Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1903, Blaðsíða 68
4-6
g. UPPHAF ÍSLENDINGAFÉLAGS.
Haustiö 1877, 6. dag septembermánaðar, stofn-
uðu nokkurir Islendingar í Winnipeg lögbundinn fé-
lagsskap og nefndu þeir það Islendingafélag. I lögum
félagsins er það tekið fram, að tilgangur þess sé ,,að
efla og varðveita sóma hinnar íslensku þjóðar í heiins-
álfu þessari, viðhalda og lífga meðal Islendinga hinn
frjálsa framfara og mentunar anda, sem á öllum öld-
um sögunnar hefir einkent hina íslensku þjóð. “
Ætlunarverkið virðist vera nokkuð umfangsmikið og
óákveðið og er auðséð að hugmyndir manna um fé-
lagsskap hafa verið fremur bernskulegar um þessar
mundir. En þess er að gæta, aö svo var því varið
með allar félagshugmyndir með þjóð vorri um þetta
leyti. Nú er einn aldarfjórðungur síðan liðinn. A
honutn hafa ótal félög myndast og lagt út á djúpið
með álíka mikinn þokukúf fyrir áttavísi. Hefir þetta
átt sér stað bæði heima á ættjörðu vorri og hér fyrir
vestan. Má nærri geta, að þau télög hafa í rauninni
aldrei neinu verulegu til leiðar komið. Því til þess að
geta leyst eitthvert ætlunarverk af hendi, þarf maður
fyrst að gjöra sér Ijóst, í hverju það ætlunarverk er
fólgið og á hvern hátt unt sé að koma því í fram-
kvæmd. En þó verulegi árangurinn af öllum slíkum
félagsskap hafi lítill orðið með þjóð vorri, svo sem
vonlegt er, hafa þó þessi sífeldu félagsmyndunar-
umbrot haft sína þýðingu fyrir því. Það er ólíkt,
hvað hugmyndirnar um félagsskap og félagsmál í heild
sinni eru gleggri með þjóð vorri nú en fyrir fjórðungi
aldar síðan. Og það er ólíkt, hve vel mönnum tekst
að starfa saman í félögum að einhverjum ákveðnum
félagsmálum nú en var fyrir 25 árum. Sá andlegi
þroski, sem allar þessar félagsskapar fæðingar-hríðir
hafa haft í för með sér fyrir þjóðlíf vort — svo hjákát-
legar sem þær oft og tíðum hafa verið — er hreint
ekki lítill.
Hugmyndin um Islendingafélag þetta mun hafa