Náttúrufræðingurinn - 2008, Blaðsíða 44

Náttúrufræðingurinn
fara ekki í hellana nema í fylgd
eru til komin á sömu forsendum.29
Vegamannahellir, sem fannst í júní
1963, var stórskaðaður á tiltölulega
skömmum tíma.15 Bláfjallahellarnir
byrjuðu að láta á sjá um leið og
umferð hófst í Bláfjöll upp úr 1970
og svo má lengi telja. Hundruð
dropsteina, ómælt magn dropstráa
og nokkuð af sjaldgæfum stein-
minjum hefur um áratugaskeið
verið brotið, skaddað og fjarlægt
úr hellum landsins. Lítt þekktir og
áður óþekktir hellar, sem fundist
hafa á seinni árum, eru eðli máls-
ins samkvæmt enn lítt eða ekki
skemmdir.25 Þessa hella ber okkur
að reyna að varðveita.
Ósnortnir hellar, áhugi og óheft
umferð fólks er nokkuð sem fer
ekki vel saman, a.m.k. ekki
lengi.2'4'9'10'15'28 Undanfari og for-
senda skaða er að fregn um tilvist
hellis berist á milli manna. Oftar
en ekki hefur verið um að ræða
opinbera umfjöllun, yfirleitt í formi
blaðagreina, tímaritsgreina eða
6. mynd. Brotnir dropsteinar
við neðri greiningu í Leiðar-
enda 2007. Þeir voru brotnir
á tímabilinu 2000-2006,
líklega óvart. Hálf öld er
liðin frá auglýsingu Náttúru-
verndarráðs um friðlýsingu
dropsteina íhellum landsins.
Bannað er með öllu að brjóta
og/eða fjarlægja steiminjar
úr hraunhellum. Steinarnir á
myndinni voru færðir um
stundarsakir á (sinn, þar sem
auðveldara er að aðgreina þá,
og síðan aftur þangað sem
þeir áður lágu og er það ekki
til eftirbreytni. Fólk er sér-
staklega beðið að hreyfa ekki
við brotnum steinum sem
þessum heldur láta þá liggja.
Takist vel til tneð fyrirhug-
aðar varðveisluaðgerðir í
Leiðarenda, er vel hugsanlegt
að lagfæra megi þessa steina
og koma þeim fyrir á eða
nærri upprunastað. Ljósm.l
Photo: Arni B. Stefánsson.
7. mynd. Mynd tekin íjórundi 1983. Lögð ásatnt fleiri myndutn fyrir Náttúruverndarráð veturinn '83/'84, ásatnt rökstuddum tillögutn
um friðlýsingu og lokun. Ljóstn./Photo: Árni B. Stefánsson.
124