar á
skemmtiferðaskipum sigli framhjá
Eyjum á hverju ári, án þess að koma
við. Það þarf ekki að fara mörgum
orðum um þau áhrif sem það hefði á
atvinnulíf í Eyjum. Í dag getur höfnin
tekið á móti skipum sem eru u.þ.b.
130–140 metrar að lengd. Það dugar
ekki til að geta tekið á móti næstu
kynslóð fragtskipa. Hvað yrði um
Vestmannaeyjar ef höfnin – lífæðin –
gæti ekki tekið á móti þessum skip-
um? Svarið liggur í augum uppi.
Kostnaður við gerð rennunnar og lok-
un hafnarinnar að austanverðu er
áætlaður 850–1000 milljónir króna –
að bestu manna yfirsýn. Þær tölur
gætu þó breyst eitthvað en aldrei
mikið. Kostnaður við gerð viðlegu-
kants í vestanverðri rennunni er ekki
inni í þeirri tölu, en hann er áætlaður
um 250 milljónir króna. Fram-
kvæmdatími yrði ekki langur, 4–5
mánuðir. Þessar breytingar gerðu
það að verkum að höfnin gæti tekið á
móti skemmtiferðaskipum, auk þess
sem næsta kynslóð flutningaskipa
ætti ekki í nokkrum vanda með að
sigla til Eyja. Þá má ætla að endur-
heimta megi allt að 60–70% af því
landi sem tapast við gerð rennunnar,
með því að flytja efni úr henni norður
fyrir Eiðið. Sú hugmynd sem hér er
sett fram yrði aðeins fyrsta skrefið í
endurbótum hafnarinnar. Síðar
mætti byggja garð að vestan- og
norðanverðu við rennuna og gera við-
legukant á norðanverðu Eiðinu. Það
yrðu því miklir möguleikar til staðar
en erfitt er að sjá þá alla fyrir í dag.
Ný ferja
Herjólfur uppfyllir ekki lengur þær
kröfur um hraða og flutningsgetu
sem gerðar eru til samgangna í dag.
Ferjan er tæpa þrjá tíma að sigla milli
Þorlákshafnar og Vestmannaeyja.
Ferjan er fjórtán ára gömul og því
eðlilega barn síns tíma. Þróun í smíði
og hönnun hraðskreiðra ferja hefur
verið ör frá þeim tíma sem Herjólfur
var tekinn í notkun árið 1992. Herj-
ólfur er barn síns tíma. Undanfarin ár
hefur landsbyggðin átt undir högg að
sækja, ef mælikvarði fólksfjölgunar
er notaður sem viðmið um viðgang og
vöxt byggða. Lykilatriðið í því að
þessar byggðir fái áfram vaxið og
dafnað er að þeim verði sköpuð um-
gjörð, að þær geti keppt um fólk, fyr-
irtæki. Þar skipta samgöngur meg-
inmáli. Ljóst er að núverandi
samgöngur við Vestmannaeyjar upp-
fylla ekki þær kröfur sem fólk gerir til
samgangna. Það er því enginn vafi í
mínum huga að nú þegar verður að
leita leiða til að fá nýtt/eldra skip til að
leysa núverandi Herjólf af hólmi. Ný-
verið tóku Færeyingar í notkun ferju
sem gengur 21 mílu. Slík lúxusferja
yrði um 1,40 klst. milli Vestmanna-
eyja og Þorlákshafnar eftir að breyt-
ingar hafa verið gerðar á innsigling-
unni. Það er ekki ástæða til að gera
minni kröfur til nýs skips. Slík ferja
ætti að sigla að lágmarki þrisvar á
dag og taka mun fleiri farþega og bíla
en Herjólfur gerir.
Ferðatími til Reykjavíkur frá Vest-
mannaeyjum með slíkri ferju og
akstri frá Þorlákshöfn yrði u.þ.b.
tvær og hálf klukkustund. Sá ferða-
tími er samkeppnishæfur við þann
tíma sem tæki að sigla í Bakkafjöru
og aka þaðan til Reykjavíkur. Mun-
urinn á hugmyndunum er á hinn bóg-
inn sá að þessi kæmi mun fyrr til
framkvæmda og enginn vafi er á því
að þessi er framkvæmanleg. Það
skiptir miklu máli. Ef takast á að
stöðva blæðingu samfélagsins má að
okkar mati engan tíma missa.
Niðurlag.
Við höfum rætt þessa hugmynd við
marga einstaklinga sem best þekkja
til í hafnargerð. Það er ekkert að van-
búnaði að hefja þegar leit að nýju
skipi, og vinna nauðsynlega rann-
sóknarvinnu vegna breytinga á höfn-
inni. Það er því mikilvægt að Alþingi
og ríkisstjórn bregðist hratt við og
tryggi framgang málsins. Þingsálykt-
unartillaga þessa efnis liggur fyrir Al-
þingi. Framkvæmdir við höfnina og
smíði/leiga á nýju skipi sem hæfi sigl-
ingar þegar á næsta ári þurfa ekki að
hafa áhrif á aðrar hugmyndir sem
verið er að vinna að um varanlegar
samgöngubætur.
Kostnaður vegna framkvæmda við
höfnina og ef ráðist yrði í smíði nýrrar
ferju (verð Færeyja-ferjunnar Smyr-
ils er til hliðsjónar) væri nálægt fjór-
um milljörðum. Í þetta verkefni má
ráðast strax, sem er nauðsynlegt, ef
hefja á nýja framfarasókn í Eyjum.
Höfnin er lífæð
Vestmannaeyja
Ný ferja og innsiglingarrenna gegnum Eiðið – lykill að framtíð
Lúðvík Bergvinsson er alþm.,
Sigmund Jóhannsson er teiknari
Morgunblaðsins og
Friðrik Ásmundsson er fyrrv. skóla-
stjóri stýrimannaskólans í Vestm.
Eftir Lúðvík Bergvinsson, Sig-
mund Jóhannsson og Friðrik
Ásmundsson