Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 36

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 36
5. tafla. Aldurshlutföll rjúpna að vori, Norðausturland 1981 til 1994. - Age ratio of Rock Ptarmigan in spring, NE-lceland 1981 to 1994. ársg. karrar (%) yearling cocks n ársg. kvenfuglar (%) yearling females n ársg. fuglar (%) yearlings n 1981 53 17 50 8 54 134 1982 60 43 59 17 63 125 1983 70 53 65 31 64 175 1984 66 29 88 25 62 173 1985 61 51 73 26 71 197 1986 50 16 67 15 61 79 1987 46 39 56 41 56 123 1988 54 13 53 19 50 84 1989 71 14 73 11 62 52 1990 22 9 50 10 47 64 1991 25 8 0 1 45 31 1992 60 5 40 5 58 31 1993 50 2 50 2 57 23 1994 54 80 74 47 60 194 Samtals 57 379 66 258 60 1485 ■ UMFjÖLLUN Riúpnatalningar Sú talningaaðferð sem oftast hefur verið beitt á rjúpur hér á landi er afbrigði af svo- kallaðri kortunaraðferð (mapping method) sem upphaflega var þróuð til að telja óðalsbundna spörfugla (Enemar 1959). Aðferðin gengur út á það að færa inn á kort af talningasvæðinu alla karlfugla með óðalsatferli. Mælst er til þess að hvert talningasvæði sé heimsótt að minnsta kosti 10 sinnum og lágmark þrjár skráningar þarf til að viðkomandi karlfugl sé tekinn gildur (Bibby o.fl. 1992). Yfirleitt hafa rjúpnatalningamenn látið eina heimsókn nægja (sjá þó Bengtson 1971). Gengið hefur verið út frá því að allir heimilisfastir karrar sjáist í einni yfirferð, þar sem hvorki skógur né kjarr tálmar sýn og hvítur búningur og auglýsingaratferli geri karr- ana svo áberandi að lítil hætta sé að missa af neinum. Þetta er örugglega nokkur ein- földun, en engin markviss tilraun hefur verið gerð til að meta hversu áreiðanlegar og endurtakanlegar þessar lalningar eru. Arnþór Garðarsson (1988) bar þó saman þekktan fjölda karra á 100 ha svæði í Hrísey 1966 til 1968 og það sem fannst á sama svæði í heildartalningu á allri eynni. Hann segir að nær allir karrar hafi komið fram í heildartalningunni (munnl. uppl.). Ég gerði svipað við Hól á Tjörnesi og í Hofstaðaheiði í Mývatnssveit 1994 og fékk sömu niðurstöðu og Arnþór. Það er öllum ljóst sem fylgst hafa með atferli karra á vorin að það er mjög breyti- legt eftir dögum, tíma dags og milli ein- staklinga. Hagstæðast er að telja seint í maí (eftir 20.) en þá er óðalstaferlið í hámarki. Atgangurinn í körrunum er mest- ur á morgnana og kvöldin. Yfir hádaginn, sérstaklega í sólskini, er erfitt að finna þá og menn ættu ekki að reyna talningar á milli kl. 10.00 og 17.00. Samanburður við önnur svæði Rjúpnatalningar hafa farið fram á nokkr- um öðrum svæðum síðan 1981, meðal annars í Hrísey á Eyjafirði (frá 1983), á Fjöllum í Kelduhverfi (1981 til 1990, þó ekki 1983), Kvískerjum í Öræfum (1981 til 1994) og í Heiðmörk ofan Reykjavíkur (1982 lil 1994, þó ekki 1989) (6. tafla). 146
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.