Jólablað félagsins Stjarnan í austri. - 24.12.1917, Blaðsíða 70

legum efnum. Það hafa alt af einhverjir veilt því einmitt þá
fræðslu, sem það liefur verið færl um að færa sér að meira
eða minna leyti í nyt, og gelað orðið til þess að göfga það.
En þegar vér lílum yfir kenningakerfi hinna ýmsu trúar-
hragðaliöfunda, þá sýnist eins og þeir hafi flestir lagt alveg
sérslaka rækt við að innræla mönnum þá trúarskoðun, að
höfundur lífsins hafi að - nokkru leyli úthelt sínu eigin lífi
lil þess að fá framleilt sérslakar og sjálfslæðar verur. All-ýtar-
legar skýringar á þessu torskilda trúspekisalriði er að finna í
ritum ýmissa trúvitringa með öllum liinum meirihállar trúar-
hrögðuin. En eins og gefur að skilja gat meginþorri manna
ekki tileinkað sér llóknar trúspekisskýringar, sízt á meðan
mannkynið var á hernskuskeiði. Trúarbragðahöfundarnir og
fyrslu fylgismenn þeirra hafa því orðið að grípa lil þess að
tala til fjöldans í líkingum, er þeir vildu gefa honum einlrverja
hugmynd um þetta alriði. En þá var tvent að atliuga. í fyrsla
lagi varð að liafa líkinguna eins Ijósa og framast mátti verða,
og í öðru lagi svo háleita og fagra, að hún gæli verið sam-
boðin hugmyndinni um guð og fórn lians. Og þegar að er gáð,
gat enginn hlulur verið betur fallinn sem dæmi upp á þetta
tvent en sólin, sem alt jarðneskt líf og fegurð á rót sína að
rekja til. Hún var sjálf kjörin sem sýnileg ímynd lífshöfundar-
ins. Og því er það, að vér sjáum enn í dag liina árlegu sögu
liins mikla líf- og Ijósgjafa eins og ofna að meira eða minna
leyti inn í hin eldri og yngri trúarbrögð.
Eins og lil var ællast, festist líkingarsagan allvel í minni
þjóðanna. Hins vegar gleymdist öllum þorra manna innan
skainms það, sem hún átti að tákna. Það vissu ekki aðrir en
þeir, sem létu sér ekki nægja liina almennu eða ytri fræðslu,
og vildu fyrir hvern mun brjóla hlutina til mergjar. Sólin varð
að sólguði; líkingarsagan var skoðuð sem sannsögulegur at-
08