Menntamál - 01.06.1950, Blaðsíða 31

MENNTAMÁL
93
að það er ómögulegt að segja fyrir, hvaða árangri er hægt
að ná með bekkjardeildirnar, og þess vegna getur orðið
ómögulegt að komast yfir það efnismagn, sem krafizt er
til prófs. Þetta hefur að sjálfsögðu það í för með sér, að
kenna verður í sérdeildum þeim nemendum, sem hyggja
á lengri skólagöngu, til þess að tryggja næga undirstöðu.
Ég vil hér víkja nokkru nánar að því, hvernig ég tel að
breyta þurfi kennsluaðferðum í treggáfuðum og meðal-
greindum bekkjardeildum á skyldunámsstiginu. Aðalat-
riðið er að kennarinn hjálpi nemendum að finna aðalatriði
lexíunnar. Ekki svo að skilja, að hann segi þeim þau,
heldur sjái um að nemendur finni þau. Hann má aldrei
krefjast þess, að börnin læri neitt fyrr en tryggt er, að
þau skilji það til hlítar. Hann má aldrei „setja fyrir“ ann-
að en það, sem börnin eru búin að brjóta til mergjar.
Tökum nokkur dæmi af handahófi. 1) Börnin eiga að
læra um úrkomu á íslandi. Áður en börnin lesa nokkurn
hlut um efnið, verða þau að finna, leidd af spurningum
kennarans, hvers vegna úrkoma er mest sunnanlands, hvers
vegna úrkoma er ekki miklu meiri í suðurhlíðum Vatna-
jökuls en á söndunum, hvers vegna það er þurrt á öræfun-
um norðan Vatnajökuls, láta börnin sjálf fylgja vindun-
um á ferð þeirra yfir haf og land, láta þau finna og sjá
út frá dæmum, sem þau þekkja, hita og rakabreytingar
o. s. frv. Til þess að börnin geti fengið yfirlit yfir lands-
lag og nöfn, verða þau sjálf að búa til kort af löndunum.
Allt þetta verður að gera í kennslustundunum. Þær verða
verklegar að nokkru leyti. Heimavinnan verður þá að læra
til fullnustu það, sem skýrt var í kennslustund, og festa
sér í minni nöfn, sem standa í sambandi við lexíuna.
2 dæmi. Holtasóley. 2—3 börn vinna saman og hafa
eintak af plöntunni eða góða mynd. Þau finna sjálf, undir
leiðsögn kennarans, öll aðaleinkenni tegundarinnar, gera
grein fyrir hlutverki hvers líffæris, og byggingu þeirra
í samræmi við það. öll aðalatriði eru skrifuð niður um