Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1927, Síða 9
IÐUNN
Lífsviöhorf guðspekinnar.
263
enn færar um að heyja hina hörðu baráttu Moksha,
þetta frelsisstríð, sem í fyrsta sinn opnar augu sálarinn-
ar fyrir þeim krafti, þeirri vizku og þeirri elsku, sem í
henni býr.
Lítill hluti mannkynsins nú á dcgum er kominn á það
stig, að hann þráir ekki lengur Artha eða Káma —
jafnvel ekki hinar æðri tegundir. Þeim, sem svo er far-
ið, vita að lífið er vissulega ánægjulegt með öllum þeim
þægindum, sem menningin hefir á boðstólum. En listir
og vísindi, viðkvæm ást milli vina og samverkamanna,
sameiginleg leit eftir lausn frá lífsleiða — ekkert af
þessu hefir framar aðdráttarafl fyrir þá. Það hefir ekki
aðdráttarafl fyrir þá af þeirri einföldu ástæðu, að þeir
hafa komið auga á annað, sem dregur þá með sterkara
afli. Hið nýja afl er Moksha, þráin eftir lausn. Þegar
þessi þrá vaknar, verður manninum það óhjákvæmilega
nauðsynlegt, að skilja. Hann reynir fyrst að skilja, síðan
að trúa. Þessi skilningur getur fengist með umhugsun
og rannsókn á staðreyndum, eða hann getur komið með
innsæi. En á þessu stigi geta skuggar sannleikans ekki
fullnægt sálinni. Hún verður að þekkja sannleikann sjálf-
an, hversu lítið brot af honum sem hún getur tileink-
að sér.
Guðspekin kemur með undursamlega fræðslu til þeirra
sálna, sem eru að berjast fyrir lausn og reyna að skilja
hið leyndardómsfulla eðli sjálfra þeirra. Eg vil nú leitast
við að koma yður í skilning um hver er boðskapur
guðspekinnar til þeirra, sem leita ekki fyrst og fremst
hamingju, heldur Iausnar.
Guðspekin heldur því fram, að samfara lausninni sé
hin æðsta sæla. En sú sæla er ekki fólgin í því: að
þyggja, heldur í hinu: að gefa. Það er hægt að full-
nægja þessari þrá vorri eftir skilningi og lausn. Hið