Andvari - 01.01.2005, Side 63

andvari
BESSASTAÐASKÓLI
61
skyldi standa þeim til boða sem ekki hugðu á háskólanám í Höfn (Sjá Nanna
Ólafsdóttir: Baldvin Einarsson, 67-93).
Laurits Engelstoft átti lengi sæti í háskólastjóminni. Hann hafði lifandi
ahuga á íslenskum skólamálum. Ekki er ljóst hvenær tillögur Baldvins bárust
honum í hendur, en 8. september 1827 skrifaði háskólastjómin stiftsyfirvöld-
unum á íslandi um endurbætur á Bessastaðaskóla sem hnigu í sömu átt og
tillögur Baldvins (Lovsaml. IX, 204-08). Háskólastjómin leitaði einnig álits
lveggja fyrrverandi stiftamtmanna á skólanum. Annar þeirra, Moltke greifi,
lagði fram viðamikla álitsgerð. Hún gekk í sömu átt og tillögur Baldvins um
hætt húsakynni og fleiri kennslugreinar. Hinn, Peder F. Hoppe, var öllu róttæk-
an. Tillögur hans voru í sjö liðum. Skólapiltar skyldu koma yngri í skólann,
Sumarleyfi stytt eða felld niður, skipt yrði um kennara, einum bekk bætt við og
guðfræði kennd í sérstökum bekk. Hoppe tók hins vegar ekki undir þá skoðun
Baldvins að skortur yrði á embættismönnum vegna þess hve fáir stúdentar
væm brautskráðir. Þá var hann andvígur því að sérskóla „selvstændig Lærean-
stalt“ yrði komið á fót. Kennaralið Bessastaðaskóla fann ekki náð fyrir augum
hans, t.a.m. væru sumir orðnir of gamlir og þekktu ekki til hvemig skólastarf í
Lanmörku þróaðist (Sjá nánar Guðfrœði, kirkja og samfélag, 61-63).
Margt af því sem þama var hugsað og skrifað er harla athyglisvert, og hinn
11 • desember tók háskólastjómin saman rækilega greinargerð til að leggja
fyrir konung. Hún var unnin upp úr tillögum Baldvins og álitsgerðum Hoppe
°g Moltke. Háskólastjómin viðurkenndi að sitthvað í íslenskum skólamálum
væri öðruvísi en skyldi, en það væri þess eðlis að erfitt yrði úr að bæta. Hér
gefst ekki kostur á að rekja frekar efni greinargerðarinnar, enda ber úrskurður
konungs, sem kveðinn var upp 11. janúar 1831, með sér að til lítils hafði
Verið barist. Úrbætur á húsnæði skólans og möguleikar á að gera nemendum
Meift að nema þýsku var það helsta. Einnig var talað um að samræma próf
essastaðaskóla og einkakennara (Lovsaml. IX, 619-30).
Háskólastjórnin skrifaði stiftsyfirvöldum sama dag og úrskurður konungs
Var upp kveðinn og þau svöruðu með rækilegri greinargerð 4. febrúar 1832.
Pau töldu æskilegast að skilja guðfræðikennsluna frá annarri kennslu og
^tofna sérstakan skóla í Reykjavík þar sem hún yrði kennd í prestaskóla. A
Pessum árum var einnig farið að rannsaka rekstur skólans, en samkvæmt
reikningum fóru útgjöldin langt fram úr tekjum.
A fyn-i hluta árs 1832 kom út bæklingur um skólamál á íslandi eftir Tómas
æmundsson undir heitinu Islandfra den intellektuelle Side betragtet. Síðari
uýi hans snerist um endurbætur á æðri menntun og flutning Bessastaða-
, K°la til Viðeyjar. Tómas vildi fjölga námsgreinum líkt og Baldvin og hafa
ennslu í guðfræði sér í lagi.
Hinn 10. apríl 1838 skrifaði háskólastjómin stiftsyfirvöldunum á ný og
' t^aoi eftir tillögum til úrbóta og innti eftir hvort tækilegt væri að efna