Samvinnan - 01.03.1926, Blaðsíða 84

78
SAMVJNNAN
Síðan árið 1713 hefii það verið föst regla, að þingið
tekur enga fjárveitingu til umræðu, nema að stjórnin
biðji um hana. Ef þingið (þ. e. neðri deild) vill bæta ein-
hverri fjárveitingu við frumvarp stj ómarinnar, verður
að senda konungi bænarskrá um, að hann sjái um, að
stjórnin taki málið að sér. þetta kemur aldrei fyrir nú á
dögum, því fjármálaráðherra kynnir sér helstu áhugamál
neðri deildar áður en hann leggur fjárlagafrumvai’pið
fyrir þingið.
Af útgjöldum ríkisins er fullur þriðjungur íastákveð-
inn, og breytist ekki frá ári til árs. Svo sem laun konungs,
vextir og afborganir af ríkisskuldum, laun dómara og
sendiherra og svo framvegis. Aðrar fjárveitingar eru
samþyktar af þinginu til eins árs í einu. í byrjun hvers
þings eru samin lög um að stjórnin megi veita fé til hers-
ins. Ef þetta væri ekki samþykt í eitt sinn, yrði stjórnin
að leysa upp herinn. þetta hefir verio venja síðan árið
1688, til þess að koma í veg fyrir, að konungur gæti haft
fastan her, sem nota mætti til þess að kúga þjóðina, eins
og Miðaldakonungarnir reyndu að gera. Englendingar
óttast ekkert eins og harðstjórn, hvort sem hún kemur að
ofan eða neðan.
Útgjöldunum er skift í þrjá flokka. Til hers, flota og
borgaralegrar embættisstjórnar (The Spending Depart-
mente). Á síðustu tímum er einnig kominn nýr liður, út-
gjöld til alþýðumentunar. »
Nú ber þess að gæta, að eftir enskum skilningi á ekki
að veita fé til verklegra framkvæmda úr ríkissjóði, nema
heill og öryggi alríkisins krefjist þess. Hafnir, brýr, veg-
ir og járnbrautir og sömuleiðis fl«stir skólar og sjúkra-
hús, erm bygð af bæjarfélögum, einstökum mönnum eða
hlutafélögum, eða þá reistir með frjálsum samskotum,
eins og áður er skýrt frá. þegar fé er veitt úr ríkissjóði
til þesskonar fyrirtækja, er það annaðhvort að stjórnin
eftir samkomulagi við ópólitíska nefnd sérfróðra manna
ræður hvernig fénu er varið, eða að þingið samþykkir