Morgunblaðið - 07.01.2007, Page 62

62 SUNNUDAGUR 7. JANÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
fólk
Kalvin & Hobbes
ÞAÐ SEM ER SKEMMTILEGAST
VIÐ ÞESSAR FERÐIR ER
AÐ MAÐUR SÉR SVO MIKIÐ
AF DÝRUM
SJÁÐU!
TÍGRISDÝR TÍGRISDÝR?! ÞÚ GERIR
ÞETTA
ALLTAF
Kalvin & Hobbes
VIÐ HÖFUM ORÐIÐ
VIÐSKILA VIÐ HÓPINN!
VIÐ ERUM
DAUÐADÆMDIR!
VIÐ VERÐUM AÐ BJARGA
OKKUR HJÁLPARLAUST Í
FRUMSKÓGINUM MEÐ
HÖFUÐIÐ EITT AÐ VOPNI
SKÁTAFORINGINN
SEGIR AÐ ÞÚ EIGIR AÐ
DRÍFA ÞIG AF STAÐ OG
REYNA AÐ VERÐA EKKI
SVONA LANGT Á EFTIR
ÖLLUM HINUM
VIÐ REYNUM BARA AÐ TÝNA
ÞEIM AFTUR Á LEIÐINNI UPP
HÆÐINA
Kalvin & Hobbes
ÆTLARÐU AÐ FARA
AFTUR MEÐ TUSKUDÝRIÐ
ÞITT Í SKÓLANN?
JÁ
EN GERA
HINIR EKKI
GRÍN AÐ
ÞÉR?
JÚ, TOMMI
GERÐI ÞAÐ...
EN ÞAU ERU
HÆTT ÞVÍ...
AF HVERJU? HVAÐ KOM
FYRIR TOMMA? HOBBES
ÁT HANN
HANN
HEFÐI MÁTT
FARA Í BAÐ
Litli Svalur
HEYRÐU!
ALLT Í LAGI!
ÞÚ VINNUR!
MEÐ EÐA ÁN
KARAMELLUSÓSU?
VEL AF
SÉR VIKIÐ
STRÁKSI
TAKK FYRIR
AÐ BÍÐA
HERRA MINN
Næstkomandi þriðjudag, 9.janúar, mun Jón Guðna-son, doktor í rafmagns-verkfræði, flytja fyr-
irlestur á vegum Tungutækniseturs
og IEEE á Íslandi. Erindi Jóns ber
heitið Raddþekking með cepstrum-
framsetningu á raddlind, en þar mun
hann kynna efni doktorsritgerðar
sinnar sem hann varði í desember sl.
við Imperial College í Lundúnum.
„Þessi vísindi eru frekar skammt á
veg komin á Íslandi, en úti í heimi,
sér í lagi á enska málsvæðinu, er
raddþekking og -greining stór iðn-
aður og fjöldi fyrirtækja sem spara
stórar fjárhæðir með sjálfvirkni sem
raddgreining býður upp á og því ör-
yggi sem hlýst með raddgreiningu,“
segir Jón, og nefnir meðal annars
upplýsingasímalínur og símabanka
sem nýti sér slíka tækni. „Ég vona
að fyrirlesturinn muni höfða bæði til
leikmanna, og mun ég reyna að gera
viðfangsefninu skil þannig að það
verði aðgengilegt almenningi, en um
leið áhugvert fyrir starfsbræður
mína í rafmagns- og tölvuverk-
fræði.“
Jón byrjar fyrirlestur sinn með
stuttri kynningu á raddþekkingu og
þeim aðferðum sem beitt er við hana:
„Raddþekking er íslensk þýðing á
hugtakinu „speaker recognition, þ.e.
að greina hver er að tala, hver er eig-
andi raddarinnar,“ útskýrir Jón. „Til
raddgreiningar þarf að setja rödd-
ina, eða öllu heldur upptöku af henni,
fram á stærðfræðilegan hátt og beita
þannig svokölluðu einkennavali á
röddina, þ.e. greina sérkenni hverr-
ar raddar sem gerir okkur kleift að
flokka mismunandi talendur.“
Cepstrum-framsetning er ein að-
ferð við einkennaval: „Þetta und-
arlega orð, cepstrum, er fengið af
orðinu „spectrum“, sem á íslensku
má þýða sem róf, eða tíðniróf.
Cepstrum-vörpun krefst tiltölulegra
einfaldra stærðfræðiaðgerða, en
framkallar lýsandi stuðla sem gera
kleift að flokka einkenni hverrar
raddar mun betur,“ segir Jón.
„Orðið raddlind, sem kemur fyrir í
heiti fyrirlestrarins, er þýðing á
enska orðinu „voice source“, og
krefst nokkurrar skilgreiningar, þar
sem segja má að þar verði nokkur
skörun milli rafmagnsverkfræðinnar
og líffræði eða eðlisfræði því að raf-
magnsverkfræðin vill vinna með
skýrt afmörkuð merki, en talfæri
mannsins eru flókin og mismunandi
milli einstaklinga,“ útskýrir Jón.
„Raddlind má kalla einfaldara hug-
tak og vísar til þess staðar þar sem
hljóðið verður til, þ.e. með loftflæði
gegnum raddböndin, sem síðan er
mismunandi milli manna m.a. eftir
stærð raddbandanna, teygjanleika
þeirra og fleiri þáttum. Þær upplýs-
ingar sem fást þaðan eru hvað bestar
til að greina eiganda raddarinnar og
sneri doktorsverkefnið meðal annars
að því að draga úr áhrifum raddhols-
ins, vara, munns, nefs og koks sem
hljóðið ferðast um áður en það er
numið af hljóðnema. Þannig fæst
framsetning á raddbandamerkinu,
eða raddlindinni, sem þægilegt er að
beita cepstrum-framsetningu á.“
Fyrirlesturinn verður sem fyrr
segir fluttur næsta þriðjudag, í stofu
201 í Árnagarði, kl. 12. Aðgangur er
öllum heimill og ókeypis.
Vísindi | Fyrirlestur í Árnagarði á þriðjudag
um cepstrum-framsetningu á raddlind
Raddþekking
– á mannamáli
 Jón Guðnason
fæddist á Pat-
reksfirði árið
1975. Hann lauk
stúdentsprófi frá
Menntaskólanum
á Akureyri 1995,
BS-prófi í raf-
magnsverkfræði
árið 1999 og
meistaraprófi 2000 frá Háskóla Ís-
lands og lauk doktorsprófi frá Im-
perial College í Lundúnum 2006.
Jón starfaði m.a. hjá Vatnamæl-
ingum Orkustofnunar, Íslenskri
erfðagreiningu og sem aðstoð-
armaður við rannsóknir við Há-
skóla Íslands. Hann er nú aðstoð-
armaður við rannsóknir hjá
fyrirtækinu SpinVox í Lundúnum.
SENN líður að árlegri afhendingu Óskarsverðlaunanna í Los Angeles en
athöfnin fer fram þann 25. febrúar næstkomandi. Tilkynnt verður um til-
nefningar til verðlaunanna nú í lok janúar.
Það er grínistinn Ellen DeGeneres sem er kynnir hátíðarinnar að þessu
sinni og af því tilefni stillti hún sér upp ásamt Óskari, klædd í gyllt frá
toppi til táar líkt og verðlaunagripurinn eftirsótti.
Reuters
Ellen og Óskar í stíl