Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1928, Síða 18

212
Alþingishálíðin 1930.
IÐUNN
að ekkert afl í heiminum er eins vandasamt viðfangs,
né eins herfilega misnotað.
Nú mun sagt verða, að lítil trygging sé fyrir því, að
fé úr sjóði, slíkum sem þessum, verði betur varið né
viturlegar en venja er til. En þó eru ærin líkindi til,
að einmitt svo verði. Tekjur ríkissjóðs eru goldnar með
ólund, vegna lögfestrar skyldu, og framlögunum þaðan
1il andlegra menningarmála fylgir oft enn meiri ólund
og eftirtölur. — En þessu fé myndi fylgja ævinleg blessun
sjálfráðrar, samstiltrar fórnarlundar, og að auki á það
alt að ganga í gegnum hreinsunareld þjóðlegs helgi-
dóms. — Haldi menn, að hér sé um hugarflug eitt að
ræða og sama sé hver andi fylgi efni, þá misskilja þeir
herfilega mátt lífsins og tilgang. Því hann er einmitt sá,
að knýja efnið — og þar á meðal peninga — til þjón-
ustu við andann, láta göfug markmið felast í athöfnum,
láta sannleikann og mannástina sigra óheilindi og eigin-
girni.
Ekki þörfnumst vér bóknáms, sem gerir fólk að spjátr-
ungum, né íþrótta, sem enda með hnefaleikum. — Ekki
heldur lista, sem lítilsvirða lögmál náttúrunnar og svo
að segja þurka út greiningu góðs og ills, né heldur vís-
inda, sem ekkert gildi hafa til menningarbóta.
Hinsvegar er oss lífsnauðsyn að ástunda framleiðslu
þess máttar, er fullkomnar líkamlega fegurð og hreysti
og dregur hugi mannanna nær hinu guðdómlega —
máttar, sem gerir gleði vora hreinni, sorgina dýpri, heil-
ann starfhæfari, hjartað ástríkara, viljann voldugri.
Þetta hefir löngum verið þrá hinna beztu feðra vorra
og mæðra. Það er einnig þrá vor, niðja þeirra, sem oss
þarf að verða fullkomlega ljós. Vér þurfum að hlusta í
alvöru á hið mikla evangelíum ókomna tímans: að í
þessu landi býr lítil þjóo, sem á að verða mikil forystu-