Kirkjuritið - 01.07.1963, Qupperneq 9

Asgeir Ásgeirsson, forseti íslands:
Herra biskup, góSir tslendingar og gestir!
Tuttugasta öldin er hin nýja landnámsöld Islands. Á fáum
áratugum hefur þjóðin reist fleiri, veglegri og varanlegri bygg-
ingar en dæmi finnast til frá upphafi íslands hyggðar, bæði
í sveit og bæ. En í þessari þróun dróst kirkjan aftur úr allt of
víða. Timburkirkjurnar, sem leystu torfkirkjurnar af liólmi,
voru að vísu margar laglegar, en þær hrörnuðu fljótt. örfáar
kirkjur voru úr varanlegu efni, og þær liafa orðið þjóðinni
kærar. Misræmið milli mannabústaða og guðsliúsa óx og varð
áhyggjuefni. En hvergi var þó niðurlægingin meir áberandi en
á hinum fornhelga stað, Skálholti, þar sem móðurkirkja og
höfuðkirkja Islands liafði fyrrum staðið, enda rúmlega hálf
önnur öld síðan fjárkláði, móðuharðindi og önnur áföll höfðu
kippt fótunum, fjárliagslega, undan stólnum. Sii raunasaga
verður hér ekki nánar rakin.
Við batnandi hag liafa breytingar orðið í þessu efni. Veglegar
kirkjur liafa risið og eru enn að rísa víðsvegar um land, úr
varanlegu efni, sem standast mun tímans tönn um ókomnar
aldir. Það er gleðiefni hve almenningur Iiefur sýnt mikinn
áhuga og fórnfýsi um kirkjubygging, og ekki síður Iiitt, hve
sanvtaka fólk er ahnennt um þessi mál, þó hér sé á stundum
fleira gert að ágreiningsefni en nauðsyn ber til. Kirkjan er
einingarafl með þjóð vorri. Án kirkju vilja menn ekki vera,
kirkju sem setur svip sinn á byggðarlagið, kirkju, þar sem
safnast er saman á gleði- og alvörustundum lífsins til tilbeiðslu
og sálubótar.
Svo er fyrir þakkandi, að Skálholt liefur ekki orðið útundan.
Kristnisagan liefur kallað á framkvæmdir. Að vísu getum vér
ekki byggt upp livern sögustað. En Skálholt er í kirkjusögunni
sambærilegt við Þingvelli í stjórnmálasögunni, og þannig í
sveit sett, að staðurinn getur jafnt þjónað nútíð og framtíð sem
fortíðinni. Staðurinn er miðsveitis milli lieiða og jökla, fjalls