Andvari

Volume

Andvari - 01.01.2000, Page 170

Andvari - 01.01.2000, Page 170
168 ÞÓRIR ÓSKARSSON ANDVARI Thomsen einnig sinn fasta sess við hlið þeirra danskra skálda sem kennd eru við skáldlegt raunsæi eða rómantisma. Með bókmenntafræðiskrif Gríms frá 5. áratugnum og að nokkru leyti einnig ljóð hans í huga fullyrti t. d. Vilhelm Andersen í bókmenntasögu sinni frá 1924 að Grímur hafi «fremur verið lærlingur nútímalegs rómantisma en hinnar gömlu rómantík- ur». Hann hafi verið «nútíma Islendingur».25 í bók sinni ræðir Sveinn Yngvi Egilsson hins vegar aðallega um þau kvæði sem Grímur orti á seinni hluta ævinnar, og kann það að vera ástæða þess að hann telur Grím hafa fyllt flokk íhaldssamra skálda. Hann er «maður gamla tímans», segir Sveinn Yngvi, «rómantískt skáld á raunsæistíma» (174). Þetta dæmi sýnir að bæði fræðilegar viðmiðanir okkar og þeir textar sem við beinum athyglinni að geta skipt sköpum þegar við leitumst við að setja einstaka höfunda í sögulegt samhengi. Það er næstum útilokað að skil- greina þá í eitt skipti fyrir öll. Jafnframt þurfum við, eins og fyrr hefur ver- ið nefnt, að gera okkur grein fyrir því að viðhorf okkar til þessara skálda mótast að nokkru leyti af túlkun þeirra sem áður hafa fjallað um þá. Á þetta hefur Jón Yngvi Jóhannsson bent í nýlegri grein hér í Andvara þar sem hann leitast við að endurskoða hefðbundna mynd íslenskra bók- menntafræðinga af Grími Thomsen sem «bergrisa í eigin samtíð».26 í þess- ari grein heldur Jón Yngvi því m. a. fram að þau tengsl sem menn hafa séð milli ævi og skáldskapar Gríms Thomsens eigi rót sína í «ákveðinni hug- myndafræði um (íslenska) rómantík» (76), þ. e. þeim skilningi (og rang- skilningi) á þessu tímabili bókmenntasögunnar sem hefur smátt og smátt myndast og við þurfum ævinlega að taka tillit til. Sjálfur boðar Jón Yngvi «gagnrýna, sögulega sýn» á rómantíkina: «Einungis með því að gera okkur grein fyrir þeim grundvallarmwn sem er á heimi okkar og rómantíkurinnar getum við öðlast skilning á henni», segir hann (75). Við þurfum með öðr- um orðum að skoða hana úr nokkurri fjarlægð. Pað viðhorf sem Jón Yngvi er fulltrúi fyrir gengur að mörgu leyti á skjön við afstöðu fræðimannanna fjögurra sem hér hefur verið rætt um og skil- greind var sem «beint samtal» við fortíðina. Óvíst er þó hvort það leiði til byltingar í fræðunum á allra næstu árum. Hitt er ljóst að það er fyllilega í anda 19. aldarinnar að kanna nýjar leiðir, enda sé bágt að standa í stað, og reyndar samræmist sú hugsun einnig meginmarkmiðum fræðimannanna fjögurra. Hvert með sínu móti leiðbeina þau Aðalgeir, Páll, Svava og Sveinn Yngvi okkur um veröld sem er í senn nálæg og fjarlæg, kunnugleg og framandi, en þó umfram allt lifandi og síbreytileg. Af þessum sökum ættu rit þeirra einnig að vekja forvitni og áhuga lesenda og jafnframt að stuðla að enn frekari rannsóknum á 19. öldinni, félagslegu umhverfi henn- ar, skáldum og bókmenntum.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.