Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1928, Blaðsíða 75
IÐUNN
Listir og þjóðir.
269
sagan um málarann Wutaotse, sem Kínverjar segja að
fyrstur hafi fundið skapandi anda listarinnar í náttúrunni.
Sagan er á þessa leið:
Wutaotse var gamall og snjóhvítur fyrir hærum; —
hann var eldgamall, en verk hans lifðu sjálfstæðu lífi.
Þá bað keisarinn hann að skapa eitt síðasta meistara-
verk og honum var vísað á stóran, hvítan vegg í hátíða-
sal hallarinnar. Nú lokaði meistarinn sig inni og málaði
fjöllin — hin voldugu fjöll — einstæðingslega tign og
eilífan mátt náttúrunnar.
Salurinn var hátíðlega opnaður, og keisarinn kom þar
inn með hirð sína.
Wutaotse stóð til hliðar við myndina. Enginn þorði
að ávarpa hann. Járnvilji meistarans batt tungu allra
viðstaddra. Ráðlausir stóðu menn andspænis eilífðinni..
Þá hvarf Wutaotse til myndarinnar. — Uppi í heilagri
kyrð fjallanna var málaður hellir. Línurnar hreyfðust,
hellirinn varð víðari. — Wutaotse gekk inn í mynd sína.
Þegjandi, einsamall — án þess að líta við — hvarf
hann inn í hellinn. —
Um leið og vestræna menningin barst til Kína, hvarf
hinn listræni andi Laotse inn í helli sinn, eins og öld-
ungurinn Wutaotse. Nú herjar andi Darwins og Lenins
á Kínverja. Kraft sinn misti þjóðin um leið og Gobi-
eyðimörkin varnaði landsmönnum sambands við Altaifjöllin.
Nú virðist hún ofurseld efnishyggjunni.
II.
Gjarna vildi ég gera grein fyrir því, hvar þunga-
miðja listarinnar lægi nú, en það er spurning, sem mér
færari menn hafa hnotið um.
Vafalaust myndi maður leita á meginlandi Evrópu..