Morgunblaðið - 26.04.2008, Blaðsíða 56

LAUGARDAGUR 26. APRÍL 117. DAGUR ÁRSINS 2008
»MEST LESIÐ Á mbl.is
»VEÐUR mbl.is
5 6 9 1 1 0 0
Ritstjórn: ritstjorn@mbl.is
Auglýsingar: augl@mbl.is
Áskrift: askrift@mbl.is | sími 5691100
mbl.is: netfrett@mbl.is
Í LAUSASÖLU 200 ÁSKRIFT 2800 HELGARÁSKRIFT 1700 PDF Á MBL.IS 1700
SPARIÐ MEIRA EN HELMING MEÐ ÁSKRIFT
Morgunblaðið bíður
eftir þér þegar þú
vaknar á morgnana
ÞETTA HELST»
Tvöfalda Reykjanesbraut
 Vegagerðin hefur ákveðið að
semja við Ístak um áframhaldandi
vinnu við tvöföldun Reykjanes-
brautar. Búist er við að fram-
kvæmdir hefjist í lok maí. »4
Vilja ræða við Dalai Lama
 Yfirvöld í Kína tilkynntu í gær að
teknar yrðu upp viðræður við full-
trúa Dalai Lama, útlægs leiðtoga
Tíbeta. Yfirlýsingunni hefur verið
fagnað víða um heim. »15
Loftmengun í Reykjavík
 Mælist mengunargildi við götur of
hátt gæti þurft að draga úr umferð
eða loka götum tímabundið. Loft-
gæði í Reykjavík eru ekki nægilega
mikil segir heilbrigðisfulltrúi borg-
arinnar. »6
SKOÐANIR»
Staksteinar: Flokkur elítunnar
Forystugreinar: Fundur Geirs og
Brown | Vaktabreytingar á
Landspítala
UMRÆÐAN»
Meira af stjörnum
Ríkið og sveitarfélögin
Kjartan í kröppum dansi
Menningarstefna ESB
Lesbók: Miðskilningur
Gangan lýkur upp heimum
Börn: Leikfangaorðasúpa
Gömlu frímerkin í uppáhaldi
LESBÓK | BÖRN »
 4
 4  4 4

