Andvari - 01.01.1945, Blaðsíða 56

52
Meistari H. H.
ANDVAiU
í þessn efni. Þeir bregðast ella starfsmannlegum skyldum sín-
um. Blaðamaður við íslenzkt blað, sem getur ekki orðað liugs-
anir sínar á íslenzku eða nennir því ekki, er ekki fullfær eða
svíkst um verk sitt og er þá óhæfur starfsmaður í nýju, ís-
lenzku lýðveldi. Ekki þýðir að bera fyrir sig' til afsökunar, að
vinnuhraðinn við blöðin sé svo mikill, að blaðamenn fái ekki
ráðrúm til að vanda mál sitt. Um það gildir svarið við slíkri
viðbáru, sem liaft er eftir einhverjum snjallasta íslenzkufræð-
ingi vorum, að menn séu eklci lengur að gera rétt en rangt, ef
menn kunna liið rétta. Blaðamenn vorir ættu að sjá sóma
sinn og bæta ráð sitt. Nú eru síðustu forvöð. Nærri liggur, að
segja megi með sanni, að mállýtin á skrá Björns Jónsson-
ar séu orðin að einkennum á rnáli blaðanna nú. Viðkunn-
anlegra hefði verið þó, að stéttarhræðrum þessa merkisrit-
stjóra liefði lánazt að heiðra minningu hans með einhverju
öðru móti, jafnannt og honum var um íslenzkt mál. Ritstjórar
vorir nú ættu að taka sér til fyrirmyndar stéttarbræður sína
fyrir heimsstyrjöldina fyrri, er voru yfirleitt mjög vandlátir
um málið á hlöðum sínum og liafa með því stúrlega tamið mál
vort og liðkað, fágað það, auðgað og fegrað. Þeir ættu enn
fremur að áskilja sér rétt til að laga orðfæri á greinum ann-
arra manna, er þörf gerðist, gegn því að Ijá þeim rúm. Þeir
ættu helzl ekki að láta óvíslegan sjálfbirgingsskap leiða yfir
sig þau víti að þverskallast við þessari sjálfsögðu kröfu eðli-
legrar þjóðernisræktar. Ef svo færi þó, ættu allir sómakærir
Islendingar að afsegja blöð slíkra manna.
Þá veitir ekki af því, að ríkisútvarpið sjái að sér og freisti
að ráða bót á málfarinu á því, sem birt er í því. Það ætti.að
gera það að skilyrði fyrir flutningi auglýsinga, að á þeiin væn
sæmilegt mál með íslenzkum orðum, svo að eyrum lilustenda,
er íslenzku kunna, væri ekki misboðið, og ráða kunnáttumann
í íslenzku til að lntfa eftirlit með því. Hann gæti þá lílca hjálp*
að auglýsendum um íslenzk orð og skýrt þau fyrir hlustend-
um, ef ástæða þætti til að óttast það ófremdarástand, að ekki
skildist nema af útlendum orðum, hvað átt væri við. Engu
myndi spillt, þótt honuin væri einnig ætlað að strjúka mesta