Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1928, Blaðsíða 99

Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1928, Blaðsíða 99
IÐUNN Ritsjá. 293 hendi höf. Nokkurt varnarrit fyrir núverandi þjóöskipulag er hún heldur ekki, síður en svo. Hún gefur enga leiðsögn leitandi sálum um rétt viðhorf til vandamála þeirra, er nútíminn verður að glíma við og fyrst og fremst krefjast lausnar. Sá, er sezt að lestri þess- arar bókar í þeim vændum að ná réttum áttum 5 þessum skilningi, situr að Iestrinum loknum með stórt spurnarmerki á andlitinu. Nú verður það vitanlega ekki með sanngirni heimtað af einni bók, að hún veiti slíka leiðsögn. Bókin getur verið góð fyrir því, þótt hún sé enginn pólitískur áttaviti. En þessi saga er auðsjáan- lega skrifuð í þeim tilgangi að láta andstæðar þjóðmála- og lífs- stefnur vegast. Og þá eiga þær líka heimting á því, hvor um sig, að fá að sýna hvað í þeim felst, bæði af ágætum og ókostum. Hér er þessi sanngirniskrafa ekki uppfylt. Stefnurnar fá ekki að njóta sín; til þess er Ieikurinn of ójafn. Onnur hefir á að skipa afburðamanni að þreki og dug sem sínum fulltrúa, hin lökum meðalmanni. En þá er um leið fyrir það girt, að gildi stefnanna standi og falli með úrslitum baráttunnar. í bókinni er mikið talað um skaðsemi hatursins. Brennumenn- irnir eru þeir, sem láta hatrið fá vald yfir sér, og þessir menn leggja alt í auðn kringum sig. Þetta er sá hinn móralski boðskapur, er bókin flytur. Boðberi hans er einkurn þokufurstinn Þorsteinn í Hraunkoti — þessi úrilli vandlætari, sem eys úr sér skömmunum yfir stéttarbræður sína, en virðist sjálfur ekki vita hvað hann vill. Er þetta gamali og þvældur sannleikur, líklegur til að falla í góðan jarðveg hjá öldruðum konum og velviljuðum broddborgurum. Víst er um það, að hatrið er ekki af þeim hlutum, sem eftirsóknar- verðir eru, enda enginn óspilfur maður, sem elur hafur í brjósti hatursins vegna. En eigi skiftir það litlu, af hvaða rót hatrið sprettur. Hatur á rangsleitni og yfirgangi er í raun og veru ekkert annað en vakandi rétllætiskend, en hún er aftur snar þáttur í eðli hvers heilbrigðs manns og aðalsmerki hans um leið. Gott og vel — mun mér verða svarað — ranglætið ber oss að hata, en ekki mennina. En hatrið á ranglætinu á svo ofur hægt með að færast yfir á þá, sem ranglætinu halda uppi og spyrna af alefli gegn hverskonar viðleitni til að draga úr því. Slíkt er mannlegt og eðli- lagt í alla staði og þýðir vart um það að sakast. Um viðhorf nútíðarmanns til stéttabaráttunnar er naumast um fleiri en tvo kosti að velja: annað hvort að fordæma hana eða viðurkenna nauðsyn hennar og réttmæti, eins og sakir standa. Sé 19 IDuim XII.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Iðunn : nýr flokkur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Iðunn : nýr flokkur
https://timarit.is/publication/442

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.