Menntamál - 01.06.1950, Side 26
88
MENNTAMÁL
ef skólar þeir, sem byggja á þekkingu þeirra, eiga að geta
starfað sæmilega.
Vegna þessa mismunar á námskröfum og þroska mið-
skóla- og unglingaskólastigsins er hægt að nota kennslu-
aðferðir, sem ég vil kalla yfirheyrsluaðferðina, við mið-
skólastigið, en þessi aðferð er að mínum dómi algerlega
ónothæf við unglingastigið. Ég mun síðar fara nokkrum
orðum um kennsluaðferðir og læt því nægja hér að slá
föstu, að það þarf aðra kennsluaðferð við skyldunáms-
stigið en þá, sem algengast er nú að nota við gagnfræða-
skólana hérlendis. Það mun því happadrýgst, að aðrir
kenni við skyldunám en við miðskóla og gagnfræðaskóla,
þar eð varla má gera ráð fyrir því að sami maður sé sér-
fróður og sérhæfur á bæði eða öll stigin.
Það er því einnig kennurunum fyrir beztu, að unglinga-
og miðskólar séu ekki í sömu húsakynnum.
Mjög fjölmennir skólar og mikill fjöldi í bekkjardeild-
um rýra mjög árangur af starfi kennara hér í Reykjavík.
Það eru engin smáræðis musteri, sem reist hafa verið
mennta-gyðjunni á íslandi hin síðari árin. Flestir þessir
skólar eru hinir vönduðustu, en „markmið og leiðir breyt-
ast“ og ég tel vafamál, að þessir vönduðu „kastalar" stand-
ist þær kröfur, sem gera verður til skólabygginga nú hvað
þá síðar. í skólum þessum er safnað saman eitt til tvö
þúsund börnum eða unglingum. Einstaklingar hverfa al-
veg í fjöldann og finna að þeir gera það. Enginn kenn-
ari þekkir nema lítinn hluta nemenda í sjón, og sárafáa
í raun. Kennarar kynnast mjög lítið heimilisástæðum,
innræti eða öðrum eiginleikum nemenda.
Ef 2% af nemendum eru „vandræðabörn", þá eru þarna
20—40 vandræðagemlingar, sem „kynntir" eru í skólan-
um, æsa hverjir aðra til óknytta og hverfa í fjöldann.
Þetta eru venjulega „karlar í krapinu“, sem safna um sig
áhangendum og kenna þeim listir sínar. Einum eða tveim-