Samvinnan - 01.08.1970, Blaðsíða 30

formaðurinn og félagið sem heild
þá ekki slíka málsmeðferð? Hvers
vegna í ósköpunum gerir félagið
ekki eitthvað áþreifanlegt og af-
drifaríkt í öllum þessum stór-
málum? Ekki tjáir að húka undir
vegg að grátkonusið og væla um
vonzku mannanna. Hífopp! Eða
hafa félagar A.í. gleymt því, sem
stóð í gömlu náttúrufræðinni um
hlutverk hryggsúlunnar?
Nú munu framundan vera
teikningar margra mikilvægra
bygginga á vegum ríkis og jafn-
vel bæjar: Ráðhús, Alþingishús,
Þjóðarbókhlaða Flugstöð í Kefla-
vík og já Stjórnarráðshús, auk
eflaust fleiri bygginga. Er ekki
tími til kominn að við reynum
að leita beztu lausnar pessara
mála, sem hæfileikar okkar leyfa?
Væri ekki ánægjulegt fyrir ráða-
menn þó ekki annað væri, að
geta sýnt erlendum gestum falleg-
ar íslenzkar opinberar byggingar
— eigum við ekki að reyna að
skila komandi kynslóðum ein-
hverjum votti um hátt menning-
arstig forfeðranna með góðri
byggingarlist?
Á síðastliðnum vetri varð
fjaðrafok mikið í íslenzkum
menningarheimi vegna misnotk-
unar leikhússtjóra á aðstöðu
sinni, með döprum listrænum af-
leiðingum. Hvenær má vænta
svipaðra viðbragða á opinberum
vettvangi um byggingarmál okk-
ar? Sízt vildi ég rýra mikilvægi
og þýðingu leiklistar í menningar-
lífi íslendinga. En list leikhúss-
ins er list augnabliksins á hverj-
um tíma. Slæma sýningu góðs
leikrits má bæta við endursýn-
ingu síðar, en slæmur arkitektúr
blífur. Á hvorum vettvanginum
eru þá mistök alvarlegri?
Erfitt er að ímynda sér, að
komandi kynslóðir skipti miklu
máli, hvort yfirkontóristi í leik-
húsi í Reykjavík upp úr miðri 20.
öld hafi misnotað embættisað-
stöðu sína með eðlilegum ár-
angri. Öðru máli gegnir um rang-
ar ákvarðanir um byggingar okk-
ar. Þær verða samtíð og framtíð
langvarandi vitnisburður um
menningarástand íslenzkrar þjóð-
ar á 20. öldinni.
Mannanna verk hljóta æ að
vera ófullkomin. Það hlýtur því
að vera skylda sérhverrar kyn-
slóðar að reyna til hins ýtrasta að
nýta snilld hugar og handa barna
sinna. Þegar önnur sjónarmið en
þessi ráða, er voði á ferð, raunar
alvarlegri og þýðingarmeiri sjálf-
um verkum mannanna. Það er sá
siðgæðislegi subbuháttur, sú for-
myrkvun hugarfarsins, sem er
mengun menningarinnar.
Jón Haraldsson
Skúlptúr
á Skólavörðuholti 1970
Anna María Þórisdóttir:
ÚR BREIÐHOLTI
VIÐ GRÆNASTEKK
Fyrir tveim árum tíndi ég blóm
á stekkjarhólnum:
holtasóley, Ijónslöpp, lyfjagras,
börnin mín skoppuðu um
skorninga,
og golan klappaði þúfnakollunum.
Svo komu öskrandi vélar,
sem tættu sundur gróðurinn
með járnkrumlum,
og hóllinn var jafnaður við jörðu.
Nú stendur nýja húsið okkar
á flakandi sárunum.
GAMALT OG NÝTT
Úr járnkranaskógi,
jarðýtuþyt
og moldarhaugalandslagi
tuttugustu aldarinnar
er már tíðum litið til þín, Viðey,
grænn gimsteinn Sundanna,
þar sem guð fær að láta grasið
vaxa í friði.
Og til mín kemur löngu liðin kyrrð
aðeins rofin sumarþrungnu suði
flugna
og skrjáfi grass og blóma
við skósíðan kjólfald.
MANNAVERK
Ekki er már vandara en öðrum
að klæðast stígvélum
og vaða svaðið
á ófullgerðum götunum,
styðja mig við hrófatildurshandrið
á brú yfir gínandi hitaveituskurð
og berja augum dag eftir dag
úfna, gráa steinveggi
og vatnsósa spýtnahrúgur,
en ég skammast min gagnvart guði.
SNJÓKOMA
Morgun einn hafði grá hönd
gripið um heiminn.
Um stund hélt hún okkur grafkyrr
í greip sinni,
unz hún tók að sáldra
stökum snjókornum,
og brátt tóku moldarbörðin
að likjast sykurstráðum brúnkökum.
Á dag leið og drífan þéttist,
og loks hafði vænni snjóvoðinni
tekizt að kæfa öskur ýtnanna
og beljandi dyn bílanna.
Þá brauzt sólin fram úr skýjum
og brosti yfir hreina jörð.
VOR
Er vorið hafði um stund
leikið liprum fingrum
á strengi vindhörpunnar,
og lóan tók að syngja
í sinubleikum mó,
gengum við menn
út úr gráum húsum okkar
og hófumst vonglaðir handa:
að græða jarðarsárin
mjúku grasi.
30