4

4
 4 5#6 (  / " , "#
7"!""! ' 2 

  4
4

4  4 
4  4  4

. 8 %2 ( 
 4

 4 
 4

4 
 4

4 9:;;<=>
(?@=;>A7(BCA9
8<A<9<9:;;<=>
9DA(8 8=EA<
A:=(8 8=EA<
(FA(8 8=EA<
(3>((A' G=<A8>
H<B<A(8? H@A
(9=
@3=<
7@A7>(3,(>?<;<
Heitast 8°C | Kaldast 1°C
 Norðlæg átt, 8-15
m/s. Él og sums staðar
þokuloft norðan til.
Bjartviðri sunnan- og
suðvestanlands. » 10
Sigríður Víðis Jóns-
dóttir horfði á fót-
bolta með íslenskum
skáldum í Barcelona
í tilefni af degi bók-
arinnar. »49
BÓKMENNTIR»
Skáld og
knattspyrna
FÓLK»
Prófar hjónabandið í
þriðja sinn. »49
Gestir félagsmið-
stöðva köstuðu
rjómakökum í
andlitið á starfsfólk-
inu – í góðgerð-
arskyni. »53
FÓLK»
Allt fyrir
gott málefni
TÓNLIST»
Lágt gengi hefur áhrif á
tónleikahald. »55
TÓNLIST»
Dýrt að borga strákana
út úr fangelsum. »47
reykjavíkreykjavík
VEÐUR»
1. Hættir sem fréttamaður á Stöð 2
2. Rýmingu lokið á Miklubraut
3. Ungmenni tefja umferð
4. Yfirlýsing frá Láru Ómarsdóttur
 Íslenska krónan styrktist um 1,4%
GRÆDDUR er geymdur eyrir segir
máltækið og ekki að ástæðulausu
sem keðja lágvöruverðsverslana
kaus að nota bleikan sparigrís í
vörumerki sínu. Það er þó ekki
ókeypis að safna í baukinn, að því
gefnu að látið sé telja í útibúi hjá
BYR sparisjóði.
Það kostar þannig 900 krónur fyr-
ir þá sem ekki eru í viðskiptum við
bankann að láta telja úr sparibauk í
einhverju útibúa BYR, að því gefnu
að upphæðin sé undir 10.000 kr. Sé
upphæðin hærri tvöfaldast talning-
arþóknunin í 1.800 krónur.
Hjá Glitni fengust þær upplýs-
ingar að ókeypis væri að láta telja úr
bauknum, hvort sem viðkomandi
væri viðskiptavinur bankans eður ei,
nema ef um væri að ræða útibú
bankans í Kringlunni, þar þarf að
greiða 190 kr. þjónustugjald fyrir
talninguna, eins og allar færslur, eft-
ir kl. 16.00 á föstudögum og sama
verð á laugardögum.
Talningin hjá Landsbankanum og
Kaupþingi banka er einnig ókeypis
nema þegar myntmagnið er orðið
mjög verulegt, þá þarf að greiða
tímaþóknun fyrir. | baldura@mbl.is
Auratal
Einnig fellir hún flugfjaðrir á þess-
um slóðum. Síðan liggur leiðin aft-
ur norður í sumarlandið.
Nýr tækjabúnaður kann að varpa
nýju ljósi á langferðir kríunnar. Dr.
Guðmundur sagði að nú væru kom-
in á markað smágerð mælitæki sem
hægt væri að festa á kríur, en bún-
aðurinn er í raun ljósmælir með
klukku. Tækið skráir hvenær birtir
og dimmir á verustað fuglsins dag
hvern. Eftir eitt ár þarf að ná mæl-
inum aftur og þá má lesa með nokk-
urri nákvæmni úr sólarganginum
hvar fuglinn hefur haldið sig.
„Ég hef sjálfur horft á hana fara
frá Suðurskautslandinu. Það var
fyrir miðjan mars að hún byrjaði að
flögra af stað. Fyrstu fuglarnir
koma hingað um 24. apríl. Þær eru
því að minnsta kosti mánuð á leið-
inni,“ sagði Guðmundur.
ELSTA merkta íslenska krían sem
hefur endurheimst var á 22. aldurs-
ári. Því er ekki ósennilegt að hún
og jafnöldrur hennar hafi þá þegar
flogið sem svarar fjarlægðinni til
tunglsins (384 þúsund km) og aftur
til baka. Fyrstu kríu vorsins á land-
inu varð vart fyrr í vikunni, en
þessir vorboðar sjást gjarnan í
kringum 24. apríl.
Krían er víðförlust íslenskra far-
fugla. Varpstöðvar hennar eru hér
á landi en vetrarstöðvar við Suð-
urskautslandið. Þessa leið fljúga
fullorðnar kríur á hverju ári og
ungar að hausti. Ungfuglar koma
fæstir hingað á fyrsta sumri en
skila sér tveggja ára þegar þeir
hefja varp. Ætla má að íslenskar
kríur leggi að baki 30-40 þúsund
kílómetra ferðalag á ári hverju, að
mati Guðmundar A. Guðmunds-
sonar, vistfræðings hjá Nátt-
úrufræðistofnun Íslands.
Flýgur leið sem nemur
ummáli jarðar
Á hverju ári flýgur krían sem
nemur ummáli jarðar við miðbaug.
Leið kríunnar liggur líklega suður
með vesturströnd Afríku og hefur
sést til hennar við strendur Suður-
Afríku en þaðan hverfur hún í des-
ember til Suðurskautslandsins.
Leiddar hafa verið líkur að því að
krían fljúgi réttsælis hringinn í
kringum Suðurskautslandið og
fylgi ríkjandi vindáttum meðan hún
dvelur þar. Krían heldur sig við ís-
röndina þar sem hún finnur sér æti.
Elsta krían til
tunglsins og
aftur til baka
   
  
!"# 





  

$%









$&








 




 
'( #
%() 
&*
     

   

 



 
&*
+
 


    


 ! 


 

  

"! 

#$
Íslenskar kríur leggja árlega að baki 30-40 þúsund kílómetra ferðalag
Morgunblaðið/Ómar
Ferðalangur Krían er komin en
hún er víðförlust farfugla.
JUERGEN Boos, framkvæmda-
stjóri bókakaupstefnunnar í Frank-
furt segir mikla vinnu framundan
fyrir Íslendinga, sem eru heiðurs-
gestir kaupstefnunnar árið 2011.
Hann segir mikilvægt að vel sé
stutt við þýðingar, bæði á þýsku og
önnur tungumál, og að virkja þurfi
sem flesta til þátttöku.
Um leið og hann ætlast til góðrar
kynningar á íslenskum bókmennt-
um þá vill Juergen að Íslendingar
taki með sér á bókamessuna 2011
allt það sem er að gerast í íslenskri
menningu í dag, bæði það sem flýt-
ur í meginstraumnum, og líka hitt
sem kann að leynast undir yfirborð-
inu.
Vinnan leggst þó ekki öll á Íslend-
inga því Juergen bendir á að þýskar
og evrópskar menningarstofnanir
leggi mikið á sig til að gera góð skil
menningu þeirrar þjóðar sem hamp-
að er í Frankfurt hverju sinni.
 Allt sem er að gerast | 16
Vill ferska strauma
úr öllum kimum
Til mikils ætlast af Íslandi á bókamessu