Andvari - 01.01.1945, Blaðsíða 45

ANDVARt
Lýðvelclishug\'ekja um islenzkt mál
41
Með þjóð vorri liafa nú á síðustu áratugum orðið miklar
og margvíslegar framfarir, einkum í atvinnulegum efnum, svo
sem olt er á orði liaft. Þótt ekki væri fyrir annað en sam-
ræmis-sakir, þá hæfir ekki, að samtímis verði áframhaldandi
hnignun í andlegum efnum, og enn sízt í því, sem mest er vert,
málinu. Vér verðum því að nema staðar og snúa við, setja oss
t‘ndurnýjuð markmið og keppa að þeim með ráðnum hug.
l’il þessa rekur oss vegna smæðar vorrar ein röksemd enn:
Sem þjóð höfum vér íslendingar
eklcert annað að gera í næstu þús-
und ár en að varðveita íslenzkt
tnál.
Ekkert annað getum vér íslend-
ingar afrekað, sem aðrar þjóðir
geta ekki vissulega gert jafn-vel
eða betur.
Fyrir oss er þetta líka mjög auðvelt verk. Oss lætur mála-
hani yfirleitt betur en flestum öðrum þjóðum, sem ekki er
■>ð undra, því að „orðsins Iist“ hefur í meira en þúsund ár
Nenð eitthvert helzta áhugaefni vort, og hugsanir vorar hafa
‘>llan þennan tíma fullt svo mikið snúizt um orð sem um af-
komumálefni.
í þessu viðhorfi er fólgin hin eiginlega arfleifð vor í menn-
■ogarlegum efnum, og hana er erfðaskylda vor að ávaxta.
Þá er að taka rétt á viðfangsefninu, og þá er fyrst að byrja
undirstöðunni: að gera menningarbrag vorn samhoðinn arf-
leifðinni. & .
Það verður að verða svo með oss sém með öðrum menn-
iugarþjóðum, að skýrasta einkennið á menntuðum manni sé
tuálfar hans, — það, að hann tali og riti móðurmál sitt hreint,
' andað og skýrt, svo að til fyrirmyndar sé öðrum, er skemmra
e>u a veg komnir um menntún og menningu sakir einhvers
lattai auðnuskorts. Þetta er líka slcilyrði vaxandi þjóðar-
þroska. Það er ekki kenning, heldur fordæmi menntamanna,
sem mannar þjóðina.