Skinfaxi - 01.04.1969, Page 8

Jón
Kjartansson
inn og kjör sjómanna, sem eru ban-
vænni en styrjöld vegna hinna mann-
skæðu sjóslysa, íþróttir og íþrótta-
kennslu, um fánamálið og um fullveld-
isbaráttuna og deilurnar um stjórnar-
formið, sem væru þó ekki eins áhrifa-
mikið stórmál og uppeldi þjóðarinnar.
Það er langt frá því að hér með sé
tæmd ritverkaskrá Jónasar Jónssonar
meðan hann var ritstjóri Skinfaxa. Hér
er aðeins drepið á mörg af viðfangs-
efnum hans. Einnig hélt hann áfram að
skrifa í blaðið eftir að hann lét af rit-
stjórn.
-fc Um ,,Filistea“
Mikla athygli vöktu greinar Jón-
asar um ,,filistea“, en svo kallar hann
hina nýju stétt braskara og fjárbralls-
manna, sem rökuðu saman fé með því
að blekkja hrekklaust fólk og auðtrúa.
— Fyrsta greinin um filistea birtist í
febrúarblaðinu 1914. Þar segir m. a.:
„Þeir læðast ekki inn í hús manna um
nætur né storma þau með ofbeldi til
féfanga. Þeir koma um hábjarta daga,
prúðir og vel búnir, og hegða sér í öllu
á vísu vel siðaðra manna. Þeir tefja,
þiggja beina, kveðja, fara og enginn
gætir að fyrr en þeir eru farnir, að þeir
hafa haft á brott með sér meira eða
minna af eigum þess, er þeir gistu,
stundum aleiguna og mannorðið með.
Engin leið er að veita þeim eftirför til
að ná fengnum úr greipum þeirra. Allar
gerðir þeirra eru löglegar. List þeirra er
í því fólgin að hafa fé af öðrum á lög-
legan en siðferðilega rangan hátt.“
I greinunum um filistea eru margar
lýsingar á atferli þeirra víða um land
og varar Jónas fólk við þessu banvæna
meini í þjóðarlíkamanum. — Þessar
hvössu, vægðarlausu greinar vöktu víð-
tæka athygli og voru mikið ræddar.
Að sjálfsögðu lögðu margir Skinfaxa
til efni í ritstjórnartíð Jónasar, þótt
sjálfur væri hann langafkastamestur.
Meðal þeirra voru Guðbrandur Magn-
ússon, Tryggvi Þórhallsson, Bjarni Ás-
geirsson, Sigurður Nordal, Jakob Ó.
Lárusson, Guðmundur Davíðsson,
Steinþór Guðmundsson, Jón Dúason,
Páll Zóphaníasson og Sigurður Guð-
mundsson skólameistari. Guðmundur
Björnsson landlæknir skrifar um bog-
list, sem hann kveður vera girnilega í-
þrótt og megi ekki vanrækja hana
fremur en kúluvarp. Mikið er ritað um
félagsmál hreyfingarinnar, skógrækt,
málvöndun, íþróttamál, íslenzka nátt-
úru og náttúruvernd, bindindismál o.fl.
-j*r Stefáni G. boðið heim
Ástæða er til að minnast sérstak-
lega á grein, sem Jónas Þorbergsson
ritaði í júlíhefti Skinfaxa 1916. Þar
leggur hann til að ungmennafélögin
hafi forgöngu um að bjóða skáldinu
Stephan G. Stephanssyni heim til Is-
lands. Þessi bóndi vestur í Klettafjöll-
um hafði þá auðgað okkur að stórfeng-
legum. Ijóðum, og Jónas taldi það við-
eigandi að íslenzk æska byði honum
heim. Þessi hugvekja Jónasar Þorbergs
10
SKINFAXT