Morgunblaðið - 28.09.2008, Síða 13

Osama Bin Laden sína eldskírn á
sínum tíma og hefst jafnvel við enn.
Þar fæddist óargadýrið, sem Banda-
ríkjamenn eru nú að reyna að fella.
Á níunda áratugnum kyntu Banda-
ríkjamenn undir samstöðu múslíma
gegn Sovétmönnum. Nú beinist sú
samstaða gegn þeim.
Samband pakistanska hersins og
leyniþjónustunnar við þessi öfl hefur
alltaf verið sterkt. Pakistanar
studdu talibana í borgarastyrjöld-
inni í Afganistan.
Eftir 11. september snerust Pak-
istanar á sveif með Bandaríkja-
mönnum í hinu svokallaða stríði
gegn hryðjuverkum, en þótt Bush
stillti sér upp þétt við hlið Mushar-
rafs var alltaf ljóst að hollusta Pak-
istana var ekki óskipt. Í bandaríska
stjórnkerfinu hefur líka alltaf ríkt
tortryggni garð Pakistana og hafa
margir séð á eftir þeim 11 til 12
milljörðum dollara, sem Bandaríkja-
menn hafa látið Pakistana hafa til að
efla baráttuna gegn hryðjuverkum
og þykja hafa skilað ákaflega litlum
árangri.
Vaxandi tortryggni
Tortryggnin hefur farið vaxandi,
sérstaklega eftir að Musharraf
hrökklaðist frá völdum og Asif Zar-
dari, ekkill Benazir Bhutto, sem ráð-
in var af dögum á liðnu ári, komst til
valda. Til marks um það hvað grunnt
er orðið á traustinu er að bandaríska
leyniþjónustan, CIA, telur sig hafa
sannanir fyrir því að pakistanska
leyniþjónustan, ISI, hafi verið með í
ráðum þegar hryðjuverkamenn
sprengdu indverska sendiráðið í Ka-
búl, höfuðborg Afganistans, í júlí.
Leyniþjónustan ISI var stofnuð
1948, árið eftir að Pakistan fékk
sjálfstæði og var ætlað að safna upp-
lýsingum um umheiminn, en eftir
1979 varð hennar helsta verkefni að
þjálfa og vígvæða íslamska víga-
menn til að halda í heilagt stríð gegn
Sovétmönnum.
53 manns létust í árás hryðju-
verkamanna á Marriott hótelið í Isl-
amabad á þriðjudag. Þetta er eitt
mannskæðasta hryðjuverk, sem
framið hefur verið í Pakistan. Al-
menningsálitið í Pakistan er á þá
lund að hryðjuverkið megi rekja
beint til íhlutunar Bandaríkjanna.
Viðkvæðið er að hið nána samband
við Bandaríkjamenn hafi aðeins leitt
til vandræða.
Mótsagnakennt samband
Pakistönsk mynd, sem nefnist
Khuda ke Liye (Í nafni guðs), hefur
notið mikilla vinsælda heima fyrir og
er sögð ná vel hinni mótsagna-
kenndu veröld múslíma eftir 11.
september 2001. Hún fjallar um tvo
bræður, sem báðir eru með tónlist-
arhæfileika, en fara hvor sína leið.
Annar hafnar músíkinni af trúar-
legum ástæðum, gengur í lið með
bókstafstrúarmönnum og endar á
landamærum Afganistans og Pak-
istans. Hinn verður kennari við tón-
listarskóla í Chicago, verður ást-
fanginn af bandarískri konu og
giftist henni. Eftir 11. september
umturnast veröld hans. Hann er
kvaddur til yfirheyrslu og pyntaður.
Þegar hann loks er látinn laus er
hann orðinn andlegt skar. Banda-
ríkjamenn sjá ekki mun á fjendum
sínum og bandamönnum.
Innri átök
En árásina á Marriott-hótelið má
ekki bara rekja til Bandaríkja-
manna. Norðvesturhéruðin láta
ekki að stjórn og pakistanski herinn
bæði styður og beitir sér gegn þeim
herskáu öflum, sem þar eru. Víga-
menn, sem láta til skarar skríða í
Afganistan, kunna að vera nytsamir
bandamenn, en þeir, sem beita sér
gegn pakistönskum stjórnvöldum
eru það ekki. Og yfirleitt er ekki
hægt að greina á milli þessara afla.
Frá því að bandamenn réðust inn
í Afganistan og talibanar og Al-
Qaeda leituðu skjóls í Pakistan hafa
mörg hundruð pakistanskir her-
menn fallið í átökum í norðvest-
urhéruðunum.
Pakistanski herinn hefur í nokkr-
ar vikur barist við vígamenn í Bauj-
ur í norðvesturhéruðunum. Ekki er
vitað um mannfall í þessum átökum
en hermt hefur verið að fjöldi
óbreyttra borgara hafi fallið og í
ágúst var sagt að 50 þúsund manns
hefðu flúið heimili sín. 900 þúsund
manns búa í Bajaur. Helsta vígi Al-
Qaeda og talibana er í Wasiristan,
en Bajaur kemur þar á eftir.
Pakistanska hernum hefur ekki
orðið mikið ágengt í átökum við
vígamenn í hinum torfæru fjallahér-
uðum við landamærin. „Bajaur er
prófsteinninn,“ var haft eftir yf-
irmanni úr pakistanska hernum.
„Sigur eða tap þar ræður úrslitum
um framtíð hinna fjallahérðanna.“
Þar er hins vegar við ramman
reip að draga og hefur komið fram
að vígamennirnir séu vel vopnum
búnir, hafi betra samskiptakerfi en
herinn og séu vel skipulagðir.
Einnig er hermt að vígamenn
streymi nú til Bajaur frá öðrum
svæðum í norðvesturhéruðuðnum
og yfir landamærin frá Afganistan.
Árásin á Marriott-hótelið hafi
einnig átt að sýna að baráttan við
þessi öfl yrði ekki einangruð við af-
skekkt fjallahéruð.
Staðan er flókin í Pakistan.
Blaðamaðurinn Ahmed Rashid
hefur skrifað bækur um ástandið í
þessum hluta Asíu. Hann segir að
árásir Bandaríkjamanna í Pakistan
muni flækja málin enn meira fyrir
yfirmanni hersins, Ashfaq Kayani.
„Hættulegast er að vaxandi andúð
á Bandaríkjamönnum muni gera
Kayani erfitt að koma hlutum í
verk,“ segir hann.
„Hvað sem það kostar“
Musharraf gerði Kayani eft-
irmann sinn og valdi hann með vel-
þóknun Bandaríkjamanna. Nú
kveðst hann ætla að verja landa-
mæri Pakistans fyrir ágangi Banda-
ríkjamanna „hvað sem það kostar“.
Talsmaður hersins hefur lýst yfir því
að bandarískir innrásarmenn verði
skotnir. Fjórir af hverjum fimm
Pakistönum eru samkvæmt skoð-
anakönnun andvígir því að Banda-
ríkjamenn ráðist á liðsmenn Al-
Qaeda í Pakistan.
Það er ekki laust við að allt sé
komið á haus þegar pakistanski her-
inn bíður þess með brugðnar byssur
að taka á móti bandarískum her-
mönnum, vígvæddur með ríkulegum
framlögum frá Washington. Sam-
tímis berst pakistanski herinn í
fjallahéruðum Pakistans við sömu
andstæðinga og Bandaríkjamenn
kljást við í Afganistan.
blossað upp að gefnu tilefni. Á einum
degi höfðu fimm manns látist af völd-
um hnífstunguárása.
„Frómt frá sagt verður maður að
horfast í augu við þá staðreynd að
strax í barnaskóla geta kennarar séð
hvaða börn verða alvarlegt vandamál
að sex til átta árum liðnum. Okkur
hefur algjörlega mistekist. Þess
vegna ættum við að horfa til lengri
tíma með að leysa þessi mál,“ sagði
Grieve, sem er á því að þeir sem
gangi með hnífa fái þyngri refsingar.
Mikið verk fyrir höndum
Forsætisráðherrann, Gordon
Brown, lagði líka orð í belg um þetta
leyti og lofaði að senn yrði birt áætlun
ríkisstjórnarinnar um unglingaglæpi.
Ný nálgun til að fyrirbyggja glæpi
unglinga fælist í „harðari foreldra-
fræðslu“, í hverfum þar sem vand-
ræðin væru mest.
Séra Les Isaac í Ascension Trust,
fyrrum klíkuforsprakki í Norður-
London, sagði ungt fólk vera reitt,
ruglað í ríminu og með óskaplega
mikla vonleysistilfinningu. Hann var-
aði við of mikilli bjartsýni og taldi að
það tæki svo mikið sem fimmtán ár að
uppræta hnífamenninguna – og átti
vitaskuld við ómenninguna, þar sem
fíkniefni koma oftar en ekki við sögu.
Sannarlega risavaxið verkefni að
uppræta, eins og breski borgarstjór-
inn sagði.
„Maður heyrir um að börnin séu að
deyja, en ekkert er gert,“ sagði
mamma Marshalls.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28. SEPTEMBER 2008 13