Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1928, Síða 94

288
Rúm og tími.
IÐUNN
og hefir mönnum talist til að 350.000.000 tonna af grjóti
hafi varpast upp. V/ígahnöttur sá, er ætla má að fallið
hafi þarna til jarðar, gizka menn á að verið hafi
10.000.000 tonna að þyngd. Svarar það fil hnattar með
130 metra þvermáli. Vmislegt þykir þó benda til þess,
að eigi hafi einn steinn, heldur þétt él af vígahnöttum eða
halastjörnuhöfuð, fallið þarna til jarðar og valdið gígnum.
Grjótið í uppvarpi þessu er töluvert máð, og ráða menn
at því, að gígur þessi sé eigi eldri en 5000 ára. Hins-
vegar sýnir tré í gígnum, að hann er eigi yngri en 700 ára.
Sköpunarmagnið. Enskur maður, dr. H. ]. ]eans,
flutti nýlega merka ræðu um rannsóknir þeirra Shap-
leys og Hubbles á stjörnuhópum og stjörnuveldum, sem
hafa svo mjög vakið athygli manna hin síðari ár, sökum
geysimikillar stærðar og fjarlægðar.
Höfundurinn kemst að þeirri niðurstöðu, að í rúminu,
eins og það birtist í Einsteinskenningu, muni felast svo
mikil ógrynni sólna, að tala þeirra nemi 2X10154 þ. e.
2 biljónum biljóna, — gerir hann þá ráð fyrir, að rúmið
sé yfirleitt álíka þétt stjörnum sett, eins og það er í
Vetrarbraut vorri og þar í nánd.
Örlitla hugmynd má fá um þessa tölu með því að
hugsa sér að sandkorn, um Vs teningsmm., komi í
sólna stað. Sandur sá mundi hylja Island alt og taka
yfir hæstu fjöll.
Merkúr. Síðast þegar Merkúr gekk fyrir sólu, kom
hann 23 sekúndum fyr en menn höfðu spáð, en næst
þar áður, 1924, kom hann 30 sekúndum fyr en búist
var við. Eigi eru þetta miklar skekkjur, en langtum
meiri þó, en reikningsmeistarar sætta sig við, og hefir
um langt skeið verið deilt um orsakir þessara skekkna.