Andvari - 01.01.1982, Page 122

120
GÍSLI BRYNJÓLFSSON
ANDVARI
Svínavatnshreppi. Þóra andaðist á Auðkúlu 29.6. 70 og varð öllum harm-
dauði, því „hún var heimilisprýði11, segir sr. Jón, og eina dóttur sína lét
hann heita eftir henni. Hún varð síðar prestskona á Auðkúlu. Sesselja ólst
upp hjá þeim hjónum, og kostaði sr. Jón hana til menningar suður í Reykjavík.
Guðný, móðir sr. Jóns, fluttist norður til hans sunnan úr Borgarfirði ,,upp-
gefin og örvasa“ tæplega 76 ára, en ekki lifði hún þar nema eitt sumar. Oddný
Sverrisen, hálfsystir mad. Sigríðar, kom með Þóru sunnan frá Mosfelli og dó á
Kúlu sumarið 1864. ,,Þær hafa allar átt héðan veginn þessar eldri konur, sem
hiá okkur hafa verið. Drottinn hefur viljað, að það væri mitt hlutfall að
búa um þær.“
En það var ekki aðeins gamla fólkið, sem átti sér athvarf á Kúlu og hlaut
umönnun og hinzta umbúnað hjá prófastshjónunum. Sighvatur segir í Presta-
ævum, að auk sinna mörgu barna hafi þau alið udd sex börn að meira eða
minna leyti. Þrjú þeirra munu hafa verið börn Unnar hálfsystur sr. Jóns
(sammæðra) og manns hennar. Benedikts í Grísartungu í Borgarfirði. Áður er
getið Sesselju, hálfsystur sr. Jóns, sem giftist sr. Þorleifi á Presthólum (síðar
Skinnastað). Kom sá ráðahaeur þeim nöfnum Tóni Árnasyni oa sr. Tóni all-
mjög á óvart. - Ingvar hálfbróðir sr. Jóns fluttist norður eftir lát föður síns
og fór að búa, fyrst í Litladal, síðan á Litla-Búrfelli og dó þar 1871 frá konu
og fimm börnum ungum. Var sr. Tón miög áhyggjufullur um afkomu þeirra.
Viðbrögð hans má lesa í bréft 20.6. 1871: ..Svanborg mágkona fór hingað í
vor með tvö yngstu börnin. Nú er í ráði hún fari suður með annað barnið . . .“
Sr. Gísli á Revnivöllum. svili sr. Tóns, andaðist frá mikilli ómegð 31. janúar
1866. Strax og það fréttist norður, sendi sr. Jón mágkonu sinni nokkra
peningahiálp. Síðan tók hann elzta soninn, Eirík. kenndi honum undir skóla
og kostaði hann til náms. Þegar hann fór í skóla, ætlaði sr. Jón að fylgja
honum suður. en ,.hafði ekki treystu til svo langs ferðalags. Ég bið þig eins
og bróður minn að meðtaka hann eins og son minn . . .“ Ekki hafði sr. Jón
peninga til að gefa með Eiríki. En hann sendir sauði, skæðaskinn o. fl. til Tóns
Árnasonar og biður hann sem „fjárhaldsmann fyrir Eirík litla í einu og öllu -
þó upp á mig standi.“ Alla skólatíð Eiríks sést það af bréfum sr. Jóns, hve
einkar annt hann hefur látið sér um hann. - Og mikið glöddust þau Kúluhjón,
þegar ástir tókust með Eiríki og Vilborgu dóttur þeirra. Stóð brúðkaup
þeirra á Auðkúlu 14. september 1884.
Annan ungan mann bar sr. Jón Þórðarson mjög fyrir brjósti og studdi
til mennta. Það var Hafsteinn Pétursson, síðar prestur í Vesturheimi, einn
af þeim mörgu gáfumönnum í Húnavatnsþingi, sem sóttu fram á glæsilegri
menntabraut á öldinni sem leið. „Faðir hans er bláfátækur barnamaður, en
óslökkvandi löngun hjá drengnum að læra, enda eru gáfurnar afbragð og upp-
lagið gott.“ Haustið 1878 fór svo Hafsteinn í skóla, allsþurfandi, byrjar námið
„í trú mót von“, og þó einstaka maður hafi lofað honum óvissri liðsemd,