Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1918, Blaðsíða 79

IÐUNN]
Jóhann Sigurjónsson: Lyga-Mörður.
[Logneren. Skuespil i 5 Akter med el Forspil.
Gyldendal. Kbh. 1917.]
Ætla mætti, að fáir bættu sig á pví að gera fornsögur
vorar að yrkisefni, og þá sízt Njálu. En ekki ber á öðru
en að Jóhanni Sigurjónssyni hafi tekist þetta og það svo
Vel, að höfuðpersónurnar, Njáll og Mörður, verða dýpri og
meiri í leikriti lians en þær eru i sögunni. Ef til vill eiga
sumir bágt með að trúa þessu, en lesi þeir sjálfir leikritið
°g sjái svo, hvort þetta muni ekki fara nærri sanni. Hér
skal þyi að eins lýst í aðaldráttunum. Pað er enn i svo
fárra manna liöndum, að mönnum mun þykja nýjung að.
Kafli sá úr Njálu, sem Jóhann hefir gert að yrkisefni, er
Höskulds saga Hvitaness goða, frá því er Valgarður kemur
heim og fram að Njálsbrennu, að undanskildum eftirmál-
unum á alþingi eftir víg Höskulds, er höf. fellir úr af skilj-
anlegum ástæðum, líklegast helzt af þvi, hversu erfitt mundi
hafa verið að leiða alt lílið á alþingi hinu forna fram á
sjúnarsviðið.
Leikritið hefst á forleik, þar sem Valgarður er að blóta
hin heiðnu goð til hefnda á næturþeli. Fórnarathöfnin
Verður að imynd þess heiftareids, sem hann hugsar sér að
tendra í brjósti Marðar sonar síns fyrir það, að þingmenn
hans eru farnir að ganga undan honum og yfir til Höskulds
*vrir ástsældir hans. Og er Mörður kemur þar aðvífandi,
hlæs hann óspart að kolunum, þeim hatursglóðum, er öll
athöfnin í leikritinu sprettur af. Ræður liann Merði til að
r*gja svo Höskuld við Njálssonu, að þeir í'ari að honum
°g drepi hann. Og svo að Mörður vilji einnig Njálssonu,
einkum Skarphéðinn, feiga, tendrar Valgarður eld afbrýð-
jnnar í brjósti Marðar með því að gefa í skyn, að þau Þor-
aRa, kona hans, og Skarphéðinn hneigi hugi saman. Þarna
ei tendraður cldur sá, er læsir sig um alt leikritið og
en‘lar á Njálsbrennu.
hyrsti þáttur hefst á dýrðlegum vorfagnaði i Vörsubæ,
Par sem þau Njáll'og Bergþóra, Njálssynir og Kári og konur