Æskan - 01.07.1971, Qupperneq 3

FYRSTI ÞÁTTUR
Vilhjálmur
Stefánsson
J^llt frá því í fornöld hafa menn farið í tvísýnar
/K og hættulegar ferðir yfir höfin eftir því sem
skipin leyfðu, til þess að finna ný lönd og
~ sjá, hvað hinum megin býr. Aðrir hafa farið
inn í meginlöndin stóru til þess að sjá, hvað
6r fyrir utan þeirra heimahaga. Einn af þessum mönnum
Var Vilhjálmur Stefánsson. Þegar í fornöld þekktu menn
allt Miðjarðarhafið, og á tímum Rómverja hinna fornu þekktu
^snn allar strendur Miðjarðarhafsins allt til Gíbraltar báð-
um megin. •
Jói, bróðir Vilhjálms, sem dáði Buffalo Bill.
Vilhjálmur Stefánsson.
Einn frægasti íslendingur seinni ára er Vilhjálmur Stef-
ánsson og bækur hans eru og hafa verið lesnar um allan
heim. Fyrsta bók hans My Life with the Eskimo — Meðal
Eskimóa kom út 1913, og er hún mjög skemmtileg. Hann
hefur mjög glöggt auga fyrir öllu í daglegu lífi þeirra og
gekk honum vel að samlagast siðum þeirra og læra tungu
þeirra og eins, hvernig á að ferðast um þessi köldu lönd
og lifa af iandinu. Vegna þessa þurfti hann minni útbúnað
en þeir heimskautafarar og landkönnuðir aðrir, sem fóru
um það, sem Vilhjálmur kallaði heimskautalöndin unaðs-
legu. Vilhjálmur heldur áfram því starfi, sem Bjarni Herjólfs-
son og Leifur heppni hófu í öndverðu. Vilhjálmur fann og
ferðaðist um margar nýjar eyjar fyrir norðan Kanada. Hann
lærði af Eskimóum, hvernig á að klæðast í kulda, og var
hann ráðgjafi ameríska hersins um þessi efni. Við getum
þakkað honum og Eskimóunum fyrir hettusniðið á úlpunni
okkar. Þetta fat er að miklu leyti sniðið eftir selskinns-
stökkum Eskimóa. Vilhjálmur segir Eskimóa vera eins gáf-
aða og hvíta menn og menningu þeirra einhverja þá full-
komnustu f heimi til þess að geta lifað af hinn harðneskju-
lega vetur og löngu nótt heimskautsins. Að minnsta kosti
dóu eða hurfu hinir fornu íslendingar í Grænlandi, þeir
voru ekki eins seigir að þjarga sér í kuldanum og harðn-
eskjunni þarna norður frá. En Eskimóar lifa og það vel til
þessa dags.
Foreldrar Vilhjálms fluttu frá íslandi árið 1876 til Árnes-
byggðar í Nýja-lslandi, og síðar fluttust þau til Norður-
Dakota. Faðir Vilhjálms er fæddur í Tungu á Svalbarðs-
strönd 11. janúar 1830. Vilhjálmur er fæddur í Hulduhvammi
i Árnesbyggð i Nýja-lslandi 3. nóvember 1879.
3