Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1995, Qupperneq 84

Náttúrufræðingurinn - 1995, Qupperneq 84
hægfara hækkun á yfirborði landsins. Sjálfsagt má deila um hvort leyfilegt sé að fara svo með tölur sem hér er gert, en hér eru það ekki fyrst og fremst tölumar sem um er að ræða heldur þær jarðfræðilegu staðreyndir sem þær em notaðar sem tákn fyrir. Mælingar sem hér eru lagðar til grundvallar eru milli 40 og 50 og á yfir 30 mismunandi stöðum, frá Hnútuhólma í norðri niður um Skaftártungu að Hrífunesi og vestan frá Innri-Tólfahring austur fyrir Innri-Geirlandsá eins og áður segir. Hvað tímasetningu gossins varðar fer svo nærri um allar tölur að á meðan engar öruggari tímaákvarðanir liggja fyrir þykir eðlilegast að halda sig við það ártal sem heimildin um það tilfœrir, þ.e.a.s. 1112 e. Kr. ■ LOKAORÐ Næsta ljóst er að þarna hefur stórgos orðið en um hraunrennsli liggja ekki aðrar upp- lýsingar fyrir en hin hógværu orð séra Jóns Steingrímssonar: „Þá er hálfbevísanlegt, að hér hafi eldur fram komið og hraun- spýju eptir sig látið.“ Ekkert er nú vitað um hraunspýju þá né annað um eldgos þetta en það sem hér hefur verið dregið saman. Hraun þekja geysistórt svæði í dal Skaftár hér neðan við, allt niður að því litla sem enn sést af því mikla Skaftárgljúfri. Það svæði liggur ekki vel við rannsóknum, umgirt og gegnumdregið sem það er af kvíslum úr Skaftá. Það er þó næsta víst að þar er ýmislegt áhugavert að sjá, þ.á m. hólmar sem Skaftáreldahraun hefur ekki runnið yfir, en hvað kann að koma fram í þeim skal hér ekki reynt að spá í. ■ HEIMILDIR Guðrún Larsen 1978. Gjóskulög í nágrenni Kötlu. 4. árs ritgerð við jarðfræðiskor Há- skóla Islands. Jón Jónsson 1958. Hálsagígir. Náttúrufræðing- urinn 23. 51-53 Jón Jónsson 1983. Eldstöðin við Leiðólfsfell og sögnin um Tólfahring. Náttúrufræðingur- inn 55. 73-81. Jón Jónsson 1985a. Rústirnar við Réttarfell og Leiðólfsfell. Árbók Hins ísl. fornleifafélags, bls. 129-135. Jón Jónsson 1985b. Skaftáreldar 1783-1784. Ritfregn. Náttúrufræðingurinn 54. 93-96. Jón Jónsson 1989. Tólfahringur og Leiðólfs- fell. Árbók Hins ísl. fornleifafélags, bls. 121-131. Jón Jónsson 1990. Eldborgaraðir og Rauð- öldur. Dagskráin, Selfossi. Jón Jónsson 1994a. Hólmi er í hrauni. Heima er best, 4. tbl. Jón Jónsson 1994b. Eyrahólmi og Rauðhólar. Dagskráin 15.12. Jón Jónsson 1994c. Eldreinin mikla. Náttúru- fræðingurinn 64. 111-130. Jón Steingrímsson 1788. Fullkomið skrif um Síðueld. Safn til sögu íslands IV, bls. 1-57. Sigurður Þórarinsson 1968. Skaftáreldar og Lakagígar. Náttúrufræðingurinn 37. 27-57. Sigurður Þórarinsson 1981. Bjarnagarður. Ár- bók Hins ísl. fornleifafélags, bls. 3-39. Sveinn Pálsson 1945. Ferðabók, bls. 259 og 549. Snælandsútgáfan. Sæmundur Hólm 1784. Om Jordbranden paa Island í Aaret 1783. Kiöbenhavn. Þorvaldur Thoroddsen 1894. Ferð um Vestur- Skaftafellssýslu sumarið 1893. Andvari, bls. 44-161. Þorvaldur Thoroddsen 1894. Rejse i Vester- Skaftafells Syssel paa Island í sommeren 1893. Geografisk Tidskrift H.V. 12. Bind, bls. 168-234. ■ SUMMARY VOLCANIC ERUPTION AT Leiðólfsfell In the summer 1983 the author of this note came across a previously unknown volcano west of Mount Leiðólfsfell in southern Ice- land. In an account the Reverend Jón Stein- grímsson (1788) mentioned that the farm Skál once had been damaged by a volcanic erup- tion, time of the event not mentioned. Further- more he gave a reference to a written source, now lost, which mentions that a whole rural district of 12 farms, named Tólfahringur, had been destroyed by “too heavy ash fall” about the Year 1112 A.D. The source of the ash is not mentioned. 192
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.