Samvinnan - 01.08.1970, Blaðsíða 13

Geirharður Þorsteinsson
Björn Ólafs
Garðar Halldórsson
Jón Haraldsson
Einar Þorsteinn Ásgeirsson
eða ómeðvitað getur listamaður-
inn — arkitektinn — leyst úr læð-
ingi og undirstrikað á þann hátt,
að einkenni staðarins komi skýrt
fram og áhugamaðurinn geti séð
það fyrir sér sem óaðskiljanlega
og fagra heild.
Menn verða að gæta fyllstu
varúðar gagnvart þeim vanda,
sem blasir við, um leið og við
gefum mönnum með einhliða og
ófullnægjandi menntun rétt til
að mynda þann ramma sem okkur
er ætlað að búa í. Afleiðingar af
slíku blasa við alltof víða. Sjáið
hvernig heildin er víðsvegar rof-
in, sjáið öll húsin, sem umkringja
okkur, hversu ljót þau eru mörg,
hve illa skipulögð og léleg í
lögun. Þau þrengja sér inn á okk-
ur, láta okkur ekki í friði og auka
á vanlíðan okkar.
Ekki verður komizt hjá að
minnast á, hversu æskilegt það
væri að margir afkastamiklir
húsateiknarar (formsmiðir), t. d.
Húsnæðismálastjórn ríkisins,
vönduðu betur vöru sína, hvað
snertir útlit, lögun og gerð þeirra
húsa sem þeir hafa á boðstólum.
Margir eiga ekki annarra kosta
völ en kaupa hús hjá Húsnæðis-
málastjórn, og væri henni því í
lófa lagið að vera með í barátt-
unni fyrir fegurra umhverfi.
Arkitektinn hagnýtir tækni-
lega, vísindalega, fræðilega og
mannúðlega skipulagningu í þágu
hins hversdagslega raunveruleika,
þar sem umhverfi, byggingar og
samgönguæðar mynda þaulhugs-
aða, haglega skipulagða heild, og
einstaklingurinn getur notið sín
og umhverfisins á mannsæmandi
Gamalt ítalskt sveitaþorp sem virðist lúta sömu lögmálum byggingarlistar
og gamli íslenzlci sveitabcerinn á neðri myndinni.
hátt. Nú hefur greinarhöfundur
sennilega tekið fullmikið upp í
sig, því það sem nú var sagt er
ekki í samræmi við raunverulegt
ástand. Jafnvel svo mikilvægur
hlutur sem uppbygging sam-
göngukerfisins er hér á landi
nær eingöngu í höndum einhliða
tækniþjónustu, en slíkt er auð-
vitað þjóðfélaginu til ógagns.
Vegur, brú, höfn, flugvöllur, lög-
un stíflu og staðsetning eru
í jafnríkum mæli og húsin eða
húsasamstæðan hluti af heildinni
og gefa þar af leiðandi tilefni til
fagurfræðilegs mats. í stuttu
máli, við höfum ekki leyfi til að
ata út landið með Ijótum og illa
staðsettum hlutum, hvort heldur
er um að ræða hús, brýr, orku-
ver, rafmagnslínur o. s. frv. Við
verðum að njóta liðsinnis sér-
fróðra manna, sem gefa hinni
fagurfræðilegu hlið málanna
gaum.
Niðurstaða
Samkvæmt því sem hér hefur
verið gert að umtalsefni og vegna
mikilvægis þessa fyrir land og
þjóð, má öllum sem þessi mál
varða vera ljóst, að eigi næstu
kynslóðir að geta lifað heilbrigðu
og hamingjusömu lífi í mannúð-
legu umhverfi gerðu af manna-
höndum hér á íslandi, verða þeir
sem ábyrgðina hafa að taka hönd-
um saman og einbeita hæfileik-
um sínum og kunnáttu í heiðar-
legri samvinnu, án persónulegrar
togstreitu, í gagnkvæmri virð-
ingu og trausti.
Knud Jeppesen.
Húsaþyrping á nesi, þar sem samrœmi er milli umhverfis og byggðar,
svo úr verður ein heild.
Landslag séð gegnum trönur, sem skipta því í reiti og mynda ný „rými“.
